% La Birdotimigilo de Oz % Donald Broadribb
!(images/000019.jpg)
!(images/000071.png)
!(images/000051.png)
!(images/000118.png)
!(images/000083.png)
!(images/000015.jpg)
!(images/000030.png)
!(images/000050.png)
La Birdotimigilo de Oz
De Baum, L. Frank (Lyman Frank), 1856–1919
Ilustrita de Neill, John R. (John Rea), 1877–1943
Tradukita el la Angla al Esperanto de Broadribb, Donald (Donald Richard), 1933–
Unue eldonita en la Angla kiel The Scarecrow of Oz de Reilly & Britton, 1915.
Unue eldonita en Esperanto de Bookleaf Publishing, 1997. Vidu http://www.poboxes.com/bookleaf/
Ĉi tiu traduko kopirajta © 1997 Donald Broadribb. Ĉi tiu eldono estas korektita versio, julio 2000.
La ilustraĵoj kaj aranĝo de ĉi tiu eldono laŭeble plej konformas al tiuj de la originala Angla eldono de 1915. La litertipo estas 16 sur 18.7 pkt Elegant Garamond.
!(images/000032.png)
Dediĉita al
“La Subtenantoj” de Los Angeles, Kalifornio, kiel
dankema esprimo de la plezuro kiun mi spertis pro mia
konatiĝo kun ili, kaj rekone al ilia sincere strebo subteni
la homaron per afableco, helpemo kaj bonvolo. Ili ĉiuj
estas granduloj, kaj ili ĉiuj havas la donemajn korojn
de malgrandaj infanoj.
L. Frank Baum
!(images/000098.png)
!(images/000111.png)
INTER VI KAJ MI
La Armeo da Infanoj, kiuj sieĝis la
Poŝtoficejon, konkeris la Poŝtistojn kaj
liveris
al
mi
siajn
obeendajn
ordonojn,
insistis
ke
Trot
kaj
Kap’tano Vilĉjo eniru la
Landon Oz, kie Trot
povos ĝui la kompanecon
de Doroteo, Betinjo Bobin
kaj
Ozma,
kaj
la
unukrura velisto povos
fariĝi kamarado de la
Stana Lignohakisto, la
Vilulo, Tik-Toko kaj ĉiuj
aliaj kuriozaj uloj loĝantaj
en tiu mirinda felando.
Estis tute ne facile obei
tiun ordonon kaj sekure
surterigi
Troton
kaj
Kap’tanon Vilĉjon en Oz,
kiel vi trovos legante ĉi
tiun libron. Efektive, la
plej grandaj streboj
de nia kara malnova
amiko la Birdo-
timigilo necesis, por
savi ilin de terura
sorto survoje; sed
kiam la rakonto finiĝas, ili loĝas feliĉe en la grandioza
palaco de Ozma kaj Doroteo promesis al mi ke Buton-
Brilo kaj la tri knabinoj nepre renkontos, post nelonge,
kelkajn eksterordinarajn aventurojn en la Lando Oz, kiujn
mi esperas rajti rakonti al vi en la sekva Libro pri Oz.
Intertempe, mi multe dankas al miaj malgrandaj
legantoj pro ilia daŭra entuziasmo pri la rakontoj pri Oz,
kiun esprimas la multaj leteroj kiujn ili sendas al mi, kaj
kiujn mi ame gardas. Necesas pli kaj pli da Libroj pri Oz
ĉiujare por kontentigi la postulojn de malnovaj kaj novaj
legantoj, kaj formiĝis multaj “Societoj por Legi pri Oz”,
kie la diversaj membroj laŭtlegas la Librojn pri Oz kiujn
ili posedas. Ĉio ĉi multe plezurigas min kaj kuraĝigas min
verki pli da rakontoj pri Oz. Kiam la infanoj sufiĉe legis,
mi esperas ke ili informos min, kaj mi tiam penos verki
ion alian.
L. FRANK BAUM
“Reĝa Historiisto de Oz.”
“OZCOT”
ĉe HOLLYWOOD
en KALIFORNIO,
!(images/000073.png)
L I S T O D E Ã A P I T R O J
1
La Granda Kirlakvo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2
La Kaverno sub la Maro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
3
La Orko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
4
Fine la Taglumo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
5
La Malgranda Oldulo de la Insulo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
6
La Flugo de la Etuloj. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
7
La Bululo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
8
Buton-Brilo Perdißas kaj Retrovißas. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101
9
La Regno Omenlando . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
10
Pon, la Knabo de l’ Ïardenisto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131
11
La Fia Reßo kaj Gugli-Gu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138
12
La Lignokrura Akrido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151
13
Glinda la Bona kaj la Birdotimigilo de Oz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167
14
La Glacigita Koro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178
15
Trot Renkontas la Birdotimigilon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .195
16
Pon Vokas la Reßon Cedi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
17
La Orko Savas Buton-Brilon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .213
18
La Birdotimigilo Renkontas Malamikon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220
19
La Soristino Estas K onkerita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230
20
Reßino Gloria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241
21
Doroteo, Betinjo kaj Ozma. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
22
La Akvofalo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
23
La Lando Oz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .273
24
La Reßa Akcepto. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278
!(images/000079.png)
!(images/000016.png)
ĈAPITRO 1
La Granda Kirlakvo
“Ŝajnas al mi,” diris Kap’tano Vilĉjo, dum li sidis
apud Trot sub la granda akacia arbo, rigardante la
bluan oceanon, “ŝajnas al mi, Trot, ke ju pli ni
scias, des pli ni trovas ke ni ne scias.”
“Mi ne plene komprenas tion, Kap’tano Vilĉjo,”
respondis la knabineto per serioza voĉo, post momento
da pensado, dum kiu ŝiaj okuloj sekvis tiujn de la
maljuna velisto trans la vitrecan surfacon de la maro.
“Ŝajnas al mi ke ju pli ni lernis des pli ni gajnis.”
“Mi scias; unuavide ŝajnas tiel,” diris la velisto,
kapjesante; “sed kiuj malplej scias emas supozi ke ili
13
La Birdotimigilo de Oz
scias ĉion scieblan, dum kiuj plejmulte scias agnoskas
kiom grandega estas ĉi tiu mondo. Tiuj sciantoj
komprenas ke unu vivdaŭro ne’stas sufiĉe longa por
pli ol nur kelkfoje enpuŝi la scioremilojn.”
Trot ne respondis. Ŝi estis tre malgranda knabino,
kun grandaj solenaj okuloj kaj serioza simpla mieno.
Kap’tano Vilĉjo jam de multaj jaroj estas ŝia fidela
kompano kaj instruis al ŝi preskaŭ ĉion kion ŝi scias.
Li estis mirinda persono, tiu Kap’tano Vilĉjo. Ne
vere tre maljuna, kvankam lia hararo estis griza—kaj
estis malmulte da ĝi. La plejparto de lia kapo estis
kalva kiel ovo kaj brila kiel lakita tuko, kaj tio kaŭzis
liajn orelojn komike elstari. Liaj okuloj aspektis mildaj
kaj estis palbluaj, kaj lia ronda vizaĝo estis malglata
kaj bronzkolora. La maldekstra kruro de Kap’tano
Vilĉjo mankis, sube de la genuo, kaj tial la velisto ne
plu velis sur la maroj. La ligna kruro kiun li uzis estis
sufiĉe bona por promenado sur la tero, aŭ eĉ por remi
aŭ veli boateton en kiu estis Trot, sur la oceano, sed
kiam temis pri “kuri supren” aŭ plenumi aktivajn
taskojn sur ŝipo, la maljuna velisto ne sufiĉe kapablis.
La perdo de lia kruro ruinigis lian karieron kaj la
maljuna velisto komfortigis sin per sindediĉo al la
edukado kaj akompanado de la knabineto.
14
Ĉapitro Unu
La akcidento okazinta al la kruro de Kap’tano
Vilĉjo fariĝis ĉirkaŭ la tempo kiam naskiĝis Trot, kaj
ekde tiam li loĝas kun la patrino de Trot kiel
“plejelstara pensionano”, ĉar li ŝparis sufiĉan monon
por pagi siajn ĉiusemajnajn kostojn. Li amis la bebon
kaj ofte tenis ŝin sur siaj genuoj; ŝia unua veturo estis
sur la ŝultroj de Kap’tano Vilĉjo, ĉar ŝi ne havis
beboĉaron; kaj kiam ŝi komencis surpiede stumble
promenadi la infano kaj la velisto fariĝis intimaj
kamaradoj kaj kune ĝuis multajn strangajn aventurojn.
Oni diras ke la feinoj ĉeestis la naskiĝon de Trot kaj
markis ŝian frunton per siaj nevideblaj mistikaj signoj,
tiel ke ŝi povis vidi kaj fari multajn mirindajn agojn.
La akacia arbo estis supre de alta klifo, sed pado
kondukis malsupren laŭ la bordo zigzage al la rando
de la akvo, kie la boato de Kap’tano Vilĉjo estis ligita
al roko per dika ŝnurego. La posttagmezo estis
varmega kaj humida, apenaŭ estis bloveto de la aero,
do Kap’tano Vilĉjo kaj Trot sidadis kviete en la ombro
de la arbo, atendante ĝis la suno sufiĉe malaltiĝos por
ke ili povu remvetureti.
Ili decidis viziti iun el la grandaj kavoj kiujn la
ondoj ĉizis el la rokoplena bordo dum multaj jaroj da
senpaŭza strebado. La kavoj estis fonto de konstanta
15
La Birdotimigilo de Oz
plezuro por kaj la knabino kaj la velisto, kiuj amis
esplori iliajn mirigajn fonojn.
“Mi kredas, Kap’tano,” komentis Trot, fine, “ke
venis la horo kiam ni komencu.”
La maljunulo sagace rigardis la ĉielon, la maron kaj
la senmovan boaton. Post tio li kapneis.
“Eble venis la horo, Trot,” li respondis, “sed al mi
tute ne plaĉas la aspekto de la posttagmezo ĉifoje.”
“Kio malĝustas?” ŝi demandis surprizite.
“Mi ne scias diri. Simple estas ke tro kvietas laŭ
mia opinio. Nenia vento, eĉ ne moviĝeto de la akvo,
nenia mevo fluganta ie ajn, kaj la fino de la plej
varmega tago de l’ jaro. Mi ne’stas veterprognozisto,
Trot, sed ĉiu velisto scius ke la signoj estas minacaj.”
“Mi povas vidi nenion malĝustan,” diris Trot. “Se
estus nubo en la ĉielo, eĉ nur grandeta kiel mia
dikfingro, eble tio rajtus maltrankviligi nin; sed—
rigardu, Kap’tano!—la ĉielo ne povus esti pli klara.”
Li rerigardis kaj kapjesis.
“Eble ni povos bone atingi la kavon,” li konsentis,
ne volante senplezurigi ŝin. “Estas nur mallonga
distanco, kaj ni zorge atentos; do venu, Trot.”
Kune ili malsuprenis laŭ la zigzaganta pado al la
marbordo. Tute ne estis malfacile por la knabino paŝi
16
Ĉapitro Unu
laŭ la kruta vojo, sed Kap’tano Vilĉjo, pro sia ligna
kruro, devis teni rokojn kaj radikojn fojfoje por eviti
falon. Sur sendekliva pado li estis vigla kiel ĉiu ajn,
sed grimpi supren aŭ malsupren laŭ montetoflanko
necesigis zorgojn.
Ili sekure atingis la boaton kaj dum Trot malligis
la ŝnuron Kap’tano Vilĉjo etendis manon en fendon
de la roko kaj eltiris plurajn sebajn kandelojn kaj
skatolon da vaksalumetoj, kiujn li ĵetis en la
ampleksajn poŝojn de sia “sudokc’a”. Tiu sudokc’a
estis nelonga mantelo el oleita ledo kiun la maljuna
velisto surportis ĉiam—kiam li ja surportis mantelon—
kaj la poŝoj ĉiam enhavis aron da objektoj, utilaj kaj
ornamaj, kiuj scivoligis eĉ Troton pri el kie ili venis
kaj kial Kap’tano Vilĉjo opinias ilin valoraj. La
poŝtranĉiloj—unu granda kaj unu malgranda—la
pecoj de ŝnuro, la fiŝhokoj, la najloj: ili povus esti
utilaj diversokaze. Sed ŝeleroj, kaj ladstakoletoj kun
nekonata enhavo, butonoj, pinĉiloj, boteloj da kuriozaj
ŝtonoj k.s., ŝajnis tute nenecesaj, certe ne
kunprenindaj. Tio estis afero de Kap’tano Vilĉjo,
tamen, kaj nun kiam li aldonis la kandelojn kaj la
alumetojn al sia kolekto Trot ne komentis, ĉar ŝi sciis
ke ĉi tiuj estas por lumigi la vojon tra la kavoj.
17
!(images/000048.png)
La Birdotimigilo de Oz
La velisto ĉiam remis la boaton, ĉar li manipulis la
remilojn forte kaj lerte. Trot sidis en la malantaŭo kaj
stiris. La loko kie ili enboatiĝis estis malgranda golfeto,
kaj la boato transiris multe pli grandan golfon celante
foran promontoron kie situas la kavoj, tuj ĉe la bordo
de la akvo. Ili estis preskaŭ du kilometrojn for de la
bordo kaj eble duonvoje transiris la golfon kiam Trot
subite eksidis rekte kaj kriis: “Kio estas tio, Kap’tano?”
Li ĉesis remi kaj parte turnis sin por rigardi.
18
!(images/000093.png)
Ĉapitro Unu
“Tio, Trot,” li malrapide respondis, “al mi aspektas
ege simila al kirlakvo.”
“Kio kaŭzas ĝin, Kap’tano?”
“Kirlo en la aero estigas kirlon en la akvo. Mi timis
ke ni trovos danĝerojn, Trot. Malĝuste aspektis. La
aero estis tro kvieta.”
“Ĝi proksimiĝas,” diris la knabino.
La maljunulo ekkaptis la remilojn kaj komencis
remi kiel eble plejforte.
19
La Birdotimigilo de Oz
“Ĝi ne proksimiĝas al ni, Trot,” li spiregis; “ni
proksimiĝas al la kirlakvo. Ĝi tiras nin al si kvazaŭ
magneto!”
La sunbronzita vizaĝo de Trot estis iom pli pala
dum ŝi firme tenis la stirilon kaj penis forstiri la
boaton; sed ŝi diris nenian vorton indikantan timon.
La kirlado de la akvo dum ili proksimiĝis faris
muĝan sonon kiu estis timiga. Tiom feroca kaj forta
estis la kirlakvo ke ĝi tiris la surfacon de la maro en
la formon de granda pelvo, deklivanta malsupren cele
la centron, kie granda truo estis farita en la oceano—
truo kun muroj el akvo tenata en sia loko de la rapida
kirlado de la aero.
La boato en kiu veturis Trot kaj Kap’tano Vilĉjo
estis ĝuste ĉe la ekstera bordo de tiu pelvsimila deklivo,
kaj la maljuna velisto tute bone sciis ke krom se li
povos rapide forpuŝi la malgrandan boaton de la
rapidanta akvofluo ili baldaŭ estos tiritaj en la grandan
nigran truon kiu oscedas en la mezo. Do li uzis sian
tutan forton kaj tiris kiel neniam antaŭe li tiris. Li tiel
forte tiris ke la maldekstra remilo ekrompiĝis kaj
sternis Kap’tanon Vilĉjon sur la plankon de la boato.
Li sufiĉe rapide restarigis sin kaj rigardetis trans la
flankon. Post tio li rigardis Troton, kiu sidis tute
20
Ĉapitro Unu
senmove, kun serioza forvidanta rigardo en siaj dolĉaj
okuloj. La boato nun rapidis propraage, sekvante la
linion de la cirkla pelvo ĉirkaŭen kaj ĉirkaŭen pli
proksimen al la granda truo en la centro. Plia peno
eskapi de la kirlakvo estus senutila, kaj komprenante
tiun fakton Kap’tano Vilĉjo turnis sin al Trot kaj metis
brakon ĉirkaŭ ŝin, kvazaŭ por ŝildi ŝin kontraŭ la
terura sorto venonta al ili. Li ne provis paroli, ĉar la
muĝo de la akvo dronigus la sonon de lia voĉo.
Tiuj du fidelaj kamaradoj frontis danĝerojn jam
antaŭ nun, sed nenion egalan al tiu kiu nun frontas
ilin. Tamen Kap’tano Vilĉjo, rimarkante la rigardon en
la okuloj de Trot kaj memorante kiel ofte ŝin protektis
nevideblaj fortoj, ne plene perdis esperon.
La granda truo en la obskura akvo—nun pli kaj pli
proksimiĝanta—aspektis vere terura; sed ili ambaŭ
sufiĉe kuraĝis fronti ĝin kaj atendi la rezulton de la
aventuro.
21
!(images/000080.png)
ĈAPITRO 2
La Kaverno sub la Maro
La cirkloj estis tiom pli malgrandaj ĉe la fundo de
la pelvo, kaj la boato moviĝis tiel multe pli rapide, ke
Trot komencis senti kapturniĝon pro la movado; subite
la boato eksaltis kaj plonĝis kapantaŭen en la
obskurajn profundojn de la truo. Kirliĝante kiel
ludiloj, tamen ankoraŭ kroĉitaj unu al la alia, la velisto
kaj la knabino apartiĝis de sia boato kaj plonĝis
malsupren—malsupren—malsupren—en la plej
distancajn fundojn de la granda oceano.
Unue ilia falo estis rapida kiel de sago, sed baldaŭ
ili ŝajnis fali malpli rapide kaj Trot estis preskaŭ certa
22
Ĉapitro Du
ke nevidataj brakoj ĉirkaŭas ŝin, subtenante ŝin kaj
protektante ŝin. Ŝi povis vidi nenion, ĉar la akvo
plenigis ŝiajn okulojn kaj malklarigis ŝian vidon, sed
ŝi firme kroĉis sin al la sudokc’a de Kap’tano Vilĉjo,
dum aliaj brakoj firme kroĉis sin al ŝi, kaj tiel ili iom
post iom sinkis malsupren kaj plu malsupren ĝis ili
fine ekhaltis, kaj komencis resupreniri.
Sed ŝajnis al Trot ke ili ne leviĝas rekte al la surfaco
de kiu ili venis. La akvo ne plu kirlis ilin kaj ili ŝajnis
tirataj oblikve tra trankvilajn fridetajn oceanajn
profundojn. Kaj subite—multe pli rapide ol mi povis
rakonti—ili ektrafis la surfacon kaj estis sternitaj plate
sur sablan plaĝon, kie ili kuŝis sufoke kaj penante spiri
kaj ne sciante kio okazis al ili.
Trot la unua rekonsciiĝis. Liberiginte sin de la
malseka kroĉo de Kap’tano Vilĉjo, ŝi frotis la akvon el
siaj okuloj kaj poste ĉirkaŭrigardis. Milda bluverda
brilo lumigis la lokon, kiu aspektis ia kaverno, ĉar
supre kaj ambaŭflanke de ŝi estis malglataj rokoj. Ili
estis ĵetitaj sur plaĝon de klara sablo, kiu deklivetis
supren de la lageto da akvo ĉe iliaj piedoj—lageto kiu
sendube kondukis en la grandan oceanon kiu nutras
ĝin. Preter la atingo de la ondoj de la lageto estis pli
da rokoj, kaj ankoraŭ pli kaj pli, malaperantaj en la
23
La Birdotimigilo de Oz
obskurajn zigzagojn kaj fonojn kiujn la brilanta lumo
el la akvo ne penetris.
La loko aspektis maluzata kaj soleca, sed Trot estis
dankema ke ŝi plu vivas kaj nenian gravan damaĝon
suferis dum sia malplezuriga aventuro subakva. Apud
ŝi Kap’tano Vilĉjo blovetadis kaj tusadis, pensante
elpeli la akvon kiun li glutis. Ambaŭ estis
tramalsekigitaj, tamen la kaverno estis varma kaj
komforta kaj malsekigo tute ne ĉagrenis la knabineton.
Ŝi rampis supren laŭ la sabla dekliveto kaj kolektis
per sia mano aron da sekvaj marherboj, per kiuj ŝi
viŝis la vizaĝon de Kap’tano Vilĉjo kaj forsorbis la
akvon el liaj okuloj kaj oreloj. Baldaŭ la maljunulo
sidiĝis kaj intense rigardis ŝin. Post tio li gestis per sia
kalva kapo trifoje kaj diris per glugla voĉo:
“Vere bone Trot; vere bone! Ni ne atingis la
ŝrankon de l’ marviro ĉifoje, ĉu ne? Kvankam la
kialon, kaj kial ni estas ĉi tie, estas pli ol mi povas
kompreni.”
“Trankvilu, Kap’tano,” ŝi respondis. “Ni estas sufiĉe
sekuraj, mi supozas, almenaŭ provizore.”
Li premis la akvon el la malsupro de sia malstrikta
pantalono kaj palpis siajn lignan kruron kaj brakojn
kaj kapon, kaj trovinte ke li kunhavas ĉiujn siajn
24
Ĉapitro Du
partojn li kuraĝis zorge ekzameni iliajn ĉirkaŭaĵojn.
“Kie laŭ via supozo ni estas, Trot?” li baldaŭ
demandis.
“Ne scias, Kap’tano. Eble en iu el niaj kavoj.”
Li kapneis. “Ne,” diris li, “mi tute ne opinias tion.
La distanco laŭ kiu ni leviĝis ne ŝajnis eĉ duono de
la distanco laŭ kiu ni sinkis; kaj rimarku ke tute
ne’stas ekstera enirejo de ĉi tiu kaverno. Estas ia
kupolo super ĉi tiu lageto da akvo, kaj krom se
ekzistas trairejo en la fono, pretere, ni estas plene
kaptitaj.”
Trot rigardis pensoplene trans sian ŝultron.
“Post iom da ripozo,” ŝi diris, “ni rampu tien kaj
trovu ĉu estas elirejo.”
Kap’tano Vilĉjo metis manon en la poŝon de sia
oleleda mantelo kaj elprenis sian pipon. Ĝi ankoraŭ
estis seka, ĉar li gardis ĝin en oleleda ujo kun sia
tabako. Liaj alumetoj estis en strikta ladskatoleto, do
post kelkaj momentoj la maljuna velisto fumadis
kontente. Trot sciis ke tio helpas lin pensi kiam li
renkontas ian ajn ĉagrenon. Ankaŭ, la pipo multe
helpis trankviligi la maljunan veliston, post lia longa
enakvado kaj lia teruriĝo—teruro pli pro maltrankvilo
pri Trot ol pri li mem.
25
La Birdotimigilo de Oz
La sablo estis seka kie ili sidas, kaj sorbis la
akvon kiu gutis de iliaj vestoj. Kiam Trot premis
la akvon el sia hararo ŝi komencis resenti sin
normala. Post kelka tempo ili surpiediĝis kaj rampis
laŭ la deklivo supren al la disaj rokoj. Kelkaj el
ili estis gigantaj, sed per trairado inter kelkaj kaj
ĉirkaŭ aliaj ili sukcesis atingi la ekstreman fonon
de la kaverno.
“Jes,” diris Trot, interesate, “jen ronda truo.”
“Kaj estas nigre kiel la nokto interne de ĝi,”
komentis Kap’tano Vilĉjo.
“Malgraŭe,” respondis la knabino, “ni esploru ĝin
por trovi kien ĝi iras, ĉar ĝi estas la solebla vojo el ĉi
tiu loko.”
Kap’tano Vilĉjo okulumis la truon duboplene.
“Eble ĝi estas vojo el ĉi tie, Trot,” li diris, “sed eble
ĝi estas vojo en multe malpli agrablan lokon ol ĉi tiu.
Mi emas opinii ke plej bona plano estas resti jam ĉi
tie.”
Ankaŭ Trot ne estis certa, kiam ŝi tiel pripensis
la planon. Post kelka tempo ŝi rerampis al la sablo,
kaj Kap’tano Vilĉjo sekvis ŝin. Dum ili sidiĝis la
infano rigardis penseme la plenegajn poŝojn de la
velisto.
26
!(images/000062.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Kiom da manĝaĵoj ni havas, Kap’tano?” ŝi
demandis.
“Ses ŝipbiskvitojn kaj pecon da fromaĝo,” li
respondis. “Ĉu vi volas iom nun, Trot?”
Ŝi kapneis dirante:
“Verŝajne ni povos vivi per tio eble tri tagojn, se ni
estos tre zorgoplenaj.”
“Pli longe, Trot,” diris Kap’tano Vilĉjo, sed lia voĉo
estis iom maltrankvila kaj trema.
“Sed se ni restos ĉi tie neeviteble ni mortmalsatos
fine,” pludiris la knabino, “tamen se ni eniros la
obskuran truon—”
“Estas malpli facile fronti kelkajn fatojn ol
mortmalsaton,” diris la velisto tre serioze. “Ni ne scias
kio estas en tiu obskura truo, Trot, nek kien ĝi
kondukus nin.”
“Ni povas eltrovi tion,” ŝi obstinis.
Anstataŭ respondi Kap’tano Vilĉjo komencis serĉi
en siaj poŝoj. Li baldaŭ eltiris malgrandan pakaĵon da
fiŝhokoj kaj longan ŝnuron. Trot rigardis lin kunligi
ilin. Post tio li rampis iomete supren laŭ la deklivo
kaj renversis grandan rokon. Du aŭ tri malgrandaj
kraboj komencis forkuri sur la sablo kaj la maljuna
velisto kaptis ilin kaj metis unu sur sian hokon kaj la
28
!(images/000000.jpg)
Ĉapitro Du
aliajn en sian poŝon. Reveninte al la lageto li svingis
la hokon super sian ŝultron kaj ĉirkaŭ sian kapon kaj
ĵetis ĝin en preskaŭ la centron de la akvo, kie li lasis
ĝin sinki iom post iom, plene etendante la ŝnuron.
Kiam li atingis ĝian finon li komencis retiri ĝin, ĝis
la kraba logaĵo flosis sur la surfaco.
Trot rigardis lin ĵeti la ŝnuron duan fojon, kaj tria.
Ŝi decidis ke aŭ ne estas fiŝoj en la lageto aŭ ili ne volas
mordi la krablogaĵon. Sed Kap’tano Vilĉjo estis sperta
fiŝkaptisto kaj ne facile perdis esperon. Kiam la krabo
eskapis li metis alian sur la hokon. Kiam la kraboj
plene mankis li rampis sur la rokoj kaj trovis pli.
Dume Trot laciĝis rigardante lin kaj kuŝiĝis sur la
sablo kie ŝi profunde endormiĝis. Dum la sekvaj du
horoj ŝiaj vestoj plene sekiĝis, ankaŭ tiuj de la maljuna
velisto. Ili ambaŭ tiom kutimis al salakvo ke ne estis
risko ke ili malvarmumos*.
Fine la knabineton vekis plaŭdo apud ŝi kaj muĝeto
pro kontento de Kap’tano Vilĉjo. Ŝi malfermis siajn
okulojn kaj trovis ke la Kap’tano surterigis arĝent-
skvaman fiŝon pezan je ĉirkaŭ kilogramo. Tio multe
plifeliĉigis ŝin, kaj ŝi rapidis kunkolekti amason da
marherboj, dum Kap’tano Vilĉjo distranĉis la fiŝon per
sia poŝtranĉilo kaj pretigis ĝin por kuiriĝo.
29
La Birdotimigilo de Oz
Jam dum la pasinteco ili kuiris fiŝon per marherboj.
Kap’tano Vilĉjo volvis sian fiŝon per iom da marherboj
kaj trempis ĝin en la akvon por malsekigi ĝin iomete.
Post tio li flamigis alumeton kaj fajrigis la amason
kiun faris Trot, kiu rapide brulis kaj fariĝis ardanta
bedo da cindroj. Ili kuŝigis la volvitan fiŝon sur la
cindrojn, kovris ĝin per pli da marherboj, kaj lasis ke
tio ekardu kaj brulu ĝis cindreco. Nutrinte la fajron
per marherboj dum kelka tempo, la velisto fine decidis
ke la manĝo estas preta, do li disŝutis la cindrojn kaj
eltiris la fiŝerojn, ankoraŭ volvitajn per siaj fumantaj
kovraĵoj. Kiam tiuj kovraĵoj estis forprenitaj, ili trovis
la fiŝon plene kuirita kaj kaj Trot kaj Kap’tano Vilĉjo
senhezite manĝis ĝin. Ĝi iom gustis marherbe kaj
estus pli bongusta per iom da surŝutita salo.
La milda brilo kiu ĝis nun lumigis la kavernon
komencis paliĝi, sed estis multegaj marherboj en la
loko, do manĝinte sian fiŝon ili pluvivigis la fajron dum
kelka tempo donante al ĝi manplenon da fuelo fojfoje.
El interna poŝo la velisto eltiris flasketon el iomete
disbatita metalo kaj malŝraŭbinte la kovrilon li donis
ĝin al Trot. Ŝi nur unufoje glutis la akvon, kvankam
ŝi volis pli, kaj ŝi rimarkis ke Kap’tano Vilĉjo nur
malsekigas siajn lipojn per ĝi.
30
Ĉapitro Du
“S’pozu,” diris ŝi, gapante la ardantan marherban
fajron kaj parolante malrapide, “ke ni povos kapti
sufiĉe da fiŝoj; kion pri la trinkakvo, Kap’tano?”
Li moviĝis maltrankvile sed ne respondis. Ili ambaŭ
pensis pri la obskura truo, sed kvankam Trot malmulte
timis ĝin la maljunulo ne povis subpremi sian
maldeziron eniri la lokon. Tamen li sciis ke Trot
pravas. Resti en la kaverno, kie ili nun estas, nur
rezultigus malrapidan sed certan morton.
Noktis sur la surfaco de la tero, do la knabineto
fariĝis dormema kaj baldaŭ ekdormis. Post kelka
tempo la maljuna velisto dormadis sur la sablaro apud
ŝi. Estis tre kvieta kaj nenio ĝenis ilin dum pluraj
horoj. Kiam fine ili vekiĝis la kaverno denove estis
lumoplena.
Ili dividis unu biskviton kaj komencis mordmanĝi
ĝin kiel sian matenmanĝon kiam ilin alarmetis subita
plaŭdo en la lageto. Rigardante tiudirekten ili vidis
veni el la akvo la plej kuriozan estaĵon kiun iu el ili
ĝis tiam vidis. Ĝi ne estas fiŝo, decidis Trot, nek estas
ĝi besto. Ĝi tamen havis flugilojn, kaj strangaj flugiloj
ili estis: ilia formo estis kia renversita hakujo kaj
kovrita per dika haŭto anstataŭ plumoj. Ĝi havis kvar
krurojn—tre similajn al la kruroj de cikonio, nur
31
!(images/000088.png)
La Birdotimigilo de Oz
duoble pli da ili—kaj ĝia kapo havis formon tre
similan al tiu de papago, kun beko kiu kurbiĝis
malsupren antaŭe kaj supren ĉe la randoj, kaj estis
duone beko kaj duone buŝo. Sed nomi ĝin birdo estus
neeble, ĉar ĝi tute ne havis plumojn escepte de kresto
el ondecaj plumoj skarlataj sur la plejsupro de sia
kapo. La stranga estaĵo nepre pezis tiom kiom
Kap’tano Vilĉjo, kaj dum ĝi baraktis eliri el la akvo
sur la sablan plaĝon ĝi estis tiel granda kaj malkutima
ke kaj Trot kaj ŝia kompano gapis ĝin mirante—
mirante kaj ankaŭ iom timante.
32
!(images/000095.png)
ĈAPITRO 3
La Orko
La okuloj rigardantaj ilin, dum la besto staris gutante
antaŭ ili, estis brilaj kaj mildesprimaj, kaj tiu stranga
aldonaĵo al ilia grupo tute ne provis ataki ilin kaj
aspektis tiom surprizita pro la kunveno kiel ili mem.
“Mi demandas al mi,” flustris Trot, “kio ĝi estas.”
“Kiu, mi?” krietis la besto per akra alttona voĉo.
“Nu, mi estas Orko.”
“Ho!” diris la knabino. “Sed kio estas Orko?”
“Mi,” li ripetis, iom fiere, dum li skuis la akvon de
siaj kuriozaj flugiloj; “kaj se iam Orko ĝojis esti ekster
la akvo kaj denove sur seka tero, estu plene certa ke
33
La Birdotimigilo de Oz
mi estas tiu precipa, individua Orko!”
“Ĉu vi longe estis en la akvo?” demandis Kap’tano
Vilĉjo, kiu opiniis ke la ĝentileco postulas ke li indiku
interesiĝon pri la stranga besto.
“Nu, tiu lasta enakviĝo daŭris eble dek minutojn,
mi kredas, ke laŭ mi por komforto tio estas naŭ
minutoj kaj sesdek sekundoj tro multe,” estis la
respondo. “Sed la pasintan nokton mi renkontis
problemegojn, mi certigas al vi. La kirlakvo kaptis min
kaj—”
“Ho, ĉu ankaŭ vi estis en la kirlakvo?” demandis
Trot fervore.
Li rigardetis ŝin iom riproĉe.
“Mi kredas ke mi menciadis tiun fakton, junulino,
kiam via deziro paroli interrompis min,” diris la Orko.
“Kutime mi ne estas malatenta kiam mi agas, sed tiu
kirlakvo estis tiom aktiva hieraŭ ke mi decidis trovi
kian ruzon ĝi plenumas. Do mi flugis iomete tro
proksimen al ĝi kaj la suĉpuŝo de la aero tiris min en
la profundojn de la oceano. La akvo kaj mi estas
naturaj malamikoj, kaj ĝi certe konkerus min ĉifoje se
grupo da belaj marvirinoj ne venus helpi min kaj tirus
min for de la kirliĝanta akvo kaj longen en kavernon,
kie ili dizertis min.”
34
Ĉapitro Tri
“Nu, preskaŭ tutsamo okazis al ni,” kriis Trot. “Ĉu
via kaverno estis kia ĉi tiu?”
“Mi ankoraŭ ne ekzamenis ĉi tiun,” respondis la
Orko; “sed se ili efektive estas similaj, mi tremas pro
nia fato, ĉar la alia estis karcera, tute sen elirejo
escepte de tra la akvo. Mi restis tie dum la tuta nokto,
tamen, kaj ĉimatene mi plonĝis en la lageton kiel eble
plej profunden kaj post tio mi naĝis laŭeble plej forte
kaj malproksimen. La rokoj skrapis mian dorson
fojfoje, kaj mi apenaŭ eskapis de kaptiĝo fare de hida
marmonstro; sed post kelka tempo mi alsurfaciĝis por
povi spiri, kaj trovis min ĉi tie. Jen la tuta historio,
kaj ĉar mi vidas ke vi havas manĝaĵon mi petegas ke
vi donu al mi iom da ĝi. Tutvere, mi duone mortas
pro malsato.”
Dirinte tion la Orko ekkaŭris apud ili. Tre
kontraŭvole Kap’tano Vilĉjo tiris alian biskviton el sia
poŝo kaj etendis ĝin. La Orko tuj kaptis ĝin per unu
el siaj antaŭaj pinĉiloj kaj komencis mordmanĝi la
biskviton tre simile al papago.
“Ni ne havas multan manĝaĵon,” diris la velisto,
“sed ni volonte donas iom da ĝi al mizera kamarado.”
“Tute prave,” respondis la Orko, klinetante sian
kapon flanken gaje, kaj sekvis kelkaj minutoj da
35
La Birdotimigilo de Oz
silento dum ili ĉiuj maĉis la biskvitojn. Post kelka
tempo Trot diris:
“Mi neniam vidis nek aŭdis pri Orko antaŭ nun.
Ĉu vi estas multaj?”
“Ni estas iom malmultaj kaj nekutimaj, mi kredas,”
estis la respondo. “En la lando kie mi naskiĝis ni estas
la absolutaj regantoj de ĉiuj vivantoj, de formikoj ĝis
elefantoj.”
“Kiu lando estas?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
“Orklando.”
“Kie ĝi situas?”
“Mi ne precize scias. Komprenu, mi estas ial
malkviethumora, kvankam ĉiuj ceteroj anoj de mia
gento estas kvietaj kaj kontentaj Orkoj kaj malofte
vagas for de la hejmo. Ekde mia infaneco mi amas
forflugi longajn distancojn, kvankam paĉjo ofte avertis
min ke mi suferos pro problemoj per tio.
“ ‘La mondo estas granda, Naĝman, mia filo,’ li ofte
diris, ‘kaj mi aŭdis ke en kelkaj partoj de ĝi loĝas
kuriozaj dukruraj uloj nomataj Homoj, kiuj militas
kontraŭ ĉiuj aliaj vivantoj kaj malmulte respektus eĉ
Orkon.’
“Nature tio vigligis mian scivolemon kaj fininte
mian edukiĝon kaj ne plu studante en la lernejo mi
36
Ĉapitro Tri
decidis flugi en la mondon kaj peni ekvidi iun el tiuj
uloj nomataj Homoj. Do mi foriris de la hejmo sen
eĉ adiaŭi, kion mi ĉiam bedaŭros. Aventuroj abundas,
tion mi trovis. Mi ekvidis homojn plurfoje, sed neniam
mi estis tiel proksimaj al ili kiel nun. Ankaŭ mi devis
batali por flugi tra la aero, ĉar mi renkontis gigantajn
birdojn, kiuj estis plene kovritaj de plumoj, kaj ili
feroce atakis min. Krome, mi devis multe okupi min
evitante flosantajn aerŝipojn. Dum mia vagado mi
plene perdis konscion pri la distanco kaj direkto, do
kiam mi volis reiri hejmen mi tute ne sciis kie situas
mia lando. Nun de pluraj monatoj mi penas trovi ĝin
kaj dum unu el miaj flugoj super la oceano mi
renkontis la kirlakvon kaj fariĝis ĝia viktimo.”
Trot kaj Kap’tano aŭskultis tiun historion tre
interesate, kaj per la afabla tono kaj sendanĝera
aspekto de la Orko ili taksis lin verŝajne ne tiel
malagrabla kompano kiom unue ili timis.
La Orko sidis sur siaj koksoj iom simile al kato,
sed ĝi uzis la fingrosimilajn pinĉilojn de siaj antaŭaj
kruroj preskaŭ tiel lerte kiel manojn. Eble la plej
kurioza parto de la ulo estis ĝia vosto—aŭ kio verdire
devus esti ĝia vosto. Tiu kurioza kunaĵo el haŭto, ostoj
kaj muskolo havis formon kia de la helicoj uzataj sur
37
La Birdotimigilo de Oz
boatoj kaj aerŝipoj, ĝi havis ventumilecajn surfacojn
kaj pivotis sur sia korpo. Kap’tano Vilĉjo sciis iom pri
meĥaniko, kaj observante la helicsimilan voston de la
Orko li diris:
“Mi s’pozas ke vi estas tre rapida fluganto?”
“Jes, ja; oni agnoskas ke la Orkoj estas la Reĝoj de
la Aero.”
“Viaj flugiloj ne aspektas tre utilaj,” komentis
Trot.
“Nu, ili ne estas tre grandaj,” agnoskis la Orko,
skuante la kvar malplenajn haŭtojn milde tien kaj
reen, “sed ili sufiĉe subtenas mian korpon en la aero
dum mi rapidadas per mia vosto. Tamen, tutensume,
mi estas tre belforma, ĉu ne?”
Trot ne deziris respondi, sed Kap’tano Vilĉjo
kapjesis serioze. “Kiel Orko,” diris li, “vi estas miriga.
Mi neniam antaŭe vidis tian, sed mi ne dubas ke vi
estas inter la plej belaj.”
Ŝajne tio plaĉis al la ulo kaj ĝi komencis promeni
en la kaverno, facile suprenpaŝante la deklivon. Dum
ĝi estis for, Trot kaj Kap’tano Vilĉjo ambaŭ glutetis
akvon el la flasko, por akvumi sian matenmanĝon.
“Nu, jen truo—elirejo—trapaŝejo!” kriis la Orko el
supre.
38
!(images/000101.png)
Ĉapitro Tri
“Ni scias,” diris Trot. “Ni trovis ĝin hieraŭnokte.”
“Nu, do, ni eliru,” pludiris la Orko, metinte sian
kapon en la nigran truon kaj flarinte unu-du-foje. “La
aero odoras freŝa kaj dolĉa, kaj certe ĝi ne kondukas
al loko malpli bona ol ĉi tie.”
La knabino kaj la velisto stariĝis kaj rampis al la
flanko de la Orko.
“Ni preskaŭ decidis esplori tiun truon antaŭ ol vi
venis,” klarigis Kap’tano Vilĉjo; “sed ĝi estas danĝera
loko por navigado en la mallumo, do atendu ĝis mi
39
La Birdotimigilo de Oz
flamigos kandelon.”
“Kio estas kandelo?” demandis la Orko.
“Vi vidos post minuto,” diris Trot.
La maljuna velisto tiris kandelon el sia dekstra poŝo
kaj la ladskatoleton da alumetoj el sia maldekstra poŝo.
Kiam li flamigis la alumeton la Orko eksaltis kaj gapis
la flamon suspekteme; sed Kap’tano Vilĉjo flamigis la
kandelon kaj tiu ago tre multe interesis la Orkon.
“Lumo,” ĝi diris, iom nervoze, “estas valora en ĉi
tia truo. La kandelo ne estas danĝera, mi esperas.”
“Kelkfoje ĝi bruligas la fingrojn,” respondis Trot,
“sed malmulton malpli bonan ĝi povas fari—krom
estingiĝi kiam oni ne volas tion.”
Kap’tano Vilĉjo ŝildis la flamon per sia mano kaj
rampis en la truon. Ĝi ne estis tre granda por adolto, sed
kiam li estis enrampinta kelkajn metrojn ĝi pligrandiĝis.
Trot eniris tuj post li kaj post ŝi sekvis la Orko.
“Ŝajnas vera tunelo,” murmuris la velisto, kiu
rampadis iom mallerte pro sia ligna kruro. Kaj, ankaŭ,
la rokoj dolorigis liajn genuojn.
Dum preskaŭ duonhoro la trio sin movis malrapide
laŭlonge de la tunelo, kiu multe zigzagis kaj kelkfoje
deklivis malsupren kaj kelkfoje supren. Fine Kap’tano
Vilĉjo ekhaltis, krietante pro senesperiĝo, kaj tenis la
40
Ĉapitro Tri
flagrantan kandelon longe antaŭ si por lumigi la
scenon.
“Kio malĝustas?” nervoze demandis Trot, kiu
nenion povis vidi ĉar la korpo de la velisto plenigis la
tutan truon.
“Nu, mi atingis la finon de nia rampado, mi
opinias,” li respondis.
“Ĉu io blokas la truon?” demandis la Orko.
“Eĉ pli malbonas,” respondis Kap’tano Vilĉjo
malfeliĉe. “Mi estas sur la rando de klifo. Atendu
minuton kaj mi movos min por ke vi mem povu vidi.
Atentu ne fali, Trot.”
Dirinte tion li rampetis iomete antaŭen kaj movis
sin flanken, tenante la kandelon tiel ke la knabino
povis vidi por sekvi lin. Post ŝi venis la Orko kaj nun
ĉiuj tri surgenuis sur mallarĝa breto de roko kiu akre
deklivis kaj lasis gigantan nigran spacon kiun ne povis
lumigi la flameto de la kandelo.
“H-m!” diris la Orko, rigardante trans la randon;
“ne aspektas tre kuraĝige, mi agnoskas. Sed mi prenu
vian kandelon kaj mi suben flugos por vidi kio estas
sub ni.”
“Ĉu vi ne timas?” demandis Trot.
“Certe mi timas,” respondis la Orko. “Sed se ni
41
La Birdotimigilo de Oz
intencas eskapi ni ne povos resti sur ĉi tiu breto por
ĉiam. Do, ĉar mi rimarkas ke vi povruloj ne kapablas
flugi, mia devo estas esplori la lokon por vi.”
Kap’tano Vilĉjo transdonis la kandelon al la Orko,
kiu nun jam brulis ĝis duono de sia longo. La Orko
prenis ĝin iom necerte per unu krifo kaj poste klinis
sian korpon antaŭen kaj glitis trans la randon. Ili
aŭdis kuriozan zuman sonon, kiam la vosto
ekĉirkaŭiradis, kaj viglan flirtadon de la kuriozaj
flugiloj, sed ilin pli interesis ĝuste tiam sekvi per siaj
okuloj la ereton da lumo kiu indikis la pozicion de la
kandelo. La lumo unue iris laŭ granda cirklo, poste
sinkis malrapide suben kaj subite estingiĝis, lasante
ĉion antaŭ ili nigra kiel inko.
“He! Kial tio okazis?” kriis la Orko.
“Blovo, verŝajne,” kriis Kap’tano Vilĉjo. “Reportu
ĝin.”
“Mi ne povas vidi kie vi estas,” diris la Orko.
Do Kap’tano Vilĉjo elprenis plian kandelon kaj
flamigis ĝin, kaj ĝia flamo ebligis ke la Orko reflugu al ili.
Ĝi surteriĝis sur la rando kaj etendis la eron da kandelo.
“Kial ĝi ĉesis bruli?” demandis la ulo.
“La vento estingis ĝin,” diris Trot. “Nepre pli zorgu,
novafoje.”
42
!(images/000106.png)
Ĉapitro Tri
“Kia estas la loko?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
“Mi ankoraŭ ne scias; sed ĝi devas havi fundon, do
mi provos trovi ĝin.”
Dirinte tion la Orko rekomencis kaj ĉifoje sinkis
suben malpli rapide. Suben, suben, suben ĝi iris, ĝis la
kandelo estis nur lumereto, kaj post tio ĝi flugis liven
kaj Trot kaj Kap’tano Vilĉjo tute ne plu povis vidi ĝin.
Post kelkaj minutoj, tamen, ili denove vidis la
lumereton, kaj dum la velisto ankoraŭ tenis la duan
flamantan kandelon la Orko flugis rekte cele ilin. Ĝi
43
La Birdotimigilo de Oz
estis nur kelkajn metrojn for kiam subite ĝi faligis la
kandelon kriante pro doloro kaj la sekvan momenton
ĝi surteriĝis, sovaĝe flirtigante siajn flugilojn, sur la
roka breto.
“Kio okazis?” demandis Trot.
“Ĝi mordis min!” kriploris la Orko. “Al mi ne
plaĉas viaj kandeloj. La aĵo komencis lante malaperi
tuj kiam mi prenis ĝin per mia krifo, kaj ĝi fariĝis pli
kaj pli malgranda ĝis nun ĝi ĵus turnis sin kaj mordis
min—ege malamika ago. Ho—ho! Aŭ, kia mordo!”
“Tiaj estas kandeloj, domaĝe,” klarigis Kap’tano
Vilĉjo, ridetante. “Necesas tre zorge man’puli ilin. Sed
diru al ni, kion vi trovis sube?”
“Mi trovis kiel daŭrigi nian veturon,” diris la Orko,
vartante atente la bruligitan krifon. “Tuj sub ni estas
granda lago da nigra akvo, kiu aspektis tiel frida kaj
aĉa ke ĝi tremigis min; sed tre distance live estas
granda tunelo, tra kiu ni povos facile marŝi.
Kompreneble mi ne scias kien ĝi kondukas, sed ni
devos sekvi ĝin kaj informiĝi.”
“Sed ni ne povos atingi ĝin,” protestis la knabineto.
“Ni ne povas flugi kiel vi, memoru.”
“Ne, estas vere,” respondis la Orko mediteme. “Viaj
korpoj estas tre malbone konstruitaj, laŭ mia opinio,
44
Ĉapitro Tri
ĉar vi nur povas rampi sur la surfaco de la tero. Sed
vi rajtos rajdi sur mia dorso, kaj tiel mi povos promesi
al vi sekuran veturon al la tunelo.”
“Ĉu vi estas sufiĉe forta por porti nin?” demandis
Kap’tano Vilĉjo, dubeme.
“Jes ja; mi estas sufiĉe forta por porti dekon da vi,
se vi povus trovi spacon kie vi sidus,” estis la respondo;
“sed estas sufiĉa spaco inter miaj flugiloj nur por unu
ĉiufoje, do mi devos dufoje flugi.”
“Bone; mi iros la unua,” decidis Kap’tano Vilĉjo.
Li flamigis plian kandelon kiun tenos Trot dum ili
forestos kaj por fari lumon por la Orko kiam li revenos
al ŝi, kaj post tio la maljuna velisto rampis sur la
dorson de la Orko, kie li sidis kun sia ligna kruro
etendita rekte flanken.
“Se vi komencos fali, premu viajn brakojn ĉirkaŭ
mian kolon,” konsilis la ulo.
“Se mi komencos fali, do bonan nokton kaj feliĉajn
sonĝojn,” diris Kap’tano Vilĉjo.
“Ĉu preta?” demandis la Orko.
“Startu la zumvoston,” diris Kap’tano Vilĉjo, dum
en lia voĉo estis tremo. Sed la Orko forflugis tiel glate
ke la maljunulo tute ne eĉ ŝanceliĝetis dum li sidis.
Trot rigardis la lumon de la kandelo de Kap’tano
45
La Birdotimigilo de Oz
Vilĉjo ĝis ĝi malaperis pro la distanco. Al ŝi ne plaĉis
resti sola sur tiu danĝera breto, kun lago da nigra akvo
centojn da metroj sub ŝi; sed ŝi estis brava knabineto
kaj atendis pacience la revenon de la Orko. Ĝi okazis
eĉ pli frue ol ŝi anticipis kaj la ulo diris al ŝi:
“Via amiko estas sekura en la tunelo. Nun, do,
surdorsiĝu kaj mi portos vin al li tujrapide.”
Mi ne certas kiom da knabinetoj volus fari tiun
teruran rajdon tra la giganta nigra kaverno sur la
dorso de maldika Orko. Al Trot mem ĝi ne multe
plaĉis, sed simple estis farende do ŝi faris laŭeble
kuraĝe. Ŝia koro batis rapide kaj ŝi estis tiom nervoza
ke ŝi apenaŭ povis teni la kandelon per siaj fingroj
dum la Orko rapidis tra la mallumo.
Ŝajnis longa veturo al ŝi, sed efektive la Orko trairis
la distancon dum mirinde mallonga tempodaŭro kaj
baldaŭ Trot staris sekure apud Kap’tano Vilĉjo sur la
ebena planko de granda arkhava tunelo. La velisto
multe ĝojis resaluti sian malgrandan kamaradon kaj
ambaŭ dankemis al la Orko pro lia helpo.
“Mi ne scias kien iras tiu tunelo,” komentis
Kap’tano Vilĉjo, “sed nepre ĝi aspektas pli favora ol
tiu alia truo tra kiu ni rampis.”
“Kiam la Orko estos ripozinta,” diris Trot, “ni plu
46
Ĉapitro Tri
marŝos kaj trovos kio okazos.”
“Ripozinta!” kriis la Orko, malestime kiel permesis
lia voĉo. “Tiu flugeto tute ne lacigis min. Mi kutimas
flugi dum pluraj tagoj tute senhalte.”
“Do ni pluiru,” proponis Kap’tano Vilĉjo. Li
ankoraŭ tenis en sia mano unu brulantan kandelon,
do Trot blovestingis la alian flamon kaj metis sian
kandelon en la grandan poŝon de la velisto. Ŝi sciis
ke estas nesaĝe samtempe bruligi du kandelojn.
La tunelo estis rekta kaj plata kaj tre facile
tramarŝata, do ili bone progresis. Trot konjektis ke la
tunelo komenciĝis eble tri kilometrojn for de la
kaverno kien ilin ĵetis la kirlakvo, sed nun estis neeble
taksi kiom da kilometroj ili iris, ĉar ili marŝis senhalte
dum horoj post horoj sen ia ŝanĝo en la ĉirkaŭaĵoj.
Fine Kap’tano Vilĉjo haltis por ripozi.
“Ĉi tiu tunelo ĉi estas iom stranga, mi certas,” li
deklaris, skuante sian kapon malĝoje. “Jam tri pliaj
kandeloj forbrulis, kaj ankoraŭ restas al ni nur tri;
tamen la tunelo estas sama kiel kiam ni komencis. Kaj
kiom longe ĝi restos tia, neniu scias.”
“Ĉu ni ne povus marŝi sen lumo?” demandis Trot.
“La vojo ŝajnas sufiĉe sekura.”
“Ĝuste nun,” estis la respondo, “sed ni ne povas scii
47
La Birdotimigilo de Oz
kiam ni atingos novan abismon, aŭ ion egale danĝeran.
Tiuokaze ni mortus antaŭ ol ekscii.”
“Eble mi antaŭeniru,” proponis la Orko. “Min ne
timigas falo, sciu, kaj se io okazos mi vokos por averti
vin.”
“Bona ideo,” deklaris Trot, kaj ankaŭ Kap’tano
Vilĉjo akordis. Do la Orko ekiris rekte antaŭen, en la
plena mallumo, kaj man-en-mane la duo sekvis lin.
Kiam ili vere tre longe estis marŝintaj tiel la Orko
haltis kaj postulis manĝaĵojn. Kap’tano Vilĉjo ne jam
menciis manĝaĵojn ĉar restas tiom malmulta—nur tri
biskvitoj kaj peco de fromaĝo granda kiel du liaj
fingroj—sed li donis al la Orko duonon de biskvito,
ĝemante dum li faris tion. Al la ulo ne plaĉis la
fromaĝo, do la velisto dividis ĝin inter si kaj Trot. Ili
bruligis kandelon kaj sidiĝis en la tunelo dum ili
manĝis.
“Miaj piedoj dolorigas min,” grumblis la Orko. “Mi
ne kutimas marŝadi kaj ĉi tiu roka koridoro estas tiom
malglata kaj malplata ke dolorigas min marŝi sur ĝi.”
“Ĉu vi ne povas flugi anstataŭ marŝi?” demandis
Trot.
“Ne; tro malaltas la tegmento,” diris la Orko.
Post la manĝo ili rekomencis sian marŝon, kaj Trot
48
Ĉapitro Tri
komencis timi ke neniam ĝi finiĝos. Kiam Kap’tano
Vilĉjo rimarkis kiom laca estas la knabineto, li paŭzis
kaj bruligis alumeton kaj rigardis sian grandan
arĝentan poŝhorloĝon.
“Nu, jam estas nokto!” li kriis. “Ni tretadis dum la
tuta tago, kaj ankoraŭ ni estas en ĉi tiu terura
koridoro, kiu ebl’ iras rekte tra la centron de la
mondo, kaj eble ’stas cirklo—se tiel, ni ja povus marŝi
ĝis la mondofino. Ĉar ni ne scias kio estas antaŭ ni
tiel bone kiel kio estas malantaŭ ni, mi proponas halti
nun, kaj ni penu dormi ĝis la mateno.”
“Mi konsentas,” asertis la Orko ĝemante. “Miaj
piedoj doloregas kaj de la lastaj kelkaj kilometroj mi
lamas pro doloro.”
“Ankaŭ doloras mia piedo,” diris la velisto, serĉante
platan spacon sur la roka planko kie li povos sidi.
“Via piedo!” kriis la Orko. “Nu, vi havas nur unu
piedon kiu povas dolori, sed mi havas kvar. Do mi
suferas kvaroble pli ol vi povas. Jen; tenu la kandelon
dum mi rigardos la plandojn de miaj krifoj. Jen vere,”
li diris, ekzamenante ilin per la flagranta lumo, “estas
pecoj da doloro sur ilia tuta surfaco!”
“Eble,” diris Trot, kiu multe ĝojis sidiĝi apud siaj
akompanantoj, “vi havas kalojn.”
49
La Birdotimigilo de Oz
“Kalojn? Absurde! Orkoj neniam havas kalojn.”
protestis la ulo, tenere frotante siajn dolorantajn piedojn.
“Do eble ili ’stas—’stas—Kiel oni nomas ilin,
Kap’tano Vilĉjo? Io en la Progreso de l’ Pilgrimo, pensu.”
“Bursitoj,” diris Kap’tano Vilĉjo.
“Ho, jes; eble vi havas bursitojn.”
“Povas esti,” ĝemis la Orko. “Sed negrave kio ili
estas, plia tago da tia marŝado frenezigus min.”
“Nepre ili estos pli bonstataj en la mateno,” diris
Kap’tano Vilĉjo, kuraĝige. “Dormu kaj penu forgesi
viajn dolorantajn piedojn.”
La Orko riproĉe rigardis la veliston, kiu ne rimarkis
tion. Post tio la ulo demandis plendeme: “Ĉu ni
manĝos nun, aŭ ĉu ni mortmalsatos?”
“Restas por vi nur duono de biskvito,” respondis
Kap’tano Vilĉjo. “Neniu scias kiom longe ni devos
resti en ĉi tiu malluma tunelo, kie estas tute nenio
manĝebla; do mi konsilas ke vi ŝparu tiun manĝaĵeton
ĝis posta horo.”
“Donu ĝin al mi jam nun!” postulis la Orko. “Se
mi mortmalsatos, mi faros tion tuj—ne iompostiome.”
Kap’tano Vilĉjo elprenis la biskviton kaj la ulo
plenmanĝis ĝin dum momenteto. Trot iomete malsatis
kaj flustris al Kap’tano Vilĉjo ke ŝi volas preni iom da
50
!(images/000112.png)
Ĉapitro Tri
sia porcio; sed la maljunulo sekrete rompis sian
propran duonbiskviton, kaj gardis la porcion de Trot
por tempo de plia bezono.
Li komencis maltrankvili pro la stato de la
knabineto kaj longe post ŝia endormiĝo dum la Orko
iom malagrable ronkadis, Kap’tano Vilĉjo sidis kun la
dorso al roko kaj fumis sian pipon kaj penis elpensi
ian metodon eskapi el ĉi tiu ŝajne senfina tunelo. Sed
post kelka tempo ankaŭ li ekdormis, ĉar lamado per
ligna kruro dum la tuta tago lacigis, kaj tie en la
mallumo dormadis la tri aventurantoj dum multaj
horoj, ĝis la Orko vekiĝis kaj per unu piedo frapis la
malnunan veliston.
“Nepre jam estas nova tago,” diris li.
51
!(images/000069.png)
ĈAPITRO 4
Fine la Taglumo
Kap’tano Vilĉjo frotis siajn okulojn, flamigis
alumeton kaj rigardis sian poŝhorloĝon.
“La naŭa horo. Jes, mi supozas ke komenciĝis nova
tago, tute vere. Ĉu ni pluiru?” li demandis.
“Kompreneble,” respondis la Orko. “Krom se ĉi tiu
tunelo diferencas de ĉio alia en la mondo, kaj estas
senfina, ni trovos eliron pli-malpli frue.”
La velisto milde vekigis Troton. Ŝi sentis sin multe
ripozinta dum sia longa dormo kaj fervore stariĝis.
“Ni komencu, Kap’tano,” ŝi diris.
Ili rekomencis marŝi kaj antaŭ ol ili multe paŝis la
52
Ĉapitro Kvar
Orko kriis “Ho!” kaj multe flirtigis siajn flugilojn kaj
ĉirkaŭsvingis sian voston. La aliaj, kiuj sekvis ne multe
malantaŭ ĝi, abrupte haltis.
“Kio okazas?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
“Faru por ni lumon,” estis la respondo. “Mi kredas ke
ni atingis la finon de la tunelo.” Poste, dum Kap’tano
Vilĉjo flamigis kandelon, la ulo pludiris: “Se estas vere,
ne necesis ke ni vekiĝu tiel baldaŭ, ĉar ni jam estis
preskaŭ ĉe la fino de ĉi tiu loko kiam ni endormiĝis.”
La velisto kaj Trot antaŭeniris kun lumo. Efektive
muro el roko frontis la tunelon, sed nun ili vidis ke
la aperturo ekturniĝas akre liven. Do ili sekvis, tra
malpli larĝa koridoro, kaj post tio denove akre turnis
sin—ĉifoje dekstren.
“Estingu la lumon, Kap’tano,” diris la Orko, per
plezuroplena voĉo. “Ni trafis taglumon.”
Fine la taglumo! Strio de milda lumo falis preskaŭ
ĉe iliajn piedojn dum Trot kaj la velisto ĉirkaŭiris
angulon de la koridoro, sed ĝi venis el supre, kaj
levinte siajn okulojn ili trovis ke ili estas en la fundo
de profunda roka puto, kies supro estis multege super
iliaj kapoj. Kaj tie finiĝis la koridoro.
Dum kelka tempo ili rigardis silente, almenaŭ du
el ili pleniĝis per malkuraĝiĝo pro kion ili vidis. Sed
53
La Birdotimigilo de Oz
la Orko nur fajfis leĝere kaj diris gaje:
“Tiu estis la plej malfacila veturo kiun iam mi
misfortune faris, kaj plezurigas min ke ĝi finiĝis.
Tamen, krom se mi sukcesos flugi al la supro de ĉi
tiu abismo, ni restos entombigitaj ĉi tie por ĉiam.”
“Ĉu vi opinias ke estas sufiĉe da spaco por ke vi
povu flugi?” demandis la knabineto maltrankvile; kaj
Kap’tano Vilĉjo aldonis:
“La puto leviĝas rekte, do mi ne komprenas kiel vi
povus sukcesi.”
“Se mi estus ordinara birdo—iu el tiuj aĉaj
plumhavuloj—mi eĉ ne provus elflugi,” diris la Orko.
“Sed mia meĥanika helicovosto povas fari mirindaĵojn,
kaj kiam ajn vi pretos mi montros al vi lertaĵon vere
indan.”
“Ho!” kriis Trot; “ĉu vi intencas kunflugigi ankaŭ
nin?”
“Kial ne?”
“Mi supozis,” diris Kap’tano Vilĉjo, “ke vi la unua
iros, kaj poste sendos iun helpi nin per pendigo de
ŝnurego.”
“Ŝnuregoj danĝeras,” respondis la Orko, “kaj eble
mi ne povus trovi ŝnuron sufiĉe longan por tiel granda
distanco. Krome, estas logike ke se mi povos mem eliri
54
Ĉapitro Kvar
mi povos ankaŭ kunporti vin ambaŭ.”
“Nu, mi ne timas,” diris Trot, kiu sopiregis denove
esti sur la tersurfaco.
“Sed eble ni falus,” sugestis Kap’tano Vilĉjo, dubeme.
“Nu, tiuokaze ni ĉiuj kune falus,” respondis la
Orko. “Surgrimpu, knabineto; sidu trans miajn
ŝultrojn kaj metu ambaŭ brakojn ĉirkaŭ mian kolon.”
Trot obeis kaj kiam ŝi jam sidis sur la Orko,
Kap’tano Vilĉjo demandis:
“Kion pri mi, S-ro Orko?”
“Nu, mi opinias ke plej bone estos ke vi tenu miajn
malantaŭajn krurojn kaj lasu min porti vin tiel,” estis
la respondo.
Kap’tano Vilĉjo rigardis al la malproksimega supro
de la puto, kaj poste la maldikajn krurojn de la Orko
kaj forte ĝemis.
“La pendo estos vere granda, mi kredas; sed se vi
ne malŝparos tro multan tempon dum vi supren iros,
eble mi povos sukcese ne fali,” diris li.
“Estu pretaj, do!” kriis la Orko, kaj tuj lia kirlovosto
komencis rotacii. Trot sentis sin leviĝi en la aeron; kiam
la kruroj de la ulo leviĝis de la tero Kap’tano Vilĉjo tenis
du el ili firme kaj kroĉis sin preskaŭfreneze. La korpo de
la Orko klinis sin rekte supren, kaj Trot devis tre strikte
55
!(images/000078.png)
La Birdotimigilo de Oz
teni la kolon por eviti forgliton. Eĉ en tiu pozicio la
Orko nur malfacile eskapis de la malglataj flankoj de la
puto. Plurfoje ĝi kriis “Ho!” dum ĝia dorso batis muron,
aŭ flugilo batis iun elstaraĵon; sed la vosto plu rotaciis
rimarkinde rapide kaj la taglumo fariĝis pli kaj pli hela.
Vere la veturo de la fundo al la supro estis longa, tamen
preskaŭ antaŭ ol Trot komprenis ke ili tiom atingos, ili
pafiĝis el la truo en la klaran aeron kaj sunbrilon kaj
post momento la Orko leĝere surteriĝis.
La surteriĝo estis tiom abrupta ke eĉ malgraŭ la
56
!(images/000076.png)
Ĉapitro Kvar
zorga atento de la ulo al siaj pasaĝeroj Kap’tano Vilĉjo
batis la teron laŭ ŝoko kiu renversis lin pied-super-
kapen; sed kiam Trot jam glitis de sia sidejo la maljuna
velisto sidis kaj ĉirkaŭrigardis pli-malpli kontente.
“Estas iom bele ĉi tie,” diris li.
“La Tero ja estas bela loko!” kriis Trot.
“Sed kie sur la tero ni estas?” meditis la Orko,
turnante unue unu brilantan okulon kaj poste la alian
unuflanken kaj reen. Estis abundaj arboj kaj arbustoj
kaj floroj kaj verda herbo. Sed ne estis domoj; ne estis
57
La Birdotimigilo de Oz
padoj; ne estis ia ajn signo de civilizacio.
“Tuj antaŭ ol mi surteriĝis mi kredis ekvidi la
oceanon,” diris la Orko. “Ni esploru por trovi ĉu mi
pravis.” Li flugis al monteto proksima, kaj Trot kaj
Kap’tano Vilĉjo sekvis lin malpli rapide. Kiam ili staris
sur la supro de la monteto ili povis vidi la bluajn
ondojn de la oceano tuj antaŭ ili, dekstre de ili, kaj
live de ili. Malantaŭ la monteto estis arbaro trans kiun
ili ne povis vidi.
“Mi esperas ke ne estas insulo, Trot,” diris Kap’tano
Vilĉjo serioztone.
“Se jes, mi supozas ke ni estas kvazaŭ en karcero,”
ŝi respondis.
“Ĝuste tiel, Trot.”
“Tamen, eĉ se tiel, estas pli bone ol en tiuj teruraj
subteraj tuneloj kaj kavernoj,” deklaris la knabino.
“Vi pravas, etulo,” akordis la Orko. “Ĉio super la
tero estas pli bona ol la plejbonaĵo kuŝanta sub la tero.
Do ni ne kverelu kontraŭ nia sorto sed estu dankemaj
pro nia eskapo.”
“Ni ja dankemas!” ŝi respondis. “Sed ĉu ni povos
trovi ion manĝeblan en ĉi tiu loko?”
“Ni esploru por trovi,” proponis Kap’tano Vilĉjo.
“Live tiuj arboj aspektas ĉerizarboj.”
58
!(images/000084.png)
Ĉapitro Kvar
Survoje al ili la esploristoj devis marŝi tra implikaĵo
el grimpoplantoj kaj Kap’tano Vilĉjo, kiu marŝis
antaŭe, stumblis kaj falis sur sian vizaĝon.
“Ho, ĝi estas melono!” kriis Trot ĝoje, dum ŝi vidis
tion kio kaŭzis la falon de la velisto.
Kap’tano Vilĉjo stariĝis, ĉar li estis tute ne
damaĝita, kaj ekzamenis la melonon. Li prenis sian
grandan poŝtranĉilon el sia poŝo kaj malfermtranĉis la
melonon. Ĝi estis matura kaj bonegaspekta; sed la
maljunulo gustumis ĝin antaŭ ol li permesis ke Trot
manĝu ĝin. Decidinte ke ĝi estas bona li donis al ŝi
59
La Birdotimigilo de Oz
grandan tranĉaĵon kaj poste proponis iom al la Orko.
La ulo rigardis la frukton iom malestime, unue, sed
gustuminte ĝin li manĝis ĝin tiel fervore kiel la aliaj.
Inter la grimpoplantoj ili trovis multajn aliajn
melonojn, kaj Trot diris dankeme: “Nu, estas nenia
danĝero mortmalsati, eĉ se ni ja estas sur insulo.”
“Melonoj,” komentis Kap’tano Vilĉjo, “estas kaj
manĝaĵoj kaj akvo. Ni ne povus trovi ion pli bonan.”
Iom pli for ili atingis la ĉerizarbojn, kie ili akiris iom
de la fruktoj, kaj rande de la arbareto estis sovaĝaj prunoj.
La arbaro mem konsistis preskaŭ plene el nuksarboj—
juglandaj, avelaj, migdalaj kaj kaŝtanaj—tiel ke estos tre
multa tre nutra manĝaĵaro por ili dum ili restos tie.
Kap’tano Vilĉjo kaj Trot decidis marŝi tra la arbaron
por trovi kio estas aliflanke de ĝi, sed la piedoj de la
Orko estis ankoraŭ tiel doloraj kaj “ŝvelkovritaj” pro
marŝado sur la rokoj ke la ulo diris ke li preferas flugi
trans la arbosuprojn kaj renkonti ilin aliflanke. La
arbaro ne estis granda, do per rapida dekkvinminuta
marŝado ili atingis ĝian plej foran randon kaj vidis
antaŭ si la bordon de la oceano.
“Ĝi do ja estas insulo,” diris Trot, ĝemante.
“Jes, kaj ankaŭ bela insulo,” diris Kap’tano Vilĉjo,
por Trot penante kaŝi sian senesperiĝon. “Mi supozas,
60
!(images/000064.jpg)
!(images/000070.png)
Ĉapitro Kvar
partnero, ke se la plejmalbono okazus, mi povus
konstrui floson—aŭ eĉ boaton—per tiuj arboj, tiel ke
ni povus forveli per ĝi.”
La knabineto plifeliĉiĝis aŭdante tion.
“Mi nenie vidas la Orkon,” ŝi komentis, ĉirkau-
rigardante. Ŝiaj okuloj ektrafis ion kaj ŝi kriis: “Ho,
Kap’tano Vilĉjo! Ĉu ne estas domo tie, live?”
Kap’tano Vilĉjo atente rigardante vidis kaban-
konstruaĵon ĉe unu rando de la arbaro.
“Aspektas tiel, Trot. Mi ne nomus ĝin vera domo,
sed ĝi ja estas konstruaĵo. Ni transiru kaj trovu ĉu ĝi
estas enloĝata.”
61
!(images/000007.png)
ĈAPITRO 5
La Malgranda Oldulo de la Insulo
Kelkaj paŝoj venigis ilin al la kabano, kiu estis nur
tegmento el branĉoj konstruita super kvadrata spaco,
kun kelkaj arbobranĉoj ligitaj al la flankoj por forteni
la venton. La antaŭo estis tute malferma kaj frontis la
maron, kaj dum niaj amikoj proksimiĝis ili observis
vireton kun longa pinta barbo, kiu sidis senmove sur
tabureto kaj gapis penseme trans la akvon.
“Malbloku la vojon, bonvolu,” li vokis per kolerema
voĉo. “Ĉu vi ne vidas ke vi obstrukcas mian vidon?”
“Bonan matenon,” diris Kap’tano Vilĉjo ĝentile.
“La mateno ne estas bona!” feroce diris la vireto.
62
Ĉapitro Kvin
“Mi vidis multe pli da matenoj pli bonaj ol ĉi tiu. Ĉu
laŭ vi estas bona mateno kiam min ĝenas tioma amaso
da uloj kiaj vi?”
Troton mirigis aŭdi tiajn vortojn de nekonato kiun
ili salutis tute dece, kaj Kap’tano Vilĉjo ruĝiĝis pro la
malĝentileco de la vireco. Sed la velisto diris per
trankvila voĉtono:
“Ĉu vi estas la solulo loĝanta ĉi tiun insulon ĉi?”
“Vi misgramatikas,” estis la respondo. “Sed ĉi tiu
estas mia propra, ekskluziva insulo, kaj mi dankos ke
vi foriru de ĝi laŭeble plej baldaŭ.”
“Volonte ni farus tion,” diris Trot, kaj ŝi kaj
Kap’tano Vilĉjo forturnis sin kaj marŝis al la bordo,
por trovi ĉu iu alia tero estas videbla.
La vireto stariĝis kaj sekvis ilin, kvankam ambaŭ
jam estis tro provokitaj por plu atenti lin.
“Nenio videbla, partnero,” raportis Kap’tano Vilĉjo,
ombrante siajn okulojn per sia mano; “do ni devos
resti ĉi tie kelkatempe, ŝajnas. Ne estas malbona loko,
Trot, tute ne.”
“Nu, vi nenion scias pri ĝi!” interrompis la vireto.
“La arboj estas multe tro verdaj kaj la rokoj estas pli
duraj ol taŭgas. Mi trovas la sablon tre eroplena kaj
la akvon aĉe malseka. Ĉiu venteto kaŭzas aermoviĝon
63
La Birdotimigilo de Oz
kaj la suno brilas dum la tago, kiam oni ne bezonas
ĝin, kaj ekmalaperas ĝuste kiam komencas mallumiĝi.
Se vi restos ĉi tie vi trovos la insulon tre
malkontentiga.”
Trot turnis sin por rigardi lin, kaj ŝia dolĉa vizaĝo
estis serioza kaj scivolplena.
“Mi demandas al mi kiu vi estas,” ŝi diris.
“Mi nomiĝas Pesim,” diris li, fiermiene. “Oni
nomas min la Observanto.”
“Ho. Kion vi observas?” demandis la knabineto.
“Ĉion kion mi vidas,” estis la respondo, pli
malagrablatona. Subite Pesim retiris sin, farante
krieton de alarmiĝo, kaj rigardis kelkajn piedspurojn
en la sablo. “Ho, ve!” li kriis lamente.
“Kia problemo nun?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
“Iu enpuŝis la teron! Ĉu vi ne vidas?”
“Ne sufiĉe enpuŝe por difekti ion,” diris Trot,
ekzamenante la piedspurojn.
“Ĉio malĝusta difektas,” insistis la viro. “Se la tero
estus enpuŝita kilometron, estus granda katastrofo, ĉu
ne?”
“Mi supozas ke jes,” agnoskis la knabineto.
“Nu, ĉi tie ĝi estas enpuŝita plenan centimetron!
Tio estas centono de metro, plena centmilono de
64
Ĉapitro Kvin
kilometro. Do ĝi estas centmilono da katastrofo!—Ho
ve! Estas terure!” diris Pesim per plorkria voĉo.
“Penu forgesi la aferon, sinjoro,” konsilis Kap’tano
Vilĉjo, konsole. “Komencas pluvi. Ni eniru vian
kabanon por resti sekaj.”
“Pluvas! Ĉu vere pluvas?” demandis Pesim,
komencante plori.
“Jes,” respondis Kap’tano Vilĉjo, dum la gutoj
komencis fali, “kaj mi ne vidas rimedon por haltigi
tion, eĉ kvankam mi mem estas sperta observanto.”
“Ne; mi timas ke ni ne povas haltigi ĝin,” diris la
viro. “Ĉu vi estas multe okupata ĝuste nun?”
“Ne post kiam mi reiros al la kabano,” respondis
la velisto.
“Do bonvolu komplezi min,” petegis Pesim,
paŝante vigle malantaŭ ili, ĉar ili rapide marŝadis al
la kabano.
“Dependas de kia komplezo,” diris Kap’tano Vilĉjo.
“Bonvolu porti mian ombrelon al la marbordo kaj
teni ĝin super la povraj fiŝoj ĝis ĉesos pluvi. Mi timas
ke ili malsekiĝos,” diris Pesim.
Trot ridis, sed Kap’tano Vilĉjo kredis ke la vireto
mokas lin do li sulkis sian frunton je Pesim tiumaniere
ke estis evidente ke li koleras.
65
La Birdotimigilo de Oz
Ili atingis la kabanon antaŭ ol fariĝi tre malsekaj,
kvankam la pluvo nun faladis en formo de grandaj
gutoj. La tegmento de la kabano protektis ilin kaj dum
ili staris rigardante la pluvadon io enzumis kaj
cirkladis ĉirkaŭ la kapon de Pesim. Tuj la Observanto
komencis forbati ĝin per siaj manoj, kriante:
“Burdo! Burdo! La plej stranga burdo kian iam mi
vidis!”
Kap’tano Vilĉjo kaj Trot ambaŭ rigardis ĝin kaj la
knabineto surprizite diris:
“Jadi! Estas eta Orketo!”
“Tio ĝi estas, tute certe,” kriis Kap’tano Vilĉjo.
Efektive ĝi ne estis multe pli granda ol granda
burdo, kaj kiam ĝi flugis al Trot ŝi permesis ke ĝi
haltu sur ŝia ŝultro.
“Jes, ja estas mi,” diris tre malgranda voĉo en ŝian
orelon; “tamen malgraŭ tio, mi estas en ega
embaraso.”
“Kio, ĉu vi do estas nia Orko?” demandis la
knabino, miroplene.
“Ne, mi estas mia Orko. Sed mi estas la sola Orko
kiun vi konas,” respondis la uleto.
“Kio okazis al vi?” demandis la velisto, metante
sian kapon apud la ŝultron de Trot por pli bone aŭdi
66
!(images/000056.png)
Ĉapitro Kvin
la respondon. Ankaŭ Pesim apudmetis sian kapon, kaj
la Orko diris:
“Memoru ke kiam mi foriris de vi mi komencis
flugi trans la arbojn, kaj tuj kiam mi atingis ĉi tiun
flankon de la arbaro mi vidis arbuston kovritan de la
plej bongustegaspektaj fruktoj kiajn vi povus imagi. La
fruktoj estis proksimume grosgrandaj kaj estis bele
lavendokoloraj. Do mi alflugis kaj plukis beron per
mia beko kaj manĝis ĝin. Tuj mi komencis
malgrandiĝi. Mi povis senti min ŝrumpi, eble
67
La Birdotimigilo de Oz
forŝrumpi, kaj tio ege timigis min, do mi flugis sur la
teron por pripensi kio okazas. Post kelkaj sekundoj mi
atingis la dimension kiun vi nun vidas; sed tia mi
restis, mi fariĝis ne pli malgranda, estas vere, sed
ankaŭ ne pli granda. Certe estas terura aflikto! Kiam
mi ne plu estis tiom konfuzita pro la ŝoko, mi
komencis serĉi vin. Ne estas facile trovi vojon kiam
oni estas tiel malgranda, sed bonfortune mi vidis vin
ĉi tie en ĉi tiu kabano kaj tuj venis al vi.”
Kap’tano Vilĉjo kaj Trot multege miris pro tiu
historio kaj sentis malfeliĉon por la povra Orko, sed
la vireto Pesim ŝajne opiniis ĝin bona ŝerco. Li
komencis ridi kiam li aŭdis la historion kaj ridis ĝis
preskaŭsufokiĝo, post tio li kuŝiĝis sur la teron kaj
ruliĝis kaj denove ridadis, dum larmoj de amuziĝo
fluis sur liaj sulkoplenaj vangoj.
“Ho ve! Ho ve!” li fine anhelis, sidiĝante kaj
viŝante siajn okulojn. “Estas troe! Estas preskaŭ tro
gajige!”
“Mi trovas nenion amuzan,” komentis Trot indigne.
“Vi trovus se vi havus samajn spertojn kiel mi,”
diris Pesim, stariĝante kaj iom post iom rehavante sian
solenan malkontentan mienon. “Tutsamo okazis al
mi.”
68
Ĉapitro Kvin
“Ho, ĉu? Kaj kiel vi do troviĝis sur ĉi tiu insulo?”
demandis la knabino.
“Mi ne troviĝis; la najbaroj alvenigis min,”
respondis la vireto, sulkante sian frunton pro la
memoro. “Ili diris ke mi estas kverelema kaj
kulpigema kaj ili akuzis min ĉar mi diris al ili
ĉion misan aŭ ĉiam malĝustan, kaj ĉar mi diris al
ili kia ĉio devus esti. Do ili venigis min ĉi tien
kaj lasis min tute sola, dirante ke se mi kverelos
kun mi mem, neniu alia fariĝos malfeliĉa. Absurde,
ĉu ne?”
“Ŝajnas al mi,” diris Kap’tano Vilĉjo, “ke tiuj
najbaroj ĝuste agis.”
“Nu,” pludiris Pesim, “trovinte min Reĝo de ĉi
tiu insulo mi devis vivi per la fruktoj, kaj mi trovis
multajn fruktojn kreskantajn ĉi tie kiujn antaŭe mi
neniam vidis. Mi gustumis plurajn kaj trovis ilin
bongustaj kaj nutraj. Sed unu tagon mi manĝis
lavendan beron—same kiel la Orko—kaj tuj mi
fariĝis tiel malgranda ke mi estis apenaŭ kvin
centimetrojn alta. La kondiĉo estis tre malagrabla
kaj, samkiel la Orko, mi multe ektimis. Mi ne povis
facile marŝi, nek multe marŝi, ĉar ĉiu terbulo antaŭ
mi aspektis monto, ĉiu folio de herbo arbo kaj ĉiu
69
La Birdotimigilo de Oz
sablero rokego. Plurajn tagojn mi ĉirkaŭstumbladis
plene de timo. Foje arbobufo preskaŭ glutis min, kaj
kiam mi kuris el sub la protektantaj arbustoj la
mevoj kaj kormoranoj alflugis por beki min. Fine
mi decidis manĝi plian beron kaj tute nuliĝi, ĉar la
vivo, por ulo tiel malgranda kiel mi tiam, fariĝis
teda koŝmaro.
“Fine mi trovis malgrandan arbon sur kiu, mi
supozis, kreskas la samaj fruktoj kian mi mangis. La
bero estis malhele purpura anstataŭ hele lavenda, sed
alie ĝi estis tute simila. Ĉar mi ne povis grimpi la
arbon, mi devis atendi sub ĝi ĝis akra venteto estiĝis
kaj skuis la branĉojn tiel ke bero ekfalis. Tuj mi prenis
ĝin kaj lastafoje rigardinte la mondon—laŭ mia tiama
supozo—mi tuj manĝis la beron. Post tio, surprize al
mi, mi komencis regrandiĝi, ĝis mi reatingis mian
antaŭan altecon, kaj tia mi restas. Ne necesas diri ke
mi neniam denove manĝis la lavendajn fruktojn, nek
manĝas ilin iuj bestoj aŭ birdoj loĝantaj sur ĉi tiu
insulo.”
Ĉiuj tri fervore aŭskultadis tiun mirigan historion,
kaj kiam ĝi finiĝis la Orko kriis:
“Ĉu vi do kredas ke la malhele purpura bero estas
la antidoto por la lavenda?”
70
!(images/000044.png)
Ĉapitro Kvin
“Mi estas tute certa,” respondis Pesim.
“Do gvidu min al la arbo tuj!” petegis la Orko,
“ĉar ĉi tiu eta formo kiun mi havas nun vere timigas
min.”
Pesim zorge ekzamenis la Orkon.
“Vi jam estas sufiĉe hida,” diris li. “Se vi estus pli
granda eble vi estus danĝera.”
“Ho, ne,” Trot certigis lin; “la Orko estas nia bona
amiko. Bonvolu gvidi nin al la arbo.”
Pesim konsentis, kvankam iom kontraŭvole. Li
gvidis ilin dekstren, laŭ la orienta flanko de la insulo,
71
La Birdotimigilo de Oz
kaj post kelkaj minutoj kondukis ilin al la rando de
la arbaro kiu frontis la bordon de la oceano. Tie staris
malgranda arbo sur kiu kreskas beroj malhele
purpurkoloraj. La fruktoj aspektis tre allogaj kaj
Kap’tano Vilĉjo etendis manon kaj elektis beron kiu
aspektis precipe dika kaj matura.
La Orko ĝis tiam restis staranta sur ŝultro de Trot
sed nun ĝi flugis al la tero. Estis tiel malfacile por
Kap’tano Vilĉjo surgenuiĝi, pro la ligna kruro, ke la
knabineto prenis de li la beron kaj tenis ĝin proksima
al la kapo de la Orko.
“Ĝi estas tro granda por eniri mian buŝon,” diris la
uleto, rigardante la frukton flanke.
“Vi devos plurfoje mordi ĝin, mi supozas,” diris
Trot; kaj tion faris la Orko. Li bekis la molan maturan
frukton kaj manĝis ĝin tre rapide, ĉar ĝi tre bone
gustis.
Eĉ antaŭ ol li finmanĝis la beron ili povis vidi la
Orkon kreski. Post malmultaj minutoj li reatingis sian
naturan dimension kaj fiere paŝadis antaŭ ili, tute
ĝojoplene pro sia transformiĝo.
“Nu, nu! Kia vi taksas min nun?” li demandis fiere.
“Vi estas tre maldika kaj rimarkinde hida,” deklaris
Pesim.
72
Ĉapitro Kvin
“Vi malbone taksas Orkojn,” estis la respondo. “Ĉiu
povas vidi ke mi estas multe pli bela ol tiuj aĉuloj kiujn
oni nomas birdoj, kiuj estas nur lanugo kaj plumoj.”
“El iliaj plumoj eblas fari molajn litojn,” asertis
Pasim.
“Kaj mia haŭto bone servus kiel tamburaĵo,” kolere
respondis la Orko. “Malgraŭ tio, senpluma birdo aŭ
senhaŭta Orko neniel valorus al si mem, do ne necesas
fanfaroni pri nia utileco post la morto. Sed, nur por
la argumento, amiko Pesim, mi volas scii: kiel utilus
vi se vi ne vivus?”
“Ne atentu tion,” diris Kap’tano Vilĉjo. “Li
malmulte utilas eĉ nun.”
“Mi estas la Reĝo de ĉi tiu Insulo, mi diru tion,
kaj vi trudis vin al mia tereno,” deklaris la vireto,
sulkigante la frunton je ili. “Se al vi mi ne plaĉas—
kaj mi estas certa ke tiel estas, ĉar mi plaĉas al neniu
alia—kial vi ne foriras kaj lasas min sola?”
“Nu, la Orko kapablas flugi, sed ne ni,” klarigis
Trot responde. “Ni neniel volas resti ĉi tie, sed mi ne
scias kiel ni povus foriri.”
“Vi povas reiri al la truo el kiu vi venis.”
Kap’tano Vilĉjo kapneis; Trot tremegis pro la penso;
la Orko laŭte ridis.
73
La Birdotimigilo de Oz
“Eble vi ja estas la Reĝo ĉi tie,” la ulo diris al
Pesim, “sed ni intencas regi ĉi tiun insulon por ni
mem, ĉar ni estas tri kaj vi estas unu, kaj plejfortas
ni.”
La vireto ne respondis al tio, kvankam dum ili
remarŝis al la kabano lia vizaĝo plej feroce mienis.
Kap’tano Vilĉjo kolektis amason da folioj kaj, helpate
de Trot, preparis du komfortajn litojn en kontraŭaj
anguloj de la kabano. Pesim dormis en hamako kiun
li pendigis de du arboj.
Ili ne bezonis telerojn, ĉar ilia manĝaĵo konsistis
tute el fruktoj kaj nuksoj plukitaj disde la arboj; ili
ne faris fajron, ĉar la vetero estis varma kaj nenio
estis kuirenda; mebloj mankis en la kabano krom la
kruda tabureto sur kiu kutimis sidi la vireto. Li
nomis ĝin sia “trono” kaj ili permesis ke li retenu
ĝin.
Do ili loĝis sur la insulo dum tri tagoj, kaj ili
ripozis kaj manĝis ĝissate. Tamen, ili tute ne feliĉis
pro tiu vivo, pro Pesim. Li konstante kritikis ilin, kaj
kion ajn ili faris, kaj la tutan ĉirkaŭaĵon. Li trovis
nenion bonan aŭ admirindan en la tuta mondo kaj
Trot baldaŭ komprenis kial la iamaj najbaroj de la
vireto portis lin al tiu insulo kaj lasis lin tie tute sola
74
Ĉapitro Kvin
por ke li ne povu ĝeni plu. Estis misfortune por ili ke
iliaj aventuroj venigis ilin al tiu loko, ĉar ofte ili
preferus la ĉeeston de sovaĝa besto al la ĉeesto de
Pesim.
La kvaran tagon feliĉa penso trafis la Orkon. Ili ĉiuj
cerbumadis pri ebla metodo foriri de la insulo, kaj
diskutis tiun aŭ tiun rimedon, sen trovi planon
praktikan. Kap’tano Vilĉjo diris ke li povus konstrui
floson el la arboj, sufiĉe grandan por porti ilin ĉiujn,
sed kiel ilojn li havis nur tiujn du poŝtranĉilojn kaj
ne eblis haki arbojn per tiel malgrandaj klingoj.
“Kaj supozu ke ni sukcesus flosi sur la oceano,”
diris Trot, “kien ni drivus, kaj kiom longe necesus por
ke ni alvenu tien?”
Kap’tano Vilĉjo devis agnoski ke li ne scias. La
Orko povus forflugi de la insulo kiam ajn ĝi volus,
sed la kuriozulo estis lojala al siaj novaj amikoj kaj
rifuzis lasi ilin en tia soleca dizertita loko.
Sed kiam Trot urĝis lin forflugi, dum tiu kvara
mateno, la Orkon ektrafis la feliĉa penso.
“Mi forflugos,” diris li, “se vi ambaŭ konsentos rajdi
sur mia dorso.”
“Ni estas tro pezaj; vi eble faligus nin,” oponis
Kap’tano Vilĉjo.
75
La Birdotimigilo de Oz
“Jes, vi estas tro pezaj por longa veturo,” agnoskis
la Orko, “sed se vi manĝus tiujn lavendajn berojn vi
fariĝus sufiĉe malgrandaj por ke mi povu facile porti
vin.”
Tiu kurioza propono surprizis Troton kaj ŝi rigardis
pensprofunde la parolinton dum ŝi konsideris ĝin, sed
Kap’tano Vilĉjo malestime elspiris kaj demandis:
“Kio okazus al ni poste? Ni malmulte utilus se ni
estus nur kvin aŭ ses centimetrojn altaj. Ne, S-ro
Orko, mi preferas resti ĉi tie kia mi estas, ol esti
fingrulo aliloke.”
“Kial vi ne povus kunporti kelkajn malhele
purpurajn berojn, kiujn vi manĝus atinginte nian
cellokon?” demandis la Orko. “Tiel vi povus
regrandiĝi laŭdezire.”
Trot kunfrapis siajn manojn pro ĝojo.
“Ĝuste!” ŝi kriis. “Ni faru tion, Kap’tano Vilĉjo.”
Al la maljuna velisto unue ne multe plaĉis la plano,
sed li pripensis ĝin zorge kaj ju pli li pensis des pli
ĝi plaĉis.
“Kiel vi sukcesus porti nin, se ni estus tiel
malgrandaj?” li demandis.
“Mi povus meti vin en paperan sakon, kaj ligi la
sakon ĉirkaŭ mian kolon.”
76
!(images/000055.png)
Ĉapitro Kvin
“Sed ni ne havas paperan sakon,” oponis Trot.
La Orko rigardis ŝin.
“Via sunkufo,” ĝi diris post kelka pensado, “estas
kava en sia mezo kaj havas du ŝnurojn kiujn vi povus
ligi ĉirkaŭ mian kolon.”
Trot deprenis sian sunkufon kaj rigardis ĝin
kritikeme. Jes, ĝi ja povus facile enteni kaj ŝin kaj
Kap’tanon Vilĉjon, kiam ili estos manĝintaj la
lavendajn berojn kaj ŝrumpintajn. Ŝi ligis la ŝnurojn
ĉirkaŭ la kolon de la Orko kaj la sunkufo fariĝis sako
77
La Birdotimigilo de Oz
en kiu du hometoj povus veturi sen danĝero elfali. Do
ŝi diris:
“Mi kredas ke ni agos tiel, Kap’tano.”
Kap’tano Vilĉjo ĝemis sed li ne povis fari logikan
oponon escepte ke la plano ŝajnis al li tre danĝera—
kaj pli ol unumaniere danĝera.
“Ankaŭ mi opinias tion,” diris Trot sobre. “Sed
neniu povas resti vivanta sen kelkfoje eniri danĝeron,
kaj danĝero ne nepre signifas ke oni damaĝiĝas,
Kap’tano; nur ke ni eble damaĝiĝ us. Do mi supozas
ke ni devos riski tion.”
“Ni iru serĉi la berojn,” diris la Orko.
Ili diris nenion al Pesim, kiu sidadis sur sia tabureto
kaj malfeliĉe sulkis la frunton dum li gapis la oceanon,
sed tuj komencis serĉi la arbojn sur kiuj estas la
magiaj fruktoj. La Orko tre bone memoris kie kreskas
la lavendaj beroj kaj gvidis siajn kompanojn rapide al
la loko.
Kap’tano Vilĉjo kolektis du berojn kaj zorge metis
ilin en sian poŝon. Post tio ili ĉirkaŭiris al la orienta
flanko de la insulo kaj trovis la arbon sur kiu kreskas
la malhele purpuraj beroj.
“Mi intencas preni kvar el ili,” diris la velisto, “tiel
ke se unu ne grandigos nin ni povos manĝi alian.”
78
Ĉapitro Kvin
“Pli bone prenu ses,” konsilis la Orko. “Estas bone
esti sekura, kaj mi estas certa ke tiuj arboj kreskas en
neniu alia loko en la tuta mondo.”
Do Kap’tano Vilĉjo kolektis ses purpurajn berojn
kaj kun siaj valoregaj fruktoj ili reiris al la kabano por
adiaŭi Pesimon. Eble ili ne tiom ĝentilus al tiu
malagrabla vireto se ili ne volus peti lin ligi la
sunkufon ĉirkaŭ la kolon de la Orko.
Kiam Pesim informiĝis ke ili foriros de li li unue
aspektis multe plaĉita, sed li subite memoris ke li
devas esti plaĉata de nenio do li komencis grumbladi
pri sia forlasiĝo.
“Ni sciis ke ne kontentigus vin,” komentis Kap’tano
Vilĉjo. “Ne kontentigis vin ke ni estas ĉi tie, kaj ne
kontentigos vin ke ni estos for.”
“Estas tute vere,” agnoskis Pesim. “Mi ne estas
kontenta ekde antaŭ nememorebla tempo; do neniel
gravas al mi ĉu vi foriros aŭ restos.”
Tamen lin interesis ilia eksperimento, kaj li volonte
konsentis helpi, kvankam li profetis ke ili falos el la
sunkufo dumvoje kaj aŭ dronos en la oceano aŭ
disfrakasiĝos sur iu roka bordo. Tiu malgaja aŭguro ne
senkuraĝigis Troton, sed ĝi tre nervozigis Kap’tanon
Vilĉjon.
79
La Birdotimigilo de Oz
“Mi la unua manĝos mian beron,” diris Trot, dum
ŝi metis sian sunkufon sur la teron, tiel ke ili povos
eniri ĝin.
Post tio ŝi manĝis la lavendan beron kaj post kelkaj
sekundoj ŝi tiom malgrandiĝis ke Kap’tano Vilĉjo prenis
ŝin tre zorge per sia dikfingro kaj unua fingro kaj metis
ŝin en la mezon de la sunkufo. Post tio li metis apud ŝin
la ses purpurajn berojn—ĉiu estis proksimume tiel
granda kiel la kapo de eta Trot—kaj ĉar ĉiuj preparoj
estis faritaj la maljuna velisto manĝis sian lavendan
beron kaj fariĝis tre malgranda—eĉ lia ligna kruro!
Kap’tano Vilĉjo ege stumblis penante grimpi trans la
randon de la sunkufo kaj falis apud Troton kapantaŭe,
kio instigis mizeran Pesimon ridegi ĝoje. Post tio la Reĝo
de la Insulo prenis la sunkufon—tiel senzorge ke li skuis
ĝiajn enulojn kvazaŭ pizojn en pizujo—kaj ligis ĝin, per
ĝiaj ŝnuroj, sekure ĉirkaŭ la kolon de la Orko.
“Mi esperas, Trot, ke vi tre sekurige kudris tiujn
ŝnurojn,” diris Kap’tano Vilĉjo maltrankvile.
“Nu, ni vere ne multe pezas, sciu,” ŝi respondis,
“do mi kredas ke la kudro ne rompiĝos. Sed atentu
ne dispremi la berojn, Kap’tano.”
“Jam unu el ili difektiĝis,” li diris, rigardante ilin.
“Ĉu pretaj?” demandis la Orko.
80
!(images/000068.png)
Ĉapitro Kvin
“Jes!” ili kune kriis, kaj Pesim proksimiĝis al la
sunkufo kaj vokis al ili: “Vi frakasiĝos aŭ dronos, mi
tute certas! Sed adiaŭ, kaj ĝis nerevido!”
La Orkon provokis tiu malafabla parolo, do li turnis
sian voston kontraŭ la vireton kaj rotaciigis ĝin tiel
rapide ke la aerblovo renverspuŝis Pesimon kaj li
ruliĝis plurfoje sur la tero antaŭ ol li povis haltigi sin
kaj sidiĝi. Jam tiam la Orko estis alte en la aero kaj
rapidanta trans la oceanon.
81
!(images/000057.png)
ĈAPITRO 6
La Flugo de la Etuloj
Kap’tano Vilĉjo kaj Trot veturis tre komforte en la
sunkufo. La movado estis tre regula, ĉar ili pezis tiom
malmulte ke la Orko flugis senpene. Tamen ili estis
ambaŭ iom nervozaj pri sia estonta sorto kaj ne povis
ne voli sin sekuraj sur la tero kaj naturdimensiaj
denove.
“Vi estas terure malgranda, Trot,” komentis
Kap’tano Vilĉjo, rigardante sian kompanon.
“Same vi, Kap’tano,” ŝi diris ridante; “sed dum ni
havos la purpurajn berojn ni ne bezonos maltrankvili
pri nia malgrandeco.”
82
Ĉapitro Ses
“En cirko,” meditis la maljunulo, “ni estus
kuriozaĵoj. Sed en sunkufo—alte en la aero—flugante
super granda nekonata oceano—ne estas vorto en la
libraro kiu priskribas nin.”
“Nu, ni estas etuloj, tute simple,” diris la knabineto.
La Orko longe flugis silente. La fajna svingiĝo de
la sunkufo dormemigis Kap’tanon Vilĉjo kaj li
komencis endormiĝi. Tamen Trot estis plene veka, kaj
tolerinte la monotonan veturon laŭeble longe ŝi vokis:
“Ĉu vi ankoraŭ nenie vidas teron, S-ro Orko?”
“Ankoraŭ ne,” li respondis. “Ĉi tiu oceano estas
granda kaj mi tute ne scias kiudirekte kuŝas la tero
plej proksima al tiu insulo; sed se mi plu rekte
flugados mi nepre atingos iun lokon iam.”
Tio sonis logika, do la etuloj en la sunkufo restis
laŭeble paciencaj; t.e., Kap’tano Vilĉjo dormetis kaj
Trot penis memori siajn geografilecionojn por povi
konjekti al kiu tero ili verŝajne venos.
Dum horoj post horoj la Orko flugis senpaŭze,
irante tute rekte kaj serĉante per siaj okuloj teron sur
la horizonto. Kap’tano plu dormadis kaj ronkis kaj
Trot metis sian kapon sur lian ŝultron por ripozigi ĝin;
subite la Orko kriis:
“Jen! Mi ekvidis teron, finfine.”
83
La Birdotimigilo de Oz
Je tiu anonco ili vigligis sin. Kap’tano Vilĉjo stariĝis
kaj klopodis rigardi trans la randon de la sunkufo.
“Kia ĝi aspektas?” li demandis.
“Ĝi aspektas nova insulo,” diris la Orko; “sed mi
povos pli bone taksi ĝin post unu aŭ du minutoj.”
“Al mi ne multe plaĉas insuloj, post nia vizito al la
alia,” deklaris Trot.
Baldaŭ la Orko denove anoncis:
“Nepre ĝi estas insulo, malgranda insulo,” diris li.
“Sed mi ne haltos ĉar mi vidas multe pli grandan
teron tuj preter ĝi.”
“Tute bone,” aprobis Kap’tano Vilĉjo. “Ju pli granda
la tero, des pli bone, laŭ nia opinio.”
“Ĝi estas preskaŭ kontinento,” pludiris la Orko post
nelonga silento, dum kiu li ne malpliigis sian
flugrapidon. “Ĉu povus esti Orklando, la loko kiun mi
de tiom longe serĉas?”
“Mi esperas ke ne,” flustris Trot al Kap’tano
Vilĉjo—tiel leĝere ke la Orko ne povis aŭdi ŝin—“ĉar
mi ne volus esti en lando kie loĝas nur Orkoj. Ĉi tiu
unusola Orko ne estas malagrabla kunulo, sed multe
da li ne estus tre agrable.”
Post kelkaj pliaj minutoj da flugado la Orko vokis
per malfeliĉa voĉo:
84
Ĉapitro Ses
“Ne! ne estas mia lando. Estas loko kiun mi
neniam vidis antaŭ nun, kvankam mi multege
veturadis. Ĝi aspektas nur montoj kaj dezertoj kaj
verdaj valoj kaj kuriozaj urboj kaj lagoj kaj riveroj—
intermiksitaj tre senorde.”
“Kutime landoj estas tiaj,” komentis Kap’tano
Vilĉjo. “Ĉu vi surteriĝos?”
“Baldaŭ,” estis la respondo. “Jen montopinto tuj
antaŭ mi. Ĉu vi konsentas ke ni surteriĝu sur ĝin?”
“Bone,” konsentis la velisto, ĉar kaj li kaj Trot enuis
pro veturado en la sunkufo kaj sopiris denove stari sur
solida tero.
Do post kelkaj minutoj la Orko malrapidigis sian
flugon kaj post tio ekhaltis tiel leĝere ke ili apenaŭ
skuiĝis. Post tio la ulo kaŭriĝis ĝis la sunkufo tuŝis la
teron, kaj komencis peni malligi la nodigitajn ŝnurojn
per siaj krifoj.
Tio montriĝis tre mallerta tasko, ĉar la ŝnuroj estis
ligitaj dorse de la kolo de la Orko, precize tie kien ne
atingis liaj krifoj. Post multa provado li diris:
“Mi timas ne povi ellasi vin, kaj neniu proksimas
por helpi min.”
Unue tio senesperigis, sed post iom da pensado
Kap’tano Vilĉjo diris:
85
La Birdotimigilo de Oz
“Se ne ĝenos vin, Trot, mi povos fari fendon en via
sunkufo per mia tranĉilo.”
“Faru tion,” ŝi respondis. “La tranĉo ne ĝenos, ĉar
mi povos poste rekudri ĝin, kiam mi denove estos
granda.”
Do Kap’tano Vilĉjo elprenis sian tranĉilon, kiu estis
egale malgranda, proporcie, kiel li mem, kaj post
multa penado li sukcesis fari longan tranĉfendon en la
sunkufo. Unue li mem premis sin tra la aperturon kaj
poste helpis Troton eliri.
Kiam ili denove staris sur firma tero ilia unua
ago estis komenci manĝi la malhele purpurajn
berojn kiujn ili kunportis kun si. Trot gardadis du
el ili zorge dum la longa veturo, tenante ilin sur
siaj genuoj, ĉar ilia sekureco multon signifis al la
etuloj.
“Mi ne multe malsatas,” diris la knabineto dum ŝi
transdonis beron al Kap’tano Vilĉjo, “sed malsato ne
gravas, ĉiokaze. Estas kiel preni medikamenton por
resaniĝi, do ni devos iel sukcese manĝi ilin.”
Sed la beroj montriĝis tre plaĉgustaj, kaj dum
Kapt’ano Vilĉjo kaj Trot mordetis la randojn ili
komencis grandiĝi—nerapide sed senhalte. Ju pli ili
kreskis des pli facile ili manĝis la berojn, kiuj
86
!(images/000060.jpg)
Ĉapitro Ses
kompreneble fariĝis malpli grandaj laŭ ilia vidpunkto,
kaj kiam la fruktoj estis plenmanĝitaj niaj amikoj jam
reatingis sian naturan grandecon.
La knabineton multe trankviligis la trovo ke ŝi
nun estas same granda kiel unue, kaj Kap’tano
Vilĉjo ankaŭ kontentis; ĉar, kvankam ili vidis la
efikon de la beroj rilate al la Orko, ili ne estis certaj
ke la magiaj fruktoj same efikos al homoj, aŭ ke
la magio funkcios en alia lando ol tiu kie kreskis
la beroj.
“Kion ni faru pri la aliaj kvar beroj?” demandis
Trot, dum ŝi prenis sian sunkufon, mirante ke ŝi
antaŭe estis sufiĉe malgranda por veturi en ĝi. “Ili ne
plu utilas al ni, Kap’tano, ĉu?”
“Mi ne certas pri tio,” li respondis. “Se ilin manĝus
iu kiu neniam manĝis la lavendajn berojn, eble ili tute
ne efikus; sed, male, eble ili ja efikus. Unu el ili estas
multe difektita, do mi forĵetos ĝin, sed la aliajn tri mi
kunportos, laŭ mia ideo. Ili estas magiaĵoj, sciu, kaj
eble ili utilos al ni iam.”
Li nun traserĉis siajn grandajn poŝojn kaj eltiris
malgrandan lignan skatolon kun glitkovrilo. La velisto
gardis aron da najloj, diversdimensiajn, en tiu skatolo,
sed tiujn li nun ŝutis en sian poŝon kaj en la
87
!(images/000002.png)
La Birdotimigilo de Oz
skatoleton li metis la tri sendifektajn purpurajn
berojn.
Fininte tiun gravan agon, ili trovis sufiĉan tempon
por ĉirkaŭrigardi kaj vidi sur kian lokon la Orko
surteriĝis.
88
!(images/000005.png)
ĈAPITRO 7
La Bululo
La monto sur kiun ili alteriĝis ne estis dezerta, sed
havis sur siaj flankoj lokojn de verda herbo, kelkajn
arbustojn, kelkajn nedikajn arbojn kaj tie-tie amasojn
da falintaj rokoj. La flankoj de la deklivo aspektis iom
krutaj, sed se oni tre zorgis, eblis grimpi supren aŭ
malsupren facile kaj sekure. La pejzaĝo videbla de kie
ili nun staris montris plaĉajn valojn kaj fekundajn
montetojn kuŝantajn sub la altaĵoj. Trot kredis vidi
kelkajn domojn kuriozformajn dise en la suba pejzaĝo,
kaj estis moviĝantaj punktoj kiuj eble estas homoj aŭ
bestoj sed estas tro distancaj tiel ke ŝi ne povas klare
vidi ilin.
89
La Birdotimigilo de Oz
Ne malproksime de ilia starloko estis la supro de
la monto, kiu aspektis plata, do la Orko proponis al
siaj akompanantoj ke li flugos supren por vidi kio estas
tie.
“Bona ideo,” diris Trot, “ĉar proksimiĝas la vespero
kaj ni devos trovi lokon kie ni dormos.”
La Orko estis for ne pli ol kelkajn minutojn antaŭ
ol ili vidis lin aperi sur la rando de la supro plej
proksima al ili.
“Venu supren!” li vokis.
Do Trot kaj Kap’tano Vilĉjo komencis supreniri la
deklivon kaj ili ne bezonis multan tempon por atingi
la lokon kie atendas ilin la Orko.
Ilia unua ekvido de la montosupro tre multe plaĉis
al ili. Ĝi estis ebena spaco pli granda ol ili supozis
kaj sur ĝi kreskis herbaro brile verda. En la preciza
centro staris domo tre zorge konstruita el ŝtonoj.
Neniu persono estis videbla, sed fumo venis el la
kamentubo, do unuanime ĉiuj tri komencis marŝi cele
la domon.
“Mi demandas al mi,” diris Trot, “en kiu lando ni
estas, kaj ĉu tre distance de mia hejmo en Kalifornio.”
“Ne povas diri, partnero,” respondis Kap’tano
Vilĉjo, “sed mi ege certas ke ni longe veturis post nia
90
Ĉapitro Sep
alveno al tiu kirlakvo.”
“Jes,” ŝi akordis, ĝemante, “nepre kilometrojn da
kilometroj!”
“Distanco nenion signifas,” diris la Orko. “Mi jam
transflugis preskaŭ la tutan mondon, penante trovi
mian hejmon, kaj estas mirige kiom da landetoj
ekzistas, kaŝitaj en la fendoj kaj anguloj de ĉi tiu
granda Terglobo. Kiam oni veturas oni povas trovi iun
novan landon ĉiumomente, kaj multaj el ili ankoraŭ
neniam aperis sur la mapoj.”
“Eble jen unu el ili,” sugestis Trot.
Ili atingis la domon post vigliga marŝo kaj Kap’tano
Vilĉjo pugnofrapis la pordon. Ĝin tuj malfermis
malglataspekta viro kiu “estis tute kovrita de buloj” laŭ
posta deklaro de Trot. Estis buloj sur lia kapo, buloj
sur lia korpo kaj buloj sur liaj brakoj kaj kruroj kaj
manoj. Eĉ sur la ekstremoj de liaj fingroj estis buloj.
Kiel vestaĵon li surhavis malnovan grizan kompleton
fantaziaspektan, kiu tre malbone sidis sur li pro la
buloj kiujn ĝi kovris sed ne kaŝis.
Sed la okuloj de la Bululo estis afablaj kaj scintilaj
laŭ sia mieno kaj tuj kiam li vidis siajn vizitantojn li
profunde klinis sin kaj diris per iom bula voĉo:
“Feliĉan tagon! Envenu kaj fermu la pordon, ĉar
91
La Birdotimigilo de Oz
fariĝas fride post la sunsubiro. La vintro nun trafis
nin.”
“Ho, sed tute ne estas fride ekster la domo,” diris
Trot, “do ankoraŭ ne povas esti vintro.”
“Vi aliopinios pri tio post nelonge,” deklaris la
Bululo. “Miaj buloj ĉiam informas min pri la stato de
la vetero, kaj ili donas al mi ĝuste nun senton de
neĝŝtormo venanta. Sed sentu vin kiel ĉehejme,
fremduloj. La manĝo estas preskaŭ preta kaj estas
sufiĉaj manĝaĵoj por ĉiuj.”
Interne de la domo estis nur unu granda ĉambro,
simple sed komforte meblita. Ĝi havis benkojn, tablon,
kaj kamenon, ĉiuj el ŝtono. En la kameno poto
bobeladis kaj vaporadis, kaj Trot opiniis ke ĝi plaĉe
odoras. La vizitantoj sidiĝis sur la benkojn—escepte de
la Orko, kiu kaŭris apud la kameno—kaj la Bululo
komencis kirladi la kaldronon vigle.
“Ĉu mi povas demandi en kiu lando ni troviĝas,
sinjoro?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
“Jadi—fruktokukon kaj pomsaŭcon!—ĉu vi ne scias
kie vi estas?” demandis la Bululo, kaj li ĉesis kirladi
kaj rigardis la parolinton surprizite.
“Ne,” agnoskis Kap’tano Vilĉjo. “Ni ĵus alvenis.”
“Perdis la vojon?” demandis la Bululo.
92
Ĉapitro Sep
“Ne precize,” diris Kap’tano Vilĉjo. “Ni ne havis
vojon do ne perdis ĝin.”
“Ha!” diris la Bululo, kapjesante per sia bula kapo.
“Ĉi tiu,” li anoncis per solena impona voĉo, “estas la
fama Lando Mo.”
“Ho!” kriis la velisto kaj la knabino, unuspire. Sed,
ĉar ili neniam antaŭe aŭdis pri la Lando Mo, ili
neniom pli sciis ol antaŭe.
“Mi kredis ke tio mirigos vin,” komentis la
Bululo, tre plaĉite, dum li rekomencis kirli. La Orko
rigardis lin dum kelka tempo silente kaj poste
demandis:
“Kiu do estas vi?”
“Mi?” respondis la Bululo. “Ĉu vi ne aŭdis pri mi?
Zingibropano kaj citronsuko! Mi estas konata, ĉie, kiel
la Mont-Orelo.”
Ili ĉiuj akceptis tiun informon silente, unue, ĉar ili
penis kompreni kion li volas diri. Fine Trot kuraĝiĝis
demandi:
“Bonvolu, kio estas Mont-Orelo?”
Responde la viro turnis sin kaj frontis ŝin, gestante
per la kulero per kiu li kirladis la kaldronon, dum li
deklamis la ĉisekvajn versojn per ĉantvoĉo:
93
La Birdotimigilo de Oz
“Jen la monto, iom surda,
Al ĝi mankas kanto turda,
Mi tial devas de l’ Natur’ aŭskulti ĉiujn sonojn,
Ili ne l’ monteton ĝenu—
Ĝi ne tusi, terni penu—
Ĉi monstra bulo timigite eksuferas tremojn.
“Aŭskultas sonorilojn vi;
Kaj onin kanti aŭdas mi;
Sed la monto ne konscias pri eventoj, tial do
Kiam aŭdas mi la ŝtormon
Aŭdas pluv- aŭ neĝ-enormon,
Informas mi la monton, tiel scias Mont’ de Mo.
“Do mi helpas ĉiujn homojn
Enloĝantajn siajn domojn,
Trankviligas mi la monton kaj la homoj pacon havas,
Per aŭskulto kaj avertoj
Helpas ĉiujn miaj lertoj,
Mi ĝojas ke mi vivas, ĉar mi tiun gloron havas.”
Fininte tiujn versojn la Bululo denove sin turnis
por kirladi. La Orko ridis mallaŭte kaj Kap’tano
Vilĉjo fajfis al si kaj Trot decidis ke la Mont-Orelo
94
Ĉapitro Sep
sendube estas iom freneza. Sed la Bululo ŝajne estis
kontenta kredante ke li plene klarigis sin kaj baldaŭ
li metis kvar ŝtonajn telerojn sur la tablon kaj post
tio li levis la kaldronon de la fajro kaj verŝis iom
da ĝia enhavo sur ĉiun el la pladoj. Kap’tano Vilĉjo
kaj Trot tuj proksimiĝis al la tablo, ĉar ili malsatis,
sed kiam ŝi ekzamenis sian teleron la knabineto
kriis:
“Nu, ĝi estas melasa kandaĵo!”
“Certe,” respondis la Bululo, ridetante plaĉe.
“Manĝu ĝin rapide, dum ĝi varmegas, ĉar ĝi fridiĝas
tre rapide dum ĉi vintra vetero.”
Dirinte tion li prenis ŝtonan kuleron kaj komencis
meti la varmegan melasaĵon en sia buŝon, dum la aliaj
mirante rigardis lin.
“Ĉu ĝi ne bruligas vin?” demandis la knabino.
“Tute ne,” diris li. “Kial vi ne manĝas? Ĉu vi ne
malsatas?”
“Jes,” ŝi respondis, “mi malsatas. Sed ni kutime
manĝas kandaĵon kiam ĝi fariĝis frida kaj malmola.
Ni ĉiam distiras melasan kandaĵon antaŭ ol manĝi
ĝin.”
“Ha, ha, ha!” ridis la Mont-Orelo. “Kiel absurde!
El kie vi venis, do?”
95
!(images/000009.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Kalifornio,” ŝi diris.
“Kalifornio! Pu! Ne ekzistas tia loko. Mi aŭdis pri
ĉiu loko en la Lando Mo, sed neniam antaŭ nun mi
aŭdis pri Kalifornio.”
“Ĝi ne estas en la Lando Mo,” ŝi klarigis.
“Do ĝi ne valoras diskuton,” deklaris la Bululo,
96
!(images/000012.png)
Ĉapitro Sep
prenante denove iom el la vaporanta kaldrono, ĉar li
manĝadis tutdum li parolis.
“Rilate al mi,” ĝemis Kap’tano Vilĉjo, “mi deziras
normalan plenan manĝon, kiel distraĵon. En la lasta
loko estis nur fruktoj por manĝi, kaj ĉi tie estas pli
malbone, ĉar estas nur kandaĵo.”
97
La Birdotimigilo de Oz
“Melasa kandaĵo tamen ne estas malbona,” diris
Trot. “Mia jam estas preskaŭ sufiĉe frida por tirado.
Atendu iomete, Kap’tano, kaj vi povos manĝi ĝin.”
Post iom da tempo ŝi povis kolekti la kandaĵon de
la ŝtona telero kaj komenci prilabori ĝin per siaj
manoj. La Mont-Orelo multe miris pri tio kaj atente
rigardis ŝin. La kandaĵo estis vere bona kaj bele tirebla,
tiel ke Trot baldaŭ estis preta distranĉi ĝin tiel ke ĝi
estis manĝopreta.
Kap’tano Vilĉjo degnis manĝi unu-du pecojn kaj la
Orko manĝis plurajn, sed la Bululo rifuzis provi ĝin.
Trot mem plenmanĝis la teleron da kandaĵo kaj post
tio petis trinkon da akvo.
“Akvo?” diris la Mont-Orelo, senkomprene. “Kio
estas tio?”
“Io trinkebla. Ĉu oni ne havas akvon en Mo?”
“Mi neniam aŭdis pri ĝi,” diris li. “Sed mi povas
doni al vi iom da freŝa limonado. Mi kaptis ĝin
per poto kiam lastafoje pluvis, ja estis nur
antaŭhieraŭ.”
“Ho, ĉu pluvas limonadon ĉi tie?” ŝi demandis.
“Ĉiam; kaj ĝi estas tre freŝiga kaj bonsaniga.”
Dirinte tion li portis el ŝranko ŝtonan poton kaj
ĉerpilon, kaj la knabino trovis ĝin vere tre plaĉa
98
!(images/000014.png)
La Birdotimigilo de Oz
limonado. Ankaŭ al Kap’tano Vilĉjo ĝi plaĉis; sed la
Orko rifuzis tuŝi ĝin.
“Se ne estas akvo en ĉi lando, mi ne povos longe
resti ĉi tie,” la ulo deklaris. “Akvo signifas vivon por
homoj, bestoj, kaj birdoj.”
“Sendube estas akvo en limonado,” diris Trot.
“Jes,” respondis Orko, “mi supozas ke jes; sed
ankaŭ estas aliaj aĵoj en ĝi, kaj ili senvalorigas la
bonan akvon.”
La aventuroj de la tago lacigis niajn veturantojn, do
la Bululo alportis kelkajn lankovrilojn kiujn ili vindis
ĉirkaŭ sin kaj poste ili kuŝiĝis antaŭ la fajro, kiun ilia
gastiganto vivigis per fuelo dum la tuta nokto. Trot
vekiĝis plurfoje kaj trovis la Mont-Orelon ĉiam vigla
kaj intense aŭskultanta por percepti eĉ la plej etan
sonon. Sed la knabineto povis aŭdi tute neniun sonon
escepte de la ronkado de Kap’tano Vilĉjo.
100
!(images/000021.png)
ĈAPITRO 8
Buton-Brilo Perdiĝas kaj Retroviĝas
“Vekiĝu—Vekiĝu!” vokis la voĉo de la Bululo. “Ĉu
mi ne diris al vi ke venas la vintro? Per mia
maldekstra orelo mi povis aŭdi ĝin veni, kaj la pruvo
estas ke nun forte neĝas ekstere.”
“Ĉu?” diris Trot, frotante siajn okulojn kaj
rampante el sia lankovrilo. “Kie mi loĝas, en
Kalifornio, mi neniam vidis neĝon, escepte de tre for
sur la suproj de altaj montoj.”
“Nu, ĉi tie estas la supro de alta monto,” respondis
la bululo, “kaj pro tio nin trafas niaj plej fortaj
neĝadoj ĝuste ĉi tie.”
101
La Birdotimigilo de Oz
La knabineto iris al la fenestro kaj elrigardis. La
aeron plenigis falantaj blankaj flokoj, tiel grandaj kaj
tiel kuriozformaj ke ŝi perpleksis.
“Ĉu vi certas ke tio estas neĝo?” ŝi demandis.
“Nepre. Mi devas preni mian neĝŝovelilon kaj eliri
por ŝoveli vojeton. Ĉu vi deziras veni kun mi?”
“Jes,” ŝi diris, kaj sekvis la Bululon kiam li
malfermis la pordon. Subite ŝi kriis: “Nu, tute ne estas
fride!”
“Kompreneble ne,” respondis la viro. “Estis fride
hieraŭ nokte, antaŭ la neĝfalo; sed neĝo, kiam ĝi falas,
estas ĉiam firma kaj varma.”
Trot prenis manplenon da ĝi.
“Sed, ĝi estas pufmaizo!” ŝi kriis.
“Kompreneble; ĉiu neĝo estas pufmaizo. Kion vi
anticipis?”
“Pufmaizo ne estas neĝo en mia lando.”
“Nu, ĝi estas la sola neĝo kiun ni havas en la
Lando Mo, do vi devos kontentiĝi per ĝi,” diris li, iom
senpacience. “Mi ne respondecas pri la absurdaĵoj kiuj
okazas en via lando, kaj kiam vi estas en Mo vi devas
agi kiel la Moanoj. Manĝu iom da nia neĝo kaj vi
trovos ĝin bona. La sola malboneco de nia neĝo estas
ke kelkfoje ni ricevas tro da ĝi.”
102
Ĉapitro Ok
Dirinte tion la Bululo eklaboris ŝovelante vojeton
kaj li tiom rapidis kaj malpigris ke li amasigis la
pufmaizon ambaŭflanke de la vojo kiu kondukis al la
montosupro de la suba ebenaĵo. Dum li laboris, Trot
manĝis pufmaizon kaj trovis ĝin firma kaj iom varma,
ankaŭ bele salumita kaj buterumita. Baldaŭ Kap’tano
Vilĉjo venis el la domo kaj marŝis al ŝi.
“Kio estas tio?” li demandis.
“Mo-neĝo,” diris ŝi. “Sed ĝi ne estas vera neĝo,
kvankam ĝi falas el la ĉielo. Ĝi estas pufmaizo.”
Kap’tano Vilĉjo gustumis ĝin; post tio li sidiĝis sur
la vojeton kaj komencis manĝi. La Orko venis kaj
bekadis laŭeble rapide. Ili ĉiuj amis pufmaizon kaj ili
ĉiuj malsatis ĉimatene.
Intertempe la flokoj de “Mo-neĝo” tiel rapide falis
ke la kvanto da ili preskaŭ senlumigis la aeron. La
Bululo nun ŝoveladis tre for laŭ la montoflanko, dum
la vojeto malantaŭ li rapide repleniĝis per freŝfalinta
pufmaizo. Subite Trot aŭdis lin voki:
“Jadi jadi!—fruktera torto kaj pankukoj!—jen iu
kovrita de la neĝo.”
Ŝi kuris al li tuj kaj la aliaj sekvis, vadante tra la
maizo kaj dispremante ĝin sub siaj piedoj. La Mo-
neĝo estis tre profunda kie la Bululo ŝoveladis kaj el
103
La Birdotimigilo de Oz
inter granda amaso da ĝi li malkovris paron da
piedoj.
“Jadi! Iu perdiĝis en la ŝtormo,” diris Kap’tano
Vilĉjo. “Mi esperas ke li plu vivas. Ni eltiru lin por
trovi.”
Li prenis unu piedon kaj la Bululo prenis la
alian. Ili ambaŭ tiris kaj el sub la amaso da
pufmaizo venis knabeto. Li estis vestita per bruna
velura jako kaj ĝisgenua pantalono, kun brunaj
ŝtrumpoj, buk-ŝuoj kaj blua ĉemiz-veŝto kiu havis
krispojn sur sia antaŭaĵo. Kiam oni eliris lin el la
amaso la knabo maĉadis buŝplenon da pufmaizo kaj
ambaŭ liaj manoj estis plenaj de ĝi. Do unue li ne
povis paroli al siaj savintoj sed kuŝis tute kviete kaj
okulumis ilin trankvile ĝis li glutis sian buŝplenon.
Post tio li diris:
“Trovu mian ĉapon,” kaj puŝis pli da pufmaizo en
sian buŝon.
Dum la Bululo komencis ŝoveladi en la
maizamaso por trovi la ĉapon de la knabo, Trot
ridadis ĝoje kaj Kap’tano Vilĉjo havis larĝan rideton
sur sia vizaĝo. La Orko rigardis de unu al la alia
kaj demandis:
“Kiu estas tiu fremdulo?”
104
!(images/000026.png)
Ĉapitro Ok
“Nu, Buton-Brilo, kompreneble,” respondis Trot.
“Kiam ajn oni trovas perditan knabon, nepre temas pri
Buton-Brilo. Sed kiel li perdiĝis en ĉi tiu lando for de
ĉie, tion mi tute ne komprenas.”
“Kie li apartenas?” demandis la Orko.
“Lia hejmo iam estis en Filadelfio, mi kredas; sed
mi estas tute certa ke Buton-Brilo apartenas nenie
nun.”
“Prave,” diris la knabo, kapjesante dum li glutis
duan buŝplenon.
“Ĉiu apartenas ie,” komentis la Orko.
105
La Birdotimigilo de Oz
“Mi ne,” insistis Buton-Brilo. “Mi duone ĉirkaŭiris
la mondon post lasi Filadelfion, kaj mi perdis mian
Magian Ombrelon, kiu ĉiam portis min kien ajn.
Tutklare se mi ne povas reiri mi ne havas hejmon. Sed
ne multe gravas al mi**. ** Ĉi tiu estas tre bona lando,
Trot. Mi multe ĝuis ĉi tie.”
Jam la Mont-Orelo trovis la ĉapon de la knabo kaj
nun aŭskultis la konversacion tre interesate.
“Ŝajnas ke vi konas ĉi tiun povran neĝkovritan
perditon,” li diris.
“Jes ja,” respondis Trot. “Foje ni kunveturis al
ĈielInsulo, kaj ni estis bonaj amikoj.”
“Nu, do, ĝojigas min ke mi savis lian vivon,” diris
la Bululo.
“Grandan dankon, S-ro Ansoj,” diris Buton-Brilo,
sidiĝante kaj gapante lin, “sed mi kredas ke vi
nenion savis, escepte de iom da pufmaizo kiun mi
eble manĝus se vi ne ĝenus min. Estis bele varme
en tiu pufmaizamaso, kaj multo manĝebla. Kial vi
elfosis min? Kaj kio tiel buligas vin sur la tuta
korpo?”
“Rilate al la buloj,” respondis la viro, rigardante
sin tre fiere, “Mi havas ilin denaske, kaj mi
suspektas ke ilin donacis la feoj. Ili donas al mi
106
Ĉapitro Ok
malglatan, grandan aspekton, kia la monto kiun mi
servas.”
“Okej,” diris Buton-Brilo, kaj li denove komencis
manĝi pufmaizon.
Jam ĉesis neĝi, kaj grandaj amasoj da birdoj
grupiĝis ĉirkaŭ la montoflanko, manĝante la
pufmaizon tre fervore kaj apenaŭ rimarkante la
homojn. Estis birdoj ĉiadimensiaj kaj ĉiakoloraj,
plejparte ili havis belegajn plumojn.
“Nur rigardu ilin!” kriis la Orko malestime. “Ĉu ne
aĉaspektaj bestoj, tiel kovritaj per plumoj!”
“Mi opinias ilin belaj,” diris Trot, kaj tio tiom
indignigis la Orkon ke li reiris en la domon por
paŭti.
Buton-Brilo etendis manon kaj kaptis grandan
birdon per kruro. Tuj ĝi leviĝis en la aeron kaj
estis tiom forta ke ĝi preskaŭ kunportis la knabeton.
Li tuj delasis la kruron kaj la birdo remalsupren
flugis kaj komencis manĝi la pufmaizon, tute ne
timigite.
Tio inspiris Kap’tanon Vilĉjon. Li palpis en sia
poŝo kaj eltiris plurajn pecojn de fortika ŝnuro.
Movante sin tre senbrue, por ni alarmi la birdojn, li
kaŝiris al pluraj el la plej grandaj kaj ligis ŝnurojn
107
La Birdotimigilo de Oz
ĉirkaŭ iliajn krurojn, tiel kaptante ilin. La birdoj tiom
fervore manĝadis ke ili ne rimarkis la okazon, kaj
kiam ĉirkaŭ dudek estis tiel kaptitaj Kap’tano Vilĉjo
kunligis la ekstremojn de ĉiuj ŝnuroj al granda ŝtono
tiel ke ili ne povis eskapi.
La Bululo rigardis la agadon de la velisto tre
scivole.
“La birdoj trankvilos ĝis plenmanĝi la neĝon,” li
diris, “sed tiam ili volos forflugi al siaj hejmoj. Diru
al mi, sinjoro, kion faros la povruloj kiam ili trovos
sin nekapablaj flugi?”
“Eble iomete ĉagrenos ilin,” respondis Kap’tano
Vilĉjo, “sed ili ne suferos damaĝon se ili restos
trankvilaj kaj bone kondutos.”
Niaj amikoj jam plensatigis sin per la bongustega
pufmaizo kaj nun ili marŝis denove cele la domon.
Buton-Brilo marŝis apud Trot kaj tenis ŝian manon
per sia, ĉar ili estis malnovaj amikoj kaj li tre multe
amis la knabineton. La knabo estis malpli aĝa ol
Trot, kaj kvankam ŝi estis malgranda li estis ankoraŭ
duonkapon pli malalta. Plej rimarkinde pri Buton-
Brilo estis ke li ĉiam estis trankvila kaj kvieta,
negrave kio okazis, kaj ŝajne nenio mirigis lin. Trot
amis lin ĉar li ne estis malĝentila kaj neniam provis
108
!(images/000033.png)
Ĉapitro Ok
mistrakti ŝin. Kap’tano Vilĉjo amis lin ĉar li trovis
la knabon ĉiam gaja kaj kuraĝa kaj preta plenumi
ĉiun peton.
Atinginte la domon Trot nazumis la aeron la
demandis: “Ĉu mi ne flaras parfumon?”
“Tion vi flaras,” diris la Bululo. “Vi flaras violetojn,
kaj tio pruvas ke venteto fontas el la sudo. Ĉiuj niaj
ventoj kaj ventetoj estas parfumitaj kaj pro tio nin
plezurigas kiam ili blovas nidirekten. La suda venteto
ĉiam odoras violete; la norda vento odoras sovaĝroze;
109
La Birdotimigilo de Oz
la orienta vento parfumiĝas per konvaloj; kaj la
okcidenta vento per lilakfloroj. Do ni ne bezonas veter-
indikilon por diri al ni el kie blovas la vento. Ni
bezonas nur flari la parfumon kaj tio tuj informas
nin.”
Interne de la domo ili trovis la Orkon, kaj Buton-
Brilon rigardis la strangan birdsimilan ulon multe
interesate. Ekzameninte ĝin atente dum kelka tempo
li demandis:
“Kiudirekten kirliras via vosto?”
“Ambaŭdirekten,” diris la Orko.
Buton-Brilo etendis manon kaj provis ĉirkaŭirigi
ĝin.
“Ne faru tion!” kriis la Orko.
“Kial ne?” demandis la knabo.
“Ĉar ĝi estas mia vosto, kaj nur mi rajtas kirlirigi
ĝin,” klarigis la Orko.
“Ni eliru kaj flugu ien,” proponis Buton-Brilo. “Mi
volas vidi la voston funkcii.”
“Ne nun,” diris la Orko. “Al mi plaĉas via interesiĝo
pri mi, ĉar mi plene meritas tion; sed mi flugas nur
kiam mi iras ien, kaj se mi komencus mi eble ne
ĉesus.”
“Tio memorigas min,” komentis Kap’tano Vilĉjo,
110
Ĉapitro Ok
“demandi al vi, amiko Orko, kiel ni foriros el ĉi
tie?”
“Foriros!” kriis la Bululo. “Kial ne resti ĉi tie? Vi
ne trovos pli plaĉan lokon ol Mo.”
“Ĉu iam vi estis aliloke, sinjoro?”
“Ne; efektive ne,” agnoskis la Mont-Orelo.
“Do permesu min diri ke vi ne kapablas taksi,”
deklaris Kap’tano Vilĉjo. “Sed vi ne respondis mian
demandon, amiko Orko. Kiel ni foriros de ĉi tiu
monto?”
La Orko pensadis dum kelka tempo antaŭ ol
respondi.
“Mi povus porti unu el vi—la knabon aŭ la
knabinon—sur mia dorso,” diris li, “sed tri granduloj
estas pli ol mi kapablas porti, kvankam mi portis du
el vi nelongan distancon. Vi devus ne esti jam
manĝintaj tiujn purpurajn berojn.”
“Eble ni ja eraris,” Kap’tano Vilĉjo agnoskis.
“Aŭ ni povus esti kunportintaj kelkajn el tiuj
lavendaj beroj, anstataŭ tiom da purpuraj,” sugestis
Trot bedaŭrotone.
Kap’tano Vilĉjo ne respondis al tiu komento, kaj
tio indikis ke li ne plene akordis kun la knabineto;
sed li komencis profunde pensadi, kun la frunto
111
La Birdotimigilo de Oz
sulkita, kaj fine li diris:
“Se tiuj purpuraj beroj pligrandigus ĉion ajn,
negrave ĉu ĝi jes aŭ ne manĝis la lavendajn, mi povus
trovi metodon solvi niajn problemojn.”
Ili ne komprenis lian parolon kaj rigardis la
maljunan veliston kvazaŭ atendante ke li klarigu sian
celon. Sed ĝuste tiam ĥoro da akraj krioj aŭdiĝis el
ekstere.
“Ho! Liberigu min—liberigu min!” la voĉoj ŝajnis
diri. “Kial insulti nin tiel? Mont-Orelo, venu helpi
nin!”
Trot kuris al la fenestro kaj trarigardis.
“Jen la birdoj kiujn vi kaptis, Kap’tano,” ŝi diris.
“Mi ne sciis ke ili povas paroli.”
“Ho jes; ĉiuj birdoj en Mo edukiĝis por povi
paroli,” diris la Bululo. Li rigardis Kap’tanon Vilĉjon
malkviete kaj pludiris: “Ĉu vi ne lasos la povrulojn
forflugi?”
“Eble,” respondis la velisto, kaj li elmarŝis al la loko
kie la birdoj flirtadas kaj plendas ĉar pro la ŝnuroj ili
ne povas forflugi.
“Aŭskultu min!” li kriis, kaj tuj ili eksilentis. “Ni,
tri homoj kiuj estas fremduloj en via lando, volas iri
al alia lando, kaj ni volas ke tri el vi, birdoj, portu
112
!(images/000037.png)
Ĉapitro Ok
nin tien. Ni scias ke ni faras tre grandan peton, sed
ni ne povas trovi alian rimedon—krom marŝadi, kaj
mi ne multe kapablas tion ĉar mi havas lignan kruron.
Ankaŭ, Trot kaj Buton-Brilo estas tro malgrandaj por
entrepreni longan kaj lacigan marŝadon. Nun, diru al
mi: kiuj tri el vi birdoj konsentos porti nin?”
La birdoj rigardis unu la alian kvazaŭ multe
surprizite. Kaj unu el ili respondis:
“Nepre vi frenezas, oldulo. Neniu el estas sufiĉe
113
La Birdotimigilo de Oz
granda por porti eĉ unu el la plej malgrandaj personoj
en via grupo.”
“Mi solvos la problemon de grandeco,” promesis
Kap’tano Vilĉjo. “Se tri el vi akceptos porti nin, mi
igos vin grandaj kaj sufiĉe fortaj por fari tion, tiel ke
tute ne ĝenos vin.”
La birdoj pripensis tion serioze. Ĉar ili loĝis en
magia lando, ili tute ne dubis ke la fremda unukrurulo
povas fari kion li promesis. Post nelonge unu el ili
demandis:
“Se vi grandigos nin, ĉu ni restos por ĉiam grandaj?”
“Mi kredas ke jes,” respondis Kap’tano Vilĉjo.
Ili babiladis dum kelka tempo inter si kaj poste la
birdo kiu la unua parolis diris: “Nu, mi akceptas.”
“Ankaŭ mi,” diris alia; kaj post paŭzo tria diris:
“Kaj ankaŭ mi.”
Eble pli akceptus, ĉar ŝajnis ke ial ili ĉiuj sopiregis
esti pli grandaj ol nun; sed tri sufiĉis por la celo de
Kap’tano Vilĉjo, do li tuj liberigis ĉiujn aliajn, kiuj tuj
forflugis.
La restinta trio estis kuzoj, kaj ĉiuj havis la samajn
brilajn plumarojn kaj estis proksimume tiel grandaj
kiel agloj. Kiam Trot demandis al ili ŝi trovis ke ili
estas tre junaj, ĉar ili foriris de la nestoj antaŭ nur
114
Ĉapitro Ok
kelkaj semajnoj. Ili estis fortaj junaj birdoj, kun klaraj
kuraĝaj okuloj, kaj la knabineto deklaris ke ili estas la
plej belaj plumuloj kiujn iam ŝi vidis.
Kap’tano Vilĉjo nun prenis el sia poŝo la lignan
skatoleton kun la glitkovrilo kaj elprenis la tri
purpurajn berojn, kiuj ankoraŭ estis tute bonstataj.
“Manĝu tiujn,” li diris, kaj li donis ilin po unu al
ĉiu el la birdoj. Ili obeis, kaj trovis la fruktojn tre
plaĉgustaj. Post kelkaj sekundoj ili komencis grandiĝi
kaj ili tiel rapide grandiĝadis ke Trot timis ke ili tute
ne ĉesos. Sed fine ili ja ĉesis grandiĝi, kaj tiam ili estis
multe pli grandaj ol la Orko, kaj preskaŭ tiel grandaj
kiel plenkreskaj strutoj.
Al Kap’tano Vilĉjo multe plaĉis tiu rezulto.
“Nun vi ja povas facile porti nin,” diris li.
La birdoj ĉirkaŭpaŝis fiere, multe plaĉite de sia
giganta dimensio.
“Tamen mi ne komprenas,” diris Trot dubeme, “kiel
ni rajdos sur iliaj dorsoj sen forfali.”
“Ni ne rajtos sur iliaj dorsoj,” respondis Kap’tano
Vilĉjo. “Mi faros svingilojn sur kiuj ni rajdos.”
Li do petis la Bululon doni al li iom da ŝnurego,
sed tion la viro ne havis. Tamen li havis malnovan
grizan vestokompleton kiun li volonte donacis al
115
!(images/000041.png)
La Birdotimigilo de Oz
Kap’tano Vilĉjo, kiu tondis la ŝtofon en striojn kaj
tordis ĝin tiel ke ĝi estis preskaŭ fortika kiel ŝnurego.
Per tiu ŝtofo li ligis al ĉiu birdo svingobreton kiu
pendis sub ĝiaj piedoj, kaj Buton-Brilo provflugis en
unu el ili por pruvi ke ĝi estas sekura kaj komforta.
Kiam ĉio ĉi estis aranĝita unu el la birdoj demandis:
“Al kie vi volas ke ni portu vin?”
“Nu, nur sekvu la Orkon,” diris Kap’tano Vilĉjo.
“Li estos nia gvidanto, kaj kien ajn flugos la Orko vi
116
!(images/000045.png)
Ĉapitro Ok
flugu, kaj kie ajn la Orko surteriĝos vi surteriĝu. Ĉu
vi konsentas?”
La birdoj deklaris ke ili plene konsentas, do
Kap’tano Vilĉjo konsiliĝis kun la Orko.
“Dumvoje ĉi tien,” diris tiu kuriozulo, “mi rimarkis
larĝan sablan dezerton live de mi, sur kiu estis nenia
vivantaĵo.”
“Do prefere ni fortenu nin de ĝi,” respondis la velisto.
“Tute ne,” insistis la Orko. “Mi trovis, dum miaj
117
La Birdotimigilo de Oz
veturoj, ke la plej plaĉaj landoj ofte kuŝas meze de la
dezertoj; do mi opinias ke estus saĝe se ni flugus trans
tiun dezerton kaj trovus kio kuŝas preter ĝi. Ĉar en la
direkto el kiu ni venis kuŝas la oceano, kiel ni bone
scias, kaj preter ĉi tie estas ĉi tiu stranga Lando Mo,
kiun ni ne deziras esplori. Unuflanke, kiel ni povas
vidi de ĉi tiu monto, estas larĝa ebenaĵo, kaj aliflanke
la dezerto. Rilate al mi, mi voĉdonas por la dezerto.”
“Kion vi diras, Trot?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
“Estas tutegale al mi,” ŝi respondis.
Neniun trafis penso demandi al Buton-Brilo pri lia
opinio, do decidiĝis ke ili flugu trans la dezerton. Ili
adiaŭis la Bululon kaj dankis lin pro liaj afableco kaj
komplezemo. Post tio ili sidigis sin en la svingilojn—
unu por ĉiu birdo—kaj diris al la Orko ke li komencu
flugi kaj ili sekvos.
La kirla moviĝo de la vosto de la Orko alarmis la
birdojn unue, sed post lia iometa forflugo ili altiĝis en
la aeron, portante siajn pasaĝerojn facile, kaj flugis per
fortaj reguloj batoj fare de la grandaj flugiloj sekvante
sian gvidanton.
118
!(images/000052.png)
ĈAPITRO 9
La Regno Omenlando
Trot rajdis pli komforte ol ŝi anticipis, kvankam la
svingilo balanciĝis tiom ke ŝi devis firme teni per
ambaŭ manoj. La birdo de Kap’tano Vilĉjo sekvis la
Orkon, kaj post ĝi venis Trot, dum Buton-Brilo sekvis
post ŝi. La procesio estis impona, sed domaĝe estis
neniu por vidi ĝin, ĉar la Orko direktis sin rekte cele
la grandan sablan dezerton kaj kelkajn minutojn post
la ekflugo ili estis alte super la larĝa nenilando, kie
neniu vivanto povus ekzisti.
La knabineto pensis ke la loko estus mava se la
birdoj senfortiĝus, aŭ se la ŝtofaj ŝnuregoj rompiĝus;
119
La Birdotimigilo de Oz
sed kvankam ŝi ne povis ne esti iomete nervoza kaj
malkvieta ŝi fidis la gigantan kaj brilpluman birdon
kiu ŝin portas, kiel ankaŭ la scipovon de Kap’tano
Vilĉjo tordi kaj ligi ŝnuregon por ke ĝi ne rompiĝu.
Tiu estis rimarkinde granda dezerto. Nenio rompis
la monotonan vidaĵon kaj ĉiu minuto ŝajnis horo kaj
ĉiu horo tago. Malagrablaj fumoj kaj gasoj leviĝis el
la sablaro, kiuj estus mortigaj por la veturantoj se ili
ne estus tiel altaj en la aero. Eĉ malgraŭ sia alteco
Trot komencis malsaniĝi, sed subite spiro da pli freŝa
aero plenigis ŝian nazon kaj rigardante antaŭen ŝi vidis
grandan nubon de ruĝeta nebulaĵo. Eĉ dum ŝi
demandis al si kio ĝi eble estas, la Orko plonĝis
kuraĝe en la nebulon kaj sekvis la aliaj birdoj. Ŝi povis
vidi nenion dum kelka tempo, nek la birdo portanta
ŝin povis vidi kien iris la Orko, sed ĝi pluflugis tiel
fortike kiel antaŭe kaj post kelkaj momentoj la nebulo
estis malantaŭ ŝi kaj la knabino vidis plej belan
pejzaĝon etendiĝantan sube ĝis ĝi estis ekster ŝia
vidpovo.
Ŝi vidis erojn da arbaro, verde vestitajn montetojn,
kampojn da bloviĝantaj grenoj, fontojn, riverojn kaj
lagojn; kaj tra la tuta sceno distroviĝis grupoj de belaj
domoj kaj kelkaj grandiozaj kasteloj kaj palacoj.
120
Ĉapitro Naŭ
Super tiu tuta ĝojiga pejzaĝo—kiu laŭ la alta situo
de Trot aspektis belega pentrita bildo—estis rozkolora
brilo kian ni kelkfoje vidas en la okcidento je la
sunsubiro. Tiuokaze, tamen, ne estis nur en la
okcidento sed ĉie.
Ne mirigas ke la Orko paŭzis por cirkliri super tiu
bela lando. La aliaj birdoj imitis lian agon, ĉiuj
okulumis la lokon egale plaĉate. Kaj, kvazaŭ
unuanime, la kvaro grupiĝis kaj nerapide velis suben.
Tio portis ilin al tiu parto de la nove trovita lando kiu
bordis la randon de la dezerto; sed estis same bele tie
kiel aliloke, do la Orko kaj la birdoj surteriĝis kaj la
tri pasaĝeroj tuj eliris de siaj svingiloj.
“Ho, Kap’tano Vilĉjo, ĉu ne estas bonege?” kriis
Trot ravate. “Kiel bonfortunaj ni estis, trovante ĉi tiun
belan landon!”
“La lando aspektas iom altklasa, mi agnoskas, Trot,”
respondis la maljuna velisto, ĉirkaŭrigardante, “sed ni
ankoraŭ ne scias kia estas ĝia popolo.”
“Neniu povus loĝi en tia lando sen esti feliĉa kaj
bona—mi certas pri tio,” ŝi diris fervore. “Ĉu vi pensas
alion, Buton-Brilo?”
“Mi ne pensas, ĝuste nun,” respondis la knabeto.
“Lacigas min pensi, kaj mi neniam ŝajnas gajni per
121
La Birdotimigilo de Oz
tio. Kiam ni vidos la homojn kiuj loĝas ĉi tie ni
scios kiaj ili estas, kaj nen’om da pensado ŝanĝos
ilin.”
“Estas tute vere,” diris la Orko. “Sed nun mi volas
fari proponon. Dum vi konatiĝos kun ĉi tiu nova
lando, kiu aspektas enhavi ĉion feliĉigan, mi deziras
pluflugi—tute sola—por trovi ĉu mi vidos mian
hejmon aliflanke de la granda dezerto. Se jes,
kompreneble mi restos tie. Sed se mi malukcesos trovi
Orklandon mi revenos al vi post semajno, por trovi ĉu
mi povos pli helpi vin iel.”
Ili bedaŭris perdi sian kuriozan akompananton,
sed ne povis oponi la planon; do la Orko adiaŭis
ilin kaj rapide altiĝis en la aeron, transflugis la
landon kaj baldaŭ ne plu estis videbla pro sia
fordistanco.
La tri birdoj portintaj niajn amikojn nun petis
permeson retroiri al siaj propraj hejmoj, dirante ke ili
fervoras montri al siaj familioj kiom grandaj ili
fariĝis. Do Kap’tano Vilĉjo kaj Trot kaj Buton-Brilo
ĉiuj elkore dankis ilin pro ilia helpo kaj baldaŭ la
birdoj komencis sian longan flugon cele la Landon
Mo.
Nun forlasitaj en ĉi tiu nekonata lando, la tri
122
!(images/000020.png)
Ĉapitro Naŭ
kamaradoj elektis belan vojeton kaj komencis laŭiri
ĝin. Ili kredis ke tiu vojeto kondukos ilin al grandioza
kastelo kiun ili vidis for, ĝiaj turetoj altis multe super
la ĉirkaŭantaj arboj. Ĝi ne aspektis tre distanca, do ili
promenis nerapide, admirante la belajn filikojn kaj
florojn kiuj bordis la vojeton kaj aŭskultante la
kantadon de la birdoj kaj la komfortigan ĉirpadon de
la cikadoj.
123
La Birdotimigilo de Oz
Baldaŭ la vojeto kondukis ilin trans monteton. En
valo preter la monteto estis dometo ĉirkaŭata de
florbedoj kaj fruktarboj. Dum ili proksimiĝis ili vidis
sur la ombrumata verando de la dometo plaĉaspektan
virinon kiu sidas inter grupo de infanoj, al kiuj ŝi
rakontas. La infanoj rapide vidis la fremdulojn kaj
kuris cele ilin kriante pro surprizo, tiel ke Trot kaj ŝiaj
amikoj fariĝis la centro de scivolema grupo de infanoj
kiuj ĉiuj babiladis ekscitite. La ligna kruro de
Kap’tano Vilĉjo ŝajne mirigis la infanojn, ĉar ili ne
povis kompreni kial li ne havas du viandajn krurojn.
Tiu atento ŝajne plaĉis al la maljuna velisto, kiu ame
karesis la kapojn de la infanoj kaj poste, levante sian
ĉapelon salute al la virino, li demandis:
“Ĉu vi povas diri al ni, sinjorino, ĝuste kiu lando
estas?”
Ŝi gapis firme ĉiujn tri fremdulojn dum ŝi respondis
kurte: “Omenlando.”
“Ho!” kriis Kap’tano Vilĉjo, perpleksaspekte. “Kaj
kie estas Omenlando, bonvolu diri.”
“En la Kvelula Lando,” diris ŝi.
“Kio?” kriis Trot, subite ekscitite. “Ĉu vi volas
diri ke ni estas en la Kvelula Lando de la Lando
Oz?”
124
!(images/000038.jpg)
Ĉapitro Naŭ
“Kompreneble,” la virino respondis. “La tuta lando
kiun ĉirkaŭas la granda dezerto estas la Lando Oz,
kiel vi devus scii egale bone kiel mi; sed domaĝe
Omenlando estas apartigita disde la cetera Kvelula
Lando per tiu vico de altaj montoj kiujn vi vidas tre
for, kies flankoj estas tiel krutaj ke neniu povas transiri
ilin. Do ni loĝas ĉi tie tute solaj, kaj nin regas nia
propra Reĝo, anstataŭ Ozma de Oz.”
“Mi jam antaŭe estis en la Lando Oz,” diris Buton-
Brilo, “sed neniam antaŭe mi estis ĉi tie.”
“Ĉu iam antaŭe vi aŭdis pri Omenlando?”
demandis Trot.
“Ne,” diris Buton-Brilo.
“Tamen ĝi troveblas sur la Mapo de Oz,” asertis la
virino, “kaj mi certigas al vi ke ĝi estas bonega lando.
Se nur,” ŝi pludiris, kaj tiam ŝi paŭzis por
ĉirkaŭrigardi mienante timoplene. “Se nur—” nun ŝi
repaŭzis, kvazaŭ ne kuraĝante daŭrigi sian parolon.
“Ne nur kio, sinjorino?” demandis Kap’tano
Vilĉjo.
La virino sendis la infanojn en la domon. Post tio
ŝi pliproksimiĝis al la fremduloj kaj flustris: “Se nur
ni havus alian Reĝon, ni estus tre feliĉaj kaj
kontentaj.”
125
La Birdotimigilo de Oz
“Kial maltaŭgas via Reĝo?” demandis Trot,
scivoleme. Sed la virino aspektis timoplena ĉar ŝi tiom
diris. Ŝi reiris al sia portiko, dirante nur:
“La Reĝo punas severe ĉian perfidon fare de liaj
regatoj.”
“Kion signifas ‘perfido’?” demandis Buton-Brilo.
“Ĉirilate,” respondis Kap’tano Vilĉjo, “ŝajnas ke
perfido signifas mallaŭdi la Reĝon; sed mi supozas ke
nun ni jam konas lian humoron tiel bone kiel se la
virino dirus pli.”
“Mi deziras demandi,” diris Trot, proksimiĝante al
la virino, “ĉu vi bonvolos doni al ni ion manĝeblan.
Ni jam delonge manĝis nur pufmaizon kaj
limonadon.”
“Povruloj! Kompreneble mi donos al vi manĝaĵojn,”
la virino respondis, kaj enirinte sian dometon ŝi baldaŭ
revenis portante pleton plenan de sandviĉoj, kuketoj
kaj fromaĝo. Unu el la infanoj ĉerpis sitelon da klara
malvarma akvo el fonto kaj la tri vagantoj ĝissate
manĝis kaj ĝuegis la bonaĵojn.
Kiam Buton-Brilo ne plu povis manĝi li plenigis
la poŝojn de sia jako per kuketoj kaj fromaĝo, kaj
eĉ ne la infanoj oponis tion. Efektive al ili ĉiuj
ŝajne plaĉis vidi la fremdulojn manĝi, do Kap’tano
126
!(images/000087.png)
Ĉapitro Naŭ
Vilĉjo decidis ke negrave kia estas la Reĝo de
Omenlando, la homoj montriĝos amikaj kaj
gastigemaj.
“Kies kastelo estas tiu, tie, sinjorino?” li demandis,
gestante per sia mano al la turoj leviĝantaj super la
arbojn.
“Ĝi apartenas al lia Moŝto, Reĝo Kru-el,” ŝi diris.
“Ho, ĉu vere? Kaj ĉu li loĝas tie?”
“Kiam li ne ĉasas kun siaj ferocaj korteganoj kaj
militkapitanoj,” ŝi respondis.
127
La Birdotimigilo de Oz
“Ĉu li ĉasas nun?” Trot demandis.
“Mi ne scias, kara. Ju malpli ni scias pri la agado
de la Reĝo des pli sekuraj ni estas.”
Estis evidente ke al la virino ne plaĉas paroli pri
Reĝo Kru-el, do, fininte sian manĝon, ili adiaŭis kaj
plumarŝis laŭ la vojeto.
“Ĉu vi ne opinias ke estos plejbone ke ni evitu la
kastelon de tiu Reĝo, Kap’tano?” demandis Trot.
“Nu,” diris li, “Reĝo Kru-el trovos pli-malpli baldaŭ
ke ni estas en lia lando, do plejbone estos ke ni frontu
lin nun. Eble li ne estas vere tiel malbona kiel opinias
tiu virino. Reĝoj ne estas ĉiam popularaj inter siaj
regatoj, sciu, eĉ se ili faras ĉion eblan.”
“Ozma estas populara,” diris Buton-Brilo.
“Ozma diferencas de ĉiu alia Reganto, laŭ tio kion
mi aŭdis,” komentis Trot mediteme, dum ŝi promenis
apud la knabo. “Kaj, efektive, ni ja estas en la Lando
Oz, kie Ozma regas ĉiun Reĝon kaj ĉiujn aliajn.
Neniam mi aŭdis pri damaĝo al iu ajn en ŝia regno,
ĉu vi, Buton-Brilo?”
“Ne kiam ŝi scias kio okazas,” li respondis. “Sed
tiuj birdoj alterigis nin en precize la malĝusta loko,
laŭ mia opinio. Ili povintus porti nin rekte trans tiun
montovicon al la Smeralda Urbo.”
128
Ĉapitro Naŭ
“Tute vere,” diris Kap’tano Vilĉjo; “sed ili ne faris
tion, do ni devas agi laŭeble en Omenlando. Ni penu
ne timi.”
“Ho, mi ne multe timas,” diris Buton-Brilo,
paŭzante por rigardi palruĝan kuniklon kiu montris
sian kapon supre de truo en apuda kampo.
“Nek mi,” aldonis Trot. “Vere, Kap’tano, mi vere
ĝojas esti ie ajn en la mirinda felando Oz, tiel ke mi
opinias min la plej bonfortuna knabino en la tuta
lando. Doroteo loĝas en la Smeralda Urbo, sciu, kaj
ankaŭ la Birdotimigilo kaj la Stana Lignohakisto kaj
Tiktoko kaj la Vilulo—kaj ĉiuj aliaj pri kiuj ni aŭdis
tiom—kaj ankaŭ Ozma, kiu nepre estas la plej dolĉa
kaj bela knabino en la tuta mondo!”
“Ne hastu, Trot,” konsistis Buton-Brilo. “Vi ne
bezonas diri ĉion per unu spiro, sciu. Kaj vi ne
menciis eĉ duonon de la nombro da kuriozuloj en la
Smeralda Urbo.”
“Tiu ĉi Smeralda Urbo ĉi,” diris Kap’tano Vilĉjo
impone, “hazarde estas aliflanke de tiuj montoj, kiujn
laŭ onidiro ne eblas transiri. Mi ne volas senesperigi
vin, Trot, sed ni estas preskaŭ tiel apartigitaj disde
viaj Ozma kaj Doroteo kiel kiam ni loĝis en
Kal’fornio.”
129
!(images/000091.png)
La Birdotimigilo de Oz
Estis tiom da vero en tiu deklaro ke ili ĉiuj
plumarŝis silente dum kelka tempo. Fine ili atingis la
aron da majestaj arboj kiuj randis la terenon de la
kastelo de la Reĝo. Ili jam duontrairis ĝin kiam la
sono de plorado, kvazaŭ iu amare malfeliĉas, atingis
iliajn orelojn kaj devigis ilin abrupte ekhalti.
130
!(images/000094.png)
ĈAPITRO 10
Pon, la Knabo de l’ Ĝardenisto
Buton-Brilo la unua trovis, kuŝanta survizaĝe sub
larĝe etendiĝinta arbo apud la vojeto, junulon kies
korpo skuiĝis pro la forto de lia plorado. Li estis
vestita per longa bruna kitelo kaj sur liaj piedoj estis
sandaloj, kio indikis personon humilaklasan. Lia kapo
estis nuda kaj montris aron da brunaj buklaj haroj.
Buton-Brilo rigardis la junulon kaj diris:
“Sed kial gravas?”
“Al mi gravas!” kriis la junulo, interrompante sian
ploradon por ruliĝi tiel ke lia vizaĝo frontos supren, por
vidi kiu parolis. “Al mi gravas, ĉar mia koro rompiĝis!”
131
La Birdotimigilo de Oz
“Ĉu vi ne povos akiri novan koron?” demandis la
knabeto.
“Mi ne volas novan!” ploregis la junulo.
Jam Trot kaj Kap’tano Vilĉjo venis al la loko kaj la
knabino klinis sin kaj diris simpativoĉe:
“Diru al ni viajn ĉagrenojn kaj eble ni povos helpi
vin.”
La junulo sidiĝis, je tio, kaj klinis sin ĝentile. Poste
li surpiediĝis, sed li ankoraŭ tordadis siajn manojn
dum li penis sufoki siajn plorsonojn. Trot opiniis lin
tre brava ĉar li regas tiel teruran afliktiĝon tiel bone.
“Mi nomiĝas Pon,” li komencis. “Mi estas la knabo
de l’ ĝardenisto.”
“Do la ĝardenisto de la Reĝo estas via patro,
supozeble,” diris Trot.
“Ne mia patro, sed mia mastro,” estis la respondo.
“Mi laboras kaj la ĝardenisto ordonas. Kaj mi tute ne
kulpis, neniel, pro tio ke Princino Gloria enamiĝis kun
mi.”
“Ĉu vere?” demandis la knabineto.
“Mi ne komprenas la kialon,” komentis Buton-
Brilo, gapante la junulon.
“Kaj kiu do estas Princino Gloria?” demandis
Kap’tano Vilĉjo.
132
Ĉapitro Dek
“Ŝi estas la nevino de Reĝo Kru-el, kiu estas ŝia
gardisto. La Princino loĝas en la kastelo kaj estas la
plej bela kaj dolĉa knabino en la tuta Omenlando. Ŝi
amas florojn kaj kutimis promenadi en la ĝardenoj
kun siaj servistoj. Tiam, se mi laboradis pro miaj
taskoj, mi kutimis mallevi miajn okulojn dum Gloras
preterpasas min; sed unu tagon mi supren rigardis kaj
trovis ŝin gapanta min per tre tenera okulrigardo. La
sekvan tagon ŝi forsendis siajn servistojn kaj, veninte
al mi, komencis paroli kun mi. Ŝi diris ke mi trafis
ŝian koron kiel neniam iu alia junulo. Mi kisis ŝian
manon. Ĝuste tiam la Reĝo venis ĉirkaŭ angulon de
la vojeto. Li batis min per sia pugno kaj ankaŭ per
sia piedo. Post tio li kaptis brakon de la Princino kaj
krude trenis ŝin en la kastelon.”
“Estis vere fie!” krietis Trot indigne.
“Li estas tre abrupta Reĝo,” diris Pon, “do mi
ne povis anticipi malpli ol tion. Ĝis tiam mi ne
pensis pri amo al Princino Gloria, sed mi konsciis
ke estus malĝentile ne respondi al ŝia amo, do mi
faris tion. Ni renkontiĝis plurfoje, kaj ŝi diris al
mi ke la Reĝo volas ke ŝi edzigu riĉan korteganon
nomatan Gugli-Gu, kiu estas sufiĉe olda por esti
ŝia patro. Ŝi jam rifuzis Gugli-Gun trideknaŭfoje,
133
La Birdotimigilo de Oz
sed li plu persistas kaj alportis multajn riĉajn
donacojn kiel subaĉeton de la Reĝo. Pro tio Reĝo
Kru-el ordonis ke lia nevino edzigu la oldulon, sed
la Princino certigis al mi multfoje ke ŝi edzigos
nur min. Ĉimatene ni hazarde renkontiĝis en la
vitberejo kaj dum mi respektoplene salutis vangon
de la Princino, du el la gardistoj de la Reĝo kaptis
min kaj batis min terure antaŭ la okuloj de Gloria
mem, kiun la Reĝo mem retenis tiel ke ŝi ne povis
malhelpi.”
“Nu, tiu Reĝo nepre estas monstro!” kriis Trot.
“Li estas multe pli aĉa ol tio,” diris Pon, morne.
“Sed, atentu,” interrompis Kap’tano Vilĉjo, kiu
zorge aŭskultis Ponon. “Tiu Reĝo eble vere ne kulpas.
Reĝoj estas fieruloj, ĉar ili estas tiel altarangaj kaj
potencaj, kaj ne estas ĝuste ke reĝa Princino edzigas
vulgaran knabon de ĝardenisto.”
“Ne estas ĝuste,” deklaris Buton-Brilo. “Princino
devas edzigi Princon.”
“Mi ne estas vulgara knabo de ĝardenisto,” protestis
Pon. “Laŭjuste mi estu la Reĝo anstataŭ Kru-el.
Efektive mi estas Princo, kaj egale reĝa kiel iu alia en
Omenlando.”
“Kiel povas esti?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
134
Ĉapitro Dek
“Mia patro estis la Reĝo kaj Kru-el estis lia
Ĉefministro. Sed unu tagon dum li ĉasis, Reĝo
Feroc—tiel nomiĝis mia patro—kverelis kontraŭ
Kru-el kaj tre milde frapetis lian nazon per sia
pugno. Tio tiom provokis fian Kru-elon ke li
retrostumbligis mian patron tiel ke li falis en
profundan lageton. Tuj Kru-el enĵetis amason da
pezaj ŝtonoj kiuj tiom pezigis mian povran patron ke
lia korpo ne povis releviĝi al la surfaco. Estas neeble
mortigi personon en ĉi tiu lando, vi eble scias tion,
sed kiam mia patro premiĝis en la koton en la fundo
de la profunda lageto kaj la ŝtonoj tenis lin tiel ke
li neniam povos eskapi, li ne pli utilis al si mem nek
al la mondo ol se li ja estus morta. Sciante tion,
Kru-el proklamis sin Reĝo, ekposedis la reĝan
kastelon kaj forpelis la tutan subtenantaron de mia
patro. Mi estis infaneto, tiam, sed kiam mi
plenkreskis mi fariĝis ĝardenisto. Mi servis Reĝon
Kru-elon sen lia scio ke mi estas filo de tiu sama
Reĝo Feroc kiun li tiel kruele nuligis.”
“Ho, jen terure ekscita rakonto!” diris Trot, forte
enspirante. “Sed diru al ni, Pon, kiu estis la patro de
Gloria?”
“Nu, li estis la Reĝo antaŭ mia patro,” respondis
135
La Birdotimigilo de Oz
Pon. “Paĉjo estis Ĉefministro por Reĝo Amem, kiu
estis la patro de Gloria. Ŝi estis nur bebo kiam Reĝo
Amem falis en la Grandan Abismon kiu situas tuj
ĉiflanke de la monatoj—la samaj montoj kiuj apartigas
Omenlandon de la cetera Lando Oz. Oni diras ke la
Granda Abismo ne havas fundon; tamen, negrave pri
tio, Reĝo Amem neniam revidiĝis kaj mia patro fariĝis
Reĝo anstataŭ li.”
“Ŝajnas al mi,” diris Trot, “ke se Gloria juste
traktiĝus, ŝi estus Reĝino de Omenlando.”
“Nu, ŝia patro ja estis Reĝo,” agnoskis Pon, “kaj
ankaŭ mia patro; do ni estas egalrangaj, kvankam ŝi
estas granda damo kaj mi estas humila knabo de
ĝardenisto. Mi ne komprenas kial ni ne geedziĝu se
ni deziras—tamen Reĝo Kru-el ne permesas.”
“Ensume estas granda konfuzo,” komentis Kap’tano
Vilĉjo. “Sed ni estas survoje por viziti Reĝon Kru-elon,
kaj se venos oportuno, junulo, ni parolos favore al vi.”
“Bonvolu fari tion!” pledis Pon.
“Ĉu la batado al vi rompis vian koron?” demandis
Buton-Brilo.
“Nu, tio helpis rompi ĝin, kompreneble,” diris Pon.
“Mi konsilas ke vi riparigu ĝin,” konsilis la knabo,
ĵetante ŝtoneron kontraŭ eŭtamion en arbo. “Vi devus
136
!(images/000100.png)
Ĉapitro Dek
doni al Gloria koron egale bonan kiel tiu kiun ŝi
donas al vi.”
“Bona konsilo,” konsentis Kap’tano Vilĉjo. Do ili
lasis la knabon de l’ ĝardenisto staranta apud la vojeto,
kaj rekomencis sian marŝadon cele la kastelon.
137
!(images/000103.png)
ĈAPITRO 11
La Fia Reĝo kaj Gugli-Gu
Kiam niaj amikoj proksimiĝis al la granda pordejo
de la kastelo ili trovis ĝin gardata de pluraj soldatoj
vestitaj per grandiozaj uniformoj. Ili estis armitaj per
glavoj kaj lancoj. Kap’tano Vilĉjo marŝis rekte al ili
kaj demandis:
“Ĉu hazarde la Reĝo troviĝas enhejme?”
“Lia Majesta kaj glora Moŝto, Reĝo Kru-el, estas
nuntempe loĝanto de sia Reĝa Kastelo,” estis la
formala respondo.
“Do mi supozas ke ni eniros kaj diros ‘bonan
tagon’,” pludiris Kap’tano Vilĉjo, provante eniri la
138
Ĉapitro Dek Unu
pordejon. Sed soldato baris per lanco.
“Kiuj vi estas, kiel vi nomiĝas, kaj el kie vi venas?”
demandis la soldato.
“Vi ne scius se eĉ ni dirus al vi,” respondis la
velisto, “ĉar ni estas fremduloj en fremda lando.”
“Ho, se vi estas fremduloj estas permesate ke vi
eniru,” diris la soldato, mallevante sian lancon. “Lia
Moŝto multe amas fremdulojn.”
“Ĉu multaj fremduloj venas ĉi tien?” demandis
Trot.
“Vi estas la unuaj kiuj iam venis al nia lando,” diris
la viro. “Sed lia Moŝto ofte diras ke se fremduloj iam
venos al Omenlando li certigos eksciton por ili.”
Kap’tano Vilĉjo gratis sian mentonon penseme. Al
li ne ŝajnis tre favorsenta tiu lasta komento. Sed li
decidis ke ĉar ne ekzistas rimedo eskapi el
Omenlando, estos saĝe aŭdace fronti la Reĝon kaj peni
favorigi lin. Do ili eniris la kastelon, eskortate de
soldato.
Certe la kastelo estis grandiozega, kun multaj grandaj
ĉambroj, kiuj ĉiuj estis bele meblitaj. La koridoroj estis
serpentumaj kaj bele ornamitaj, kaj trairinte plurajn el
ili la soldato gvidis ilin en malferman ĝardenon kiu
okupis la centron mem de la giganta konstruaĵo. Ĝin
139
La Birdotimigilo de Oz
ĉirkaŭis ĉiuflanke altaj turhavaj muroj, kaj enhavis
florbedojn, fontanojn kaj trotuarojn el multaj koloraj
marmoroj kiuj estis kunmetitaj laŭ kuriozaj desegnoj.
En malferma spaco proksime al la centro de la korto ili
vidis grupon de korteganoj kaj iliaj damoj, kiuj ĉirkaŭis
maldikan viron sur kies kapo estis juvelita krono. Lia
vizaĝo estis senrida kaj serioza kaj tra la fendetoj de liaj
duonfermitaj palpebroj la okuloj ardis kvazaŭ fajraj
karberoj. Li estis vestita per brilantaj satenoj kaj veluroj
kaj sidis en ora tronseĝo.
Tiu persono estis Reĝo Kru-el, kaj tuj kiam
Kap’tano Vilĉjo vidis lin la maljuna velisto sciis
senhezite ke al li ne plaĉos la Reĝo de Omenlando.
“Ho! Kiu estas?” diris lia Moŝto, profunde sulkante
la brovojn.
“Fremduloj,
Sinjoro,”
respondis
la
soldato,
riverencante tiel profunde ke lia frunto tuŝis la
marmorajn kahelojn.
“Fremduloj, ĉu? Nu, nu; kia neatendita vizito!
Antaŭenpaŝu, fremduloj, kaj konigu vin.”
La voĉo de la Reĝo estis severa kiel lia aspekto. Trot
iom tremetis sed Kap’tano Vilĉjo trankvile respondis:
“Malmulton ni ne povas diri, krom ke ni venis por
ekzameni vian landon kaj decidi ĉu ĝi plaĉas al ni.
140
!(images/000105.jpg)
Ĉapitro Dek Unu
Laŭ via parolmaniero vi ne scias kiuj ni estas; alie vi
eksaltus premi manojn kaj doni al ni sidejon. Reĝoj
kutimas tre alte taksi nin, en la granda Ekstera Mondo
el kie ni venis, sed en ĉi regneto—kiu ja malmulton
valoras—ŝajnas la uloj nur pokkulturaj.”
La Reĝo miregante aŭskultis tiun aŭdacan parolon,
unue sulkante la frunton kaj poste gapante la du
infanojn kaj la oldan veliston evidente scivoleme. La
korteganoj silentis pro timo, ĉar neniam antaŭe iu
aŭdacis paroli tiel al ilia aroganta kruela Reĝo. Lia
Moŝto, tamen, iom timis, ĉar kruelaj personoj estas
ĉiam senkuraĝaj, kaj li timis ke eble tiuj misteraj
fremduloj posedas magiajn fortojn kiuj detruos lin se
li ne dece traktos ilin. Do li ordonis al siaj servistoj
doni al la novevenintoj sidejojn, kaj ili obeis
tremhaste.
Sidiĝinte, Kap’tano Vilĉjo ardigis sian pipon kaj
komencis blovi fumon per ĝi, vidaĵo tiel stranga en la
mensoj de ĉiuj ke ili ĉiuj miregis. Baldaŭ la Reĝo
demandis:
“Kiel vi enpenetris ĉi tiun kaŝitan landon? Ĉu vi
transiris la dezerton aŭ la montojn?”
“Dezerton,” respondis Kap’tano Vilĉjo, kvazaŭ pri
tiu tasko estis eĉ ne inde diskuti.
141
La Birdotimigilo de Oz
“Ĉu vere! Neniu antaŭe sukcesis fari tion,” diris la
Reĝo.
“Nu, estas sufiĉe facile, se oni scias la kielon,”
asertis Kap’tano Vilĉjo, tiel senzorge ke multe imponis
la aŭskultantojn. La Reĝo moviĝis nekomforte en sia
trono. Li multe pli ol antaŭe nun timis ĉi tiujn
fremdulojn.
“Ĉu vi intencas longe resti en Omenlando?” estis
lia sekva maltrankvila demando.
“Dependas de kiel ĝi plaĉas al ni,” diris Kap’tano
Vilĉjo. “Ĝuste nun mi sugestas al via Moŝto ke vi
ordonu prepari kelkajn ĉambrojn por ni en via eta
kasteleto ĉi tie. Kaj reĝa bankedo, kun iom da frititaj
cepoj kaj peklita tripo, nu tio plaĉus al niaj stomakoj
kaj iomete plifeliĉigus nin.”
“Viajn dezirojn oni plenumos,” diris Reĝo Kru-el,
sed liaj okuloj ardis el inter siaj fendetoj tiel fie ke
Trot timis ke eble oni venenigos la manĝaĵojn. Obee
al la ordono de la Reĝo pluraj el liaj servistoj forhastis
por mem ordoni al la servistoj en la kastelo, kaj tuj
post ilia foriro maldika oldulo eniris la kordon kaj
klinis sin antaŭ la Reĝo.
Tiu malagrabla persono estis vestita per riĉaj
veluroj, kun multaj falbaloj kaj puntaĵoj. Li estis
142
!(images/000108.png)
La Birdotimigilo de Oz
kovrita per oraj ĉenoj, fajne prilaboritaj ringoj kaj
juvelitaj ornamaĵoj. Li marŝis per falsimponaj paŝoj kaj
gapegis ĉiujn korteganojn kvazaŭ kredante sin multe
supera al iu aŭ ĉiu el ili.
“Nu, nu, via Moŝto; kia informo—kia informo?” li
demandis, per akra, malebena voĉo.
La Reĝo malplezure rigardis lin.
“Nenia informo, Lordo Gugli-Gu, krom ke
fremduloj alvenis,” li diris.
Gugli-Gu malestime rigardetis Kap’tanon Vilĉjon
kaj malrespekte Troton kaj Buton-Brilon. Poste li diris:
“Fremduloj ne interesas min, via Moŝto. Sed
Princino Gloria multe interesas—jes ja, ŝi tre interesas!
Kion ŝi diras, Sinjoro? Ĉu ŝi edzigos min?”
“Demandu al ŝi,” respondis senrespekte la Reĝo.
“Mi jam demandis, plurfoje. Kaj ĉiufoje ŝi diris ke
ne.”
“Do?” diris la Reĝo severe.
“Do,” diris Gugli-Gu per ludema tono, “birdo kiu
povas kanti sed rifuzas kanti estas devigenda kanti.”
“Hu!” diraĉis la Reĝo. “Facile, se temas pri birdo;
sed pri knabino estas malpli facile.”
“Tamen,” persistis Gugli-Gu, “ni devas superi
malfacilaĵojn. La ĉefa problemo estas ke Gloria imagas
144
Ĉapitro Dek Unu
ke ŝi amas tiun mizeran knabon de la ĝardenisto, Pon.
Kio se ni ĵetus Ponon en la Grandan Abismon, via
Moŝto?”
“Ne utilus al vi,” respondis la Reĝo. “Ŝi ankoraŭ
plu amus lin.”
“Domaĝe, domaĝe!” ĝemis Gugli-Gu. “Mi flanken-
metis pli ol buŝelon da valoregaj gemoj—ĉiu el ili
valoras pli ol reĝo mem—kiel donacon al via Moŝto
en la tago de mia edziĝo kun Gloria.”
La okuloj de la Reĝo scintilis, ĉar li pleje amis
riĉon; sed la sekvan momenton li denove profunde
sulkis la frunton.
“Ne utilus al ni mortigi Ponon,” li murmuris. “Ni
devos mortigi la amon de Gloria al Pon.”
“Des pli bone, se vi povos trovi metodon fari tion,”
konsentis Gugli-Gu. “Ĉio ĝustiĝus se vi povus mortigi
la amon de Gloria al tiu knabo de la ĝardenisto.
Efektive, Sinjoro, pripensinte mi opinias ke estas
almenaŭ unu kaj duona buŝeloj da juveloj!”
Ĝuste tiam mesaĝisto eniris la korton por diri ke la
bankedo jam estas preparita por la fremduloj. Do
Kap’tano Vilĉjo, Trot kaj Buton-Brilo eniris la kastelon
kaj estis gviditaj al ĉambro kie bonega festeno estis
elmetita sur la tablon.
145
La Birdotimigilo de Oz
“Al mi ne plaĉas tiu Lordo Gugli-Gu,” komentis
Trot dum ŝi okupadis sin per manĝado.
“Nek al mi,” diris Kap’tano Vilĉjo. “Sed laŭ la
paroloj kiujn ni aŭdis mi supozas ke la knabo de l’
ĝardenisto ne ricevos la Princinon.”
“Eble ne,” respondis la knabino; “sed mi esperas ke
olda Gugli ankaŭ ne ricevos ŝin.”
“La Reĝo intencas vendi ŝin por ĉiuj tiuj juveloj,”
komentis Buton-Brilo, kies buŝo estis duonplena de
kuko kaj konfitaĵo.
“Kompatinda Princino!” ĝemis Trot. “Mi bedaŭras
por ŝi, kvankam mi neniam vidis ŝin. Sed se ŝi diras
‘ne’ al Gugli-Gu, kaj estas firmintenca pri tio, kion ili
povos fari?”
“Ni ne maltrankviliĝu pri nekonata Princino,”
konsilis Kap’tano Vilĉjo. “Laŭ mia penso ni mem ne
estas tre sekuraj, pro tiu kruela Reĝo.”
La du infanoj same opiniis kaj ĉiuj tri estis iom
senĝojaj dum la cetero de la manĝo.
Post ilia manĝo, la servistoj eskortis ilin al iliaj
ĉambroj. La ĉambro de Kap’tano Vilĉjo estis for ĉe
unu ekstremo de la kastelo, tre alte, kaj la ĉambro de
Trot estis ĉe la alia ekstremo, iom malalte. Kaj rilate
al Buton-Brilo, ili metis lin en la mezon, tiel ke ĉiuj
146
!(images/000115.png)
Ĉapitro Dek Unu
estis tiel apartaj kiel eblis. Al ili ne multe plaĉis tiu
aranĝo, sed ĉiuj ĉambroj estis bele meblitaj kaj ĉar ili
estis gastoj de la Reĝo ili ne kuraĝis plendi.
Post la foriro de la fremduloj el la korto la Reĝo
kaj Gugli-Gu longe konversaciis, kaj la Reĝo diris:
“Mi ne povas devigi Glorian edzigi vin jam nun,
ĉar tiuj fremduloj eble malebligus. Mi suspektas ke la
lignokrura viro posedas grandajn magiajn fortojn, alie
li ne povus esti portinta sin kaj tiujn infanojn trans la
mortigan dezerton.”
147
La Birdotimigilo de Oz
“Al mi li ne plaĉas; li aspektas danĝera,” respondis
Gugli-Gu. “Sed eble vi eraras kredante lin sorĉisto.
Kial ne provi lian povon?”
“Kiel?” demandis la Reĝo.
“Alvenigu la Fian Sorĉistinon. Ŝi povos tuj diri al
vi ĉu tiu lignokrura persono estas vulgara persono aŭ
magiisto.”
“Ha! jen bona ideo,” kriis la Reĝo. “Kial mi ne
pensis pri la Fia Sorĉistino antaŭ nun? Sed tiu virino
postulas riĉan rekompencon pro siaj servoj.”
“Negrave; mi pagos ŝin,” promesis riĉa Gugli-Gu.
Do servisto estis sendita alvoki la Fian Sorĉistinon,
kiu loĝis nur kelkajn kilometrojn for de la kastelo de
Reĝo Kru-el. Dum ili atendis ŝin, la velkinta olda
kortegano proponis ke ili vizitu Princinon Glorian por
trovi ĉu ŝi eble nun estas pli komplezema. Do ili
ambaŭ formarŝis kune kaj traserĉis la tutan kastelon
sen trovi Glorian.
Fine Gugli-Gu sugestis ke eble ŝi estas en la
malantaŭa ĝardeno, kiu estis granda parko plena de
arbustoj kaj arboj kaj ĉirkaŭata de alta muro. Kaj
multega estis ilia kolero kiam ili ĉirkaŭiris angulon de la
vojeto kaj trovis en kvieta loketo la belan Princinon kaj
surgenua antaŭ ŝi Ponon, la knabon de la ĝardenisto!
148
!(images/000117.png)
Ĉapitro Dek Unu
Muĝante pro kolero la Reĝo kuris antaŭen; sed Pon
ekgrimpis trans la muron per eskalo, kiu restis en sia
pozicio, kaj kiam li vidis la Reĝon veni li suprenkuris
la eskalon kaj facile eskapis. Sed restis Gloria frontata
de sia kolera gardisto, la Reĝo, kaj de olda Gugli-Gu,
kiu tremegis pro furiozo kiun li ne povis esprimi per
vortoj.
Preninte la Princinon per ŝia brako la Reĝo trenis ŝin
al la kastelo. Li puŝis ŝin en ĉambron sur la teretaĝo
kaj ŝlosis la pordon kontraŭ la malfeliĉulino. Kaj tiu-
momente oni anoncis la alvenon de la Fia Sorĉistino.
149
!(images/000121.png)
La Birdotimigilo de Oz
Aŭdinte tion, la Reĝo ridetis, kiel ridetas tigro,
montrante siajn dentojn. Kaj Gugli-Gu ridetis, kiel
ridetas serpento, ĉar li ne havis dentojn escepte de du
dentegoj. Kaj timiginte unu la alian per tiuj ridetoj la
du fiuloj foriris al la Reĝa Konsili-Ĉambro por
renkonti la Fian Sorĉistinon.
150
!(images/000054.png)
ĈAPITRO 12
La Lignokrura Akrido
Nu, okazis ke Trot, el la fenestro de sia ĉambro,
vidis la renkontiĝon de la geamantoj en la ĝardeno kaj
vidis la Reĝon veni kaj fortreni Glorian. La koro de
la knabineto simpatiis kun la povra Princino, kiu
aspektis al ŝi unu el la plej dolĉaj kaj belaj junulinoj
kiujn iam ŝi vidis, do ŝi rampis laŭ la koridoroj kaj el
kaŝita niĉo vidis Glorian ŝlosita en sian ĉambron.
La ŝlosilo estis ankoraŭ en la seruro, tiel ke kiam
la Reĝo jam foriris, sekvate de Gugli-Gu, Trot kaŝe iris
al la pordo, turnis la ŝlosilon kaj eniris. La Princino
kuŝis etendiĝinte sur sofo, amare plorante. Trot
151
La Birdotimigilo de Oz
apudiĝis al ŝi kaj glatigis ŝian hararon kaj penis
konsoli ŝin.
“Ne ploru,” ŝi diris. “Mi malŝlosis la pordon, do vi
povas foriri kiam ajn vi deziras.”
“Ne pro tio mi larmas,” ploris la Princino. “Mi
malfeliĉas ĉar oni ne permesas ke mi amu Ponon, la
knabon de l’ ĝardenisto.”
“Nu, ne gravas; Pon ja ne estas tiom admirinda,
laŭ mia opinio,” diris Trot komfortige. “Vi povus ami
multajn aliajn personojn.”
Gloria ruliĝis vizaĝsupren sur la sofo kaj rigardis la
knabineton riproĉe.
“Pon akiris mian koron, kaj mi ne povas ne ami
lin,” ŝi klarigis. Kaj subite indignante ŝi pludiris: “Sed
neniam mi amos Gugli-Gun—neniam dum mia tuta
vivo!”
“Nepre ne!” respondis Trot. “Eble Pon malmulte
valoras, sed olda Gugli estas tre, tre mava. Serĉadu,
kaj certe vi trovos iun kiu meritas vian amon. Vi estas
tre bela, sciu, kaj preskaŭ ĉiu ajn amus vin.”
“Vi ne komprenas, kara,” diris Gloria, viŝante la
larmojn de siaj okuloj per delikata punta poŝtuko
borderita per perloj. “Kiam vi estos malpli juna vi
komprenos ke junulino ne ekdecidas kiun ami, nek
152
Ĉapitro Dek Du
elektas la plej indan. Ŝia koro, tute sola, decidas
anstataŭ ŝi, kaj kiun ajn ŝia koro elektas, ŝi neeviteble
amas, negrave ĉu aŭ ne li multe valoras.”
Trot iom perpleksis pro tiu parolo, kiu ŝajnis al ŝi
kontraŭracia; sed ŝi ne respondis kaj baldaŭ la
malfeliĉo de Gloria mildiĝis kaj ŝi komencis
demandadi al la knabino pri ŝi kaj ŝiaj aventuroj. Trot
rakontis al ŝi pri kiel ili hazarde venis al Omenlando,
kaj ĉion pri Kap’tano Vilĉjo kaj la Orko kaj Pesim kaj
la Bululo.
Dum ili tiel konversaciadis, fariĝante pli kaj pli
amikaj dum ili plibone interkoniĝis, en la Konsili-
Ĉambro la Reĝo kaj Gugli-Gu paroladis kun la Fia
Sorĉistino.
Tiu fiulino estis maljuna kaj malbela. Ŝi jam perdis
unu okulon kaj portis nigran kovraĵon sur ĝi, do la
popolo de Omenlando nomis ŝin “Palpebrumnjo”.
Kompreneble estas malpermesite ke sorĉistinoj ekzistu
en la Lando Oz, sed Omenlando estis tiom distanca
de la centro de la regno de Ozma, kaj tiel absolute
fortranĉita disde ĝi per la krutaj montoj kaj la
senfunda abismo, ke la leĝoj de Oz ne estis bone
obeataj en tiu lando. Do estis pluraj sorĉistinoj en
Omenlando kiuj terurigis la popolon, sed Reĝo Kru-el
153
La Birdotimigilo de Oz
favoris ilin kaj permesis ke ili praktikadu sian
fisorĉadon.
Palpebrumnjo estis la ĉefo de ĉiuj aliaj sorĉistinoj
kaj tial ŝi estis la plej malamata kaj timata. La Reĝo
utiligis ŝian sorĉadon kelkfoje por helpi sin plenumi
siajn kruelaĵojn kaj venĝojn, sed ĉiam li devis pagi al
Palpebrumnjo grandajn kvantojn da mono aŭ amasojn
da valoregaj juveloj antaŭ ol ŝi akceptis entrepreni
sorĉi. Pro tio li malamis la maljunulinon preskaŭ tiom
kiom liaj regatoj, sed hodiaŭ Lordo Gugli-Gu akceptis
pagi la sumon postulatan de la sorĉistino, do la Reĝo
salutis ŝin gracifavore.
“Ĉu vi povas detrui la amon de Princino Gloria al
la knabo de la ĝardenisto?” demandis lia Moŝto.
La Fisorĉistino pripensis tion antaŭ ol respondi:
“Jen malfacile respondebla demando. Mi povas fari
multajn lertajn magiaĵojn, sed amo estas obstina kaj
malfacile konkerebla. Kiam oni kredas esti mortiginta
ĝin, ĝi emas reviviĝi tiel forte kiel antaŭe. Mi kredas
ke la amo kaj la katoj havas naŭ vivojn. Alivorte,
mortigi amon estas tre malfacile, eĉ por lerta
sorĉistino, sed mi kredas ke mi povas fari ion kio egale
kontentigos vin.”
“Kio estas tio?” demandis la Reĝo.
154
!(images/000059.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Mi povas glaciigi la koron de la knabino. Mi havas
specialan sorĉdiron por tio, kaj kiam la koro de Gloria
estos plene glacia ŝi ne plu povos ami Ponon.”
“Vere bonege!” kriis Gugli-Gu, kaj la Reĝo estis
egale kontenta.
Ili marĉandadis longe pri la prezo, sed fine la olda
kortegano akceptis pagi la sumon postulatan de la
Fisorĉistino. Aranĝiĝis ke ili prenos Glorian al la domo
de Palpebrumnjo morgaŭ, por ke ŝia koro estu
glaciigita.
Kaj Reĝo Kru-el menciis al la olda fiulino la
fremdulojn kiuj tiutage alvenis al Omenlando, kaj diris
al ŝi:
“Mi kredas ke la du infanoj—la knabo kaj la
knabino—ne povas damaĝi min, sed mi suspektas ke
la lignokrura viro estas potenca sorĉisto.”
La vizaĝo de la sorĉistino aspektis ĉagrenita kiam
ŝi aŭdis tion.
“Se vi pravas,” ŝi diris, “tiu sorĉisto eble ruinigus
mian sorĉdiron kaj ankaŭ alimaniere malhelpus min.
Do plejbone estos ke mi tuj renkontu tiun fremdulon
kaj kontraŭu lian magion per mia magio, por decidi
kiu estas pli forta.”
“Konsentite,” diris la Reĝo. “Venu kun mi kaj mi
156
Ĉapitro Dek Du
gvidos vin al la ĉambro de tiu viro.”
Gugli-Gu ne akompanis lin, ĉar li devis reiri
hejmen por preni la monon kaj juvelojn kiujn li
promesis pagi al olda Palpebrumnjo, do la aliaj du
personoj grimpis plurajn ŝtuparojn kaj trairis multajn
koridorojn ĝis atingi la ĉambron okupatan de Kap’tano
Vilĉjo.
La velisto, trovinte sian liton mola kaj invita, kaj
estante laca pro la aventuroj kiujn li spertis, decidis
dormeti. Kiam la Fisorĉistino kaj la Reĝo senbrue
malfermis lian pordon kaj eniris, Kap’tano Vilĉjo jam
ronkadis tiel vigle ke li tute ne aŭdis ilin.
Palpebrumnjo proksimiĝis al la lito kaj per sia unu
okulo timoplene gapis la dormantan fremdulon.
“Ha,” ŝi diris per leĝera flustro, “mi kredas ke vi
pravas, Reĝo Kru-el. La viro aspektas al mi tre potenca
sorĉisto. Sed bonfortune mi trovis lin dormanta, do mi
transformos lin antaŭ ol li vekiĝos, donante al li
formon en kiu li ne kapablos kontraŭi min.”
“Zorge!” avertis la Reĝo, ankaŭ nelaŭte parolante.
“Se li ekkonscios kion vi faras li eble detruos vin, kaj
tio ĉagrenus min ĉar mi bezonas ke vi priatentu
Glorian.”
Sed la Fisorĉistino sciis tiel bone kiel li ke ŝi devas
157
La Birdotimigilo de Oz
zorgi. Ŝi portis sur sia brako nigran sakon, el kiu ŝi
nun tiris plurajn pakaĵojn zorge volvitajn en papero.
Ŝi elektis tri el ili, kaj remetis la aliajn en la sakon.
Ŝi kunmiksis du el la pakaĵoj kaj post tio ŝi tre zorge
malfermis la trian.
“Bonvolu retropaŝi, Moŝto,” ŝi konsilis, “ĉar se ĉi
tiu pulvoro trafos vin, vi mem eble transformiĝos.”
La Reĝo haste retropaŝis al la ekstremo de la
ĉambro. Dum Palpebrumnjo miksadis la trian
pulvoron kun la aliaj ŝi gestis super ĝi per siaj manoj,
murmuris kelkajn vortojn, kaj poste retroiris laŭeble
plej rapide.
Kap’tano Vilĉjo dormadis pace, tute senkonscia pri
kio okazas. Puf! Granda nubo da fumo ruliĝis sur la
liton kaj tute kaŝis lin de ĉies vidpovo. Kiam la fumo
forruliĝis, kaj Palpebrumnjo kaj la Reĝo vidis ke la
korpo de la fremdulo plene malaperis, kaj lialoke,
kaŭrante en la mezo de la lito, estis malgranda griza
akrido.
Kurioze, la lasta artiko de la maldekstra kruro
de la akrido konsistis el ligno. Alia kuriozaĵo—kiam
oni konsideras ke ĝi estis akrido—estis ke ĝi
komencis paroli, kriante per malgranda sed akra
voĉo:
158
!(images/000063.png)
Ĉapitro Dek Du
“Ho—vi homoj! Kion vi faras, tiel traktante min?
Remetu min tuj, alie, vi bedaŭros!”
La kruela Reĝo paliĝis aŭdante la minacojn de
la akrido, sed la Fisorĉistino nur ridis moke. Ŝi
levis sian bastonon kaj celis feroce bati la akridon,
sed antaŭ ol la bastono atingis la liton la eta saltulo
mirinde saltis—ja mirinde, kiam ni konsideras ke
ĝi havis lignan kruron. Ĝi leviĝis en la aeron kaj
velis trans la ĉambron kaj trairis rekte tra la
malferman fenestron, kie ĝi malaperis el ilia
vidpovo.
159
La Birdotimigilo de Oz
“Bone!” kriis la Reĝo. “Ni bone forigis tiun
senesperan sorĉistion!” Kaj post tio ambaŭ elkore ridis
pro la sukceso de la sorĉaĵo, kaj foriris por plenumi
siajn fiplanaĉojn.
Post la kelktempa vizito de Trot kun Princino
Gloria, la knabineto iris al la ĉambro de Buton-Brilo
sed ne trovis lin tie. Post tio ŝi iris al la ĉambro de
Kap’tano Vilĉjo, sed li ne estis tie ĉar la sorĉistino
kaj la Reĝo jam estis tie antaŭ ŝi. Do ŝi malsupreniris
kaj demandis al la servistoj. Ili diris ke ili vidis la
knabeton eliri en la ĝardenon antaŭ iom da tempo,
sed la maljunan viron kun ligna kruro ili tute ne
vidis.
Tial Trot, ne sciante kion alian fari, promenis tra
la grandaj ĝardenoj, serĉante Buton-Brilon aŭ
Kap’tanon Vilĉjon kaj trovante neniun el ili. Tiu parto
de la ĝardeno, kiu situis antaŭ la kastelo, ne estis inter
muroj sed etendiĝis ĝis la vojo, kaj la vojetoj estis
laŭireblaj ĝis la rando de la arbaro; do, post du horoj
da vana serĉado al siaj amikoj, la knabineto reiris al
la kastelo.
Sed ĉe la pordejo soldato haltigis ŝin.
“Mi loĝas ĉi tie,” diris Trot, “do vi rajtas enlasi min.
La Reĝo donis al mi ĉambron.”
160
Ĉapitro Dek Du
“Nu, li reprenis ĝin,” estis la respondo de la
soldato. “La ordono de lia Moŝto estas forturni vin se
vi volos eniri. Mi ankaŭ ricevis ordonon malpermesi
la knabon, vian kompanon, reiniri la kastelon de la
Reĝo.”
“Kion pri Kap’tano Vilĉjo?” ŝi demandis.
“Nu, ŝajne li mistere malaperis,” respondis la
soldato, gestante omene per sia kapo. “Kien li iris mi
ne sukcesis informiĝi, sed mi povas certigi al vi ke li
ne plu estas en ĉi tiu kastelo. Mi bedaŭras, knabineto,
senplezurigi vin. Ne kulpigu min; mi devas obei la
ordonojn de mia mastro.”
Nu, dum sia tuta vivo Trot kutimis dependi de
Kap’tano Vilĉjo, do kiam tiu bona amiko estis subite
prenita for de ŝi ŝi fariĝis tre mizera kaj vere tre soleca.
Ŝi estis sufiĉe brava por ne plori antaŭ la soldato, nek
eĉ lasi lin vidi ŝiajn malĝojon kaj maltrankvilon, sed
forturnite disde la kastelo ŝi serĉis kaj trovis solan
benkon en la ĝardeno kaj dum kelka tempo ploris
kvazaŭ ŝia koro rompiĝos.
Buton-Brilo trovis ŝin, fine, ĝuste kiam la suno
subiris kaj la ombroj de la vespero komenciĝis. Ankaŭ
li estis forturnita disde la kastelo de la Reĝo, kiam li
provis eniri ĝin, kaj en la parko li trovis Troton.
161
La Birdotimigilo de Oz
“Ne gravas,” diris la knabo. “Ni trovos lokon kie ni
povos dormi.”
“Mi volas Kap’tanon Vilĉjon,” ploregis la knabino.
“Nu, ankaŭ mi,” estis la respondo. “Sed ni ne havas
lin. Kie, laŭ via supozo, li estas, Trot?”
“Mi nenion supozas. Li estas for, nur tion mi
scias.”
Buton-Brilo sidiĝis sur la benkon apud ŝi kaj metis
siajn manojn en la poŝojn de sia ĝisgenua pantalono.
Post tio li paroladis, iom pli profunde ol kutime:
“Kap’tano Vilĉjo ne estas ĉi tie,” li diris, lasante
siajn okulojn vagadi tra la obskureta ĝardeno, “do ni
devos iri al alia loko se ni volas trovi lin. Krome,
rapide senlumiĝas, kaj se ni volas trovi lokon kie ni
povos dormi ni devos tuj komenci dum ni povas vidi
kien iri.”
Li levis sin de la benko dirante tion, kaj ankaŭ Trot
eksaltis, sekigante siajn okulojn per sia antaŭtuko. Post
tio ŝi marŝis apud li el la tereno de la kastelo de la
Reĝo. Ili ne iris laŭ la ĉefpado, sed trairis aperturon
en heĝo kaj trovis sin en malgranda sed multe uzata
vojeto.
Sekvinte
ĝin
kelkan
distancon,
laŭ
serpentumanta vojeto, ili atingis neniun domon aŭ
konstruaĵon kiu donus al ili rifuĝejon por la nokto.
162
!(images/000067.png)
La Birdotimigilo de Oz
Fariĝis tiel senlume ke ili apenaŭ povis vidi la vojon,
kaj fine Trot ekhaltis kaj proponis ke ili kampadu sub
arbo.
“Bone,” diris Buton-Brilo, “mi ofte trovis ke folioj
utilas kiel bona varma kovrilo. Sed—rigardu, Trot!—
ĉu ne flagras lumo tie, for?”
“Nepre jes, Buton-Brilo. Ni transiru kaj trovu ĉu
temas pri domo. Kiu loĝas tie ne povus malpli bone
trakti nin ol la Reĝo.”
Por atingi la lumon ili devis foriri de la vojo, do ili
stumble marŝis trans altaĵetoj kaj vepraĵoj, man-en-
mane, ĉiam tenante la ereton da lumo videbla.
Ili estis iom mizeraj etuloj, neakceptatoj en fremda
lando kaj forlasitaj de sia sola amiko kaj gardisto
Kap’tano Vilĉjo. Do ili multe ĝojis kiam fine ili atingis
kabanon kaj, enrigardante tra ĝia sola fenestro, vidis
Ponon, la knabon de l’ ĝardenisto, sidanta apud fajro
el brulantaj branĉetoj.
Dum Trot malfermis la pordon kaj aŭdace
enmarŝis, Pon surpiediĝis por saluti ilin. Ili informis
lin pri la malapero de Kap’tano Vilĉjo kaj pri sia
forpeliĝo el la kastelo de la Reĝo. Kiam ili finis la
rakonton Pon kapneis malfeliĉe.
“Reĝo Kru-el komplotas fiagojn, mi timas,” diris li,
164
Ĉapitro Dek Du
“ĉar hodiaŭ li alvokis oldan Palpebrumnjon, la
Fisorĉistinon, kaj per miaj propraj okuloj mi vidis ŝin
veni el la kastelo kaj lamadi cele sian domaĉon. Ŝi
estis kun la Reĝo kaj Gugli-Gu, kaj mi timis ke ili
okazigos ian sorĉon je Gloria por ke ŝi ne plu amu
min. Sed eble oni vokis la sorĉistinon al la kastelo nur
por sorĉi vian amikon Kap’tanon Vilĉjon.”
“Ĉu ŝi povus fari tion?” demandis Trot, kiun teruris
la sugesto.
“Mi supozas, ĉar olda Palpebrumnjo povas fari
multajn fiaĵojn magiajn.”
“Kian sorĉon ŝi povus fari al Kap’tano Vilĉjo?”
“Mi ne scias. Sed li malaperis, do mi preskaŭ certas
ke ŝi faris ion aĉan al li. Sed ne maltrankvilu. Se tio
okazis, nenio fareblas, kaj se ĝi ne okazis eble ni povos
trovi lin en la mateno.”
Dirinte tion Pon iris al la ŝranko kaj elprenis
manĝaĵojn por ili. Trot sentis tro da ĉagreno por
manĝi, sed Buton-Brilo bone manĝis la simplajn
manĝaĵojn kaj poste kuŝiĝis antaŭ la fajro kaj
endormiĝis. Tamen la knabineto kaj la knabo de l’
ĝardenisto sidis longan tempon gapante la fajron,
plene okupataj de siaj pensoj. Sed fine ankaŭ Trot
fariĝis dormema kaj Pon bonkore kovris ŝin per la sola
165
!(images/000089.png)
La Birdotimigilo de Oz
kovrilo kiun li posedis. Post tio li ĵetis pli da ligno sur
la fajron kaj kuŝiĝis antaŭ ĝin, apud Buton-Brilo.
Baldaŭ ĉiuj tri profunde dormadis. Ilin vere trafis
multaj problemoj; sed ili estis junaj, kaj dormo estis
bona por ili ĉar ĝi alportis forgeson al ili dum iom da
tempo.
166
!(images/000061.png)
ĈAPITRO 13
Glinda la Bona kaj la Birdotimigilo de Oz
Tiu lando sude de la Smeralda Urbo, en la Lando
Oz, nomiĝas la Kvelula Lando, kaj en la plej suda
parto de ĝi staras grandioza palaco en kiu loĝas
Glinda la Bona.
Glinda estas la Reĝa Sorĉistino de Oz. Ŝi havas
mirindajn magiajn povojn kaj uzas ilin nur por
bonfari al la regatoj en la regno de Ozma. Eĉ la fama
Sorĉisto de Oz agnoskas ŝin sia superulo, ĉar Glinda
instruis al li ĉian realan magion kiun li scias, kaj ŝi
superas lin rilate al ĉiu speco de sorĉado.
Ĉiu amas Glindan, ĉu la delikata kaj belega
167
La Birdotimigilo de Oz
Reganto, Ozma, ĉu la plej humila loĝanto de Oz, ĉar
ŝi estas ĉiam afabla kaj helpema kaj volonte aŭskultas
oniajn problemojn, negrave kiom okupata ŝi estas.
Neniu scias ŝian aĝon, sed ĉiuj povas vidi kiom bela
kaj impona ŝi estas. Ŝia hararo estas kia ruĝa oro kaj
pli fajna ol la plej fajnaj silkaj fadenoj. Ŝiaj okuloj
estas bluaj kia la ĉielo kaj ĉiam honestaj kaj ridetantaj.
Ŝiajn vangojn envias ĉiuj persikoj kaj ŝia buŝo estas
alloga kiel rozburĝono. Glinda estas alta kaj surhavas
belegajn robojn kiuj treniĝas post ŝi dum ŝi marŝas. Ŝi
ne surhavas juvelojn, ĉar ŝia beleco hontigus ilin.
Kiel servistojn Glinda havas duoncenton de la plej
belaj knabinoj en Oz. Ili kolektiĝis el la tuta Oz, el
inter la Palpbrumoj, la Manĝtuloj, la Gilikuloj kaj la
Kveluloj, kiel ankaŭ el la grandioza Smeralda Urbo de
Ozma, kaj oni opinias ke estas granda favoro rajti servi
la Reĝan Sorĉistinon.
Inter la multaj mirindaĵoj en la palaco de Glinda
estas la Granda Libro de Arkivoj. En tiu libro skribiĝas
ĉio okazanta en la tuta mondo, tuj kiam ĝi okazas;
tiel ke legante ĝiajn paĝojn Glinda ekscias kio okazas
ĉu malproksime ĉu proksime, en ĉiu lando ekzistanta.
Tiel ŝi sciiĝas kiam kaj kie ŝi povas helpi iun ajn
mizeran aŭ endanĝeran personon, kaj kvankam ŝiaj
168
!(images/000113.png)
La Birdotimigilo de Oz
taskoj limiĝas al helpado al loĝantoj de la Lando Oz,
ŝin ĉiam interesas ĉio okazanta en la neprotektata
ekstera mondo.
Nu, kiam dum certa vespero Glinda sidis en sia
biblioteko, ĉirkaŭate de aro de siaj servistinoj, kiuj sin
okupis per ŝpinado, teksado kaj brodado, servisto
anoncis la alvenon al la palaco de la Birdotimigilo.
Tiu estis unu el la plej famaj kaj popularaj personoj
en la tuta Lando Oz. Lia korpo konsistis nur el
kompleto de vestoj Manĝtulaj plenigitaj per pajlo, sed
lia kapo estis ronda sako plena de brano, kun kiu la
Sorĉisto de Oz iam miksis magiajn cerbaĵojn tre
superecajn. La okuloj, nazo kaj buŝo de la
Birdotimigilo estis pentritaj sur la antaŭo de la sako,
same liaj okuloj, kaj ĉar tiu kuriozulo estis vivigita, la
esprimo sur lia vizaĝo estis tre interesa, kvankam iom
komika.
La Birdotimigilo estis tute bona, eĉ lia cerbo, kaj
kvankam li estis nature mallertamova kaj mankis al
li la bonaspekta simetrio de aliaj homoj, lia humoro
estis tiel afabla kaj komplezema kaj li estis tiel
helpema kaj honesta, ke ĉiuj kiuj konis lin amis lin,
kaj malmultaj personoj en Oz ne renkontis nian
Birdotimigilon kaj konatiĝis kun li. Li loĝis
170
Ĉapitro Dek Tri
partatempe en la palaco de Ozma en la Smeralda
Urbo, partatempe en sia propra maizspika kastelo en
la Palpbruma Lando, kaj partatempe li veturadis tra
la tuta Oz, vizitante la homojn kaj ludante kun la
infanoj, kiujn li elkore amis.
Okazis ke dum unu el siaj vagadoj la Birdotimigilo
venis al la palaco de Glinda, kaj la Sorĉistino tuj
bonvenigis lin. Dum li sidiĝis apud ŝi, parolante pri
siaj aventuroj, li demandis:
“Kio novas inter la Novaĵoj?”
Glinda malfermis sian Grandan Libron de Arkivoj
kaj legis kelkajn el la lastaj paĝoj:
“Jen raporteto tre kurioza kaj interesa,” ŝi anoncis,
kaj estis tono de surprizo en ŝia voĉo. “Tri personoj el
la granda Ekstera Mondo alvenis al Omenlando.”
“Kie estas Omenlando?” demandis la Birdotimigilo.
“Tre proksime al ni, iomete oriente,” ŝi diris.
“Efektive Omenlando estas parteto de la Kvelula
Lando, sed apartigita disde ĝi de aro da altaj montoj,
ĉe kies piedo situas larĝa, profunda abismo kiu laŭdire
estas netransirebla.”
“Do Omenlando vere estas parto de la Lando Oz,”
diris li.
“Jes,” respondis Glinda, “sed la Ozanoj scias nenion
171
La Birdotimigilo de Oz
pri ĝi, escepte de kio estas kronikita ĉi tie en mia libro.”
“Kion diras la Libro pri ĝi?” demandis la
Birdotimigilo.
“Ĝin regas fiulo nomita Reĝo Kru-el, kvankam li
ne rajtas uzi tiun titolon. La plejparto de lia popolo
estas bonuloj, sed ili estas tre timidaj kaj vivas
konstante timante sian ferocan registon. Ankaŭ estas
pluraj Fisorĉistinoj kiuj konstante teroras la loĝantojn
de Omenlando.”
“Ĉu tiuj sorĉistinoj havas iajn magiajn povojn?”
demandis la Birdotimigilo.
“Jes, ŝajne ili komprenas la sorĉarton laŭ ĝia plej
fia formo, ĉar unu el ili ĵus transformis respektindan
kaj honestan maljunan veliston—unu el la fremduloj
kiuj alvenis tien—en akridon. Tiu sama sorĉistino,
nomata Palpebrumnjo, ankaŭ planas glaciigi la koron
de bela Omenlanda knabino nomata Princino Gloria.”
“Nu, tio estas aĉe fia ago!” kriis la Birdotimigilo.
La vizaĝo de Glinda fariĝis tre serioza. Ŝi legis en
sia libro pri kiel Trot kaj Buton-Brilo estis forpelitaj el
la kastelo de la Reĝo, kaj ke ili trovis rifuĝon en la
kabano de Pon, la knabo de l’ ĝardenisto.
“Mi timas ke tiuj senhelpaj teruloj suferegos en
Omenlando, eĉ se la fireĝo kaj la sorĉistinoj lasos ilin
172
!(images/000092.jpg)
!(images/000001.png)
Ĉapitro Dek Tri
vivi,” diris la bona Sorĉistino mediteme. “Volonte mi
helpus ilin se mi povus.”
“Ĉu mi povas fari ion?” demandis la Birdotimigilo
maltrankvile. “Se jes, diru al mi kion mi faru, kaj tion
mi faros.”
Dum kelkaj momentoj Glinda ne respondis, sed
sidis meditante pri la arkivoj. Poste ŝi diris: “Mi
intencas sendi vin al Omenlando, por ke vi protektu
Troton kaj Buton-Brilon kaj Kap’tanon Vilĉjon.”
“Konsentite,” respondis la Birdotimigilo per gaja
voĉo. “Mi jam konas Buton-Brilon, ĉar li jam antaŭe
173
La Birdotimigilo de Oz
estis en la Lando Oz. Memoru ke li foriris de la Lando
Oz en unu el la grandaj bobeloj de nia Sorĉisto.”
“Jes,” diris Glinda, “mi memoras tion.” Kaj ŝi zorge
instruis al la Birdotimigilo kion fari kaj donis al li
certajn magiaĵojn kiujn li metis en la poŝojn de sia
ĉifona Manĝtula jako.
“Ĉar vi ne bezonas dormi,” diris ŝi, “estos plejbone
ke vi tuj ekiru.”
“La nokto estas sama kiel la tago por mi,” li
respondis, “escepte ke mi ne egale bone vidas mian
vojon en la mallumo.”
“Mi provizos lumon por gvidi vin,” promesis la
Sorĉistino.
Do la Birdotimigilo adiaŭis ŝin kaj tuj komencis sian
veturon. Matene li jam atingis la montojn kiuj apartigas
la Kvelulan Landon de Omenlando. La flankoj de tiuj
monetoj estis negrimpeblaj pro sia kruteco, sed la
Birdotimigilo prenis malgrandan ŝnuron el sia poŝo kaj
ĵetis unu finaĵon supren en la aeron. La ŝnuro malvolvis
sin centojn da metroj, kaj ĝi ligiĝis al la pinto de roko ĉe
la plejsupro de monto, ĉar ĝi estis magia ŝnuro provizita
al li de Glinda. La Birdotimigilo grimpis la ŝnuron kaj,
suprentirinte ĝin, delasis ĝin aliflanke de la montaro.
Kiam li malsupreniris la ŝnuron tiuflanke de la monto li
174
!(images/000004.png)
!(images/000006.png)
La Birdotimigilo de Oz
trovis sin en Omenlando, sed ĉe liaj piedoj oscedis la
Granda Abismo, kiu estis transirenda antaŭ ol li povos
plu marŝi.
La Birdotimigilo surgenuiĝis kaj ekzamenis la teron
zorge, kaj post momento li trovis vilan brunan araneon
kiu kunrulis sin por fariĝi pilketo. Do li prenis du etajn
pilolojn el sia poŝo kaj metis ilin apud la araneon, kiu
malruliĝis kaj rapide manĝis la pilolojn. Post tio la
Birdotimigilo diris per ordona tono:
“Ŝpinu!” kaj la araneo tuj obeis.
Post kelkaj momentoj la besteto jam ŝpinis du
maldikajn sed fortikajn fadenojn kiuj etendiĝis trans la
176
!(images/000010.png)
Ĉapitro Dek Tri
tutan abismon, unu estis eble 1,5 metrojn super la alia.
Kiam ili estis kompletaj, la Birdotimigilo komencis
transiri la ponteton, marŝante sur unu fadeno kiel oni
marŝas sur ŝnurego, kaj tenante la supran fadenon per
siaj manoj por eviti senekvilibriĝon kaj falon en la
abismon. La fadenetoj sekure tenis lin, dank’ al sia
forto donita al ili de la magiaj piloloj.
Baldaŭ li estis sekura trans la abismo kaj staranta
sur la ebenaĵoj de Omenlando. Li povis vidi ke tre for
estas la turoj de la kastelo de la Reĝo kaj tiucelen li
tuj komencis marŝi.
177
!(images/000013.png)
ĈAPITRO 14
La Glaciigita Koro
En la kabano de Pon, la knabo de l’ ĝardenisto,
Buton-Brilo la unua vekiĝis en la mateno. Lasante
siajn kompanojn plu dormi, li eliris en la freŝan
matenan aeron kaj vidis kelkajn rubusojn kreskantajn
sur arbustoj en kampo ne tre fora. Irinte al la arbustoj
li trovis la berojn maturaj kaj dolĉaj, do li komencis
manĝi ilin. Aliaj arbustoj troviĝis dise sur la kampoj,
do la knabo plu vagis, de arbusto al arbusto, sen atenti
kien li vagas. Papilio preterflirtis. Li ekĉasis ĝin kaj
sekvis ĝin longe. Kiam fine li paŭzis por ĉirkaŭrigardi,
Buton-Brilo povis vidi nenian spuron de la domo de
178
Ĉapitro Dek Kvar
Pon, nek li havis plej etan koncepton pri en kiu
direkto ĝi situas.
“Nu, mi denove perdiĝis,” li komentis al si. “Sed
ne gravas; mi multfoje perdiĝis. Certe iu trovos min.”
Trot iom maltrankvilis pri Buton-Brilo kiam ŝi
vekiĝis kaj trovis ke li ne ĉeestas. Sciante kiom
senzorga li estas, ŝi kredis ke li forvagis, sed ŝi opiniis
ke li revenos post nelonge, ĉar li kutimis ne resti
perdita. Pon pretigis iom da manĝaĵo por la knabineto
kaj poste ili kune eliris el la kabano kaj staris en la
sunbrilo.
La domo de Pon estis iom for de la vojo, sed ili
povis vidi ĝin de kie ili staras kaj ambaŭ surpriziĝis
kiam ili vidis du soldatojn marŝi laŭ la vojo eskortante
Princinon Glorian inter si. La manoj de la povra
knabino estis kunligitaj, por ke ŝi ne baraktu, kaj la
soldatoj krude trenis ŝin antaŭen kiam ŝiaj paŝoj ŝajnis
malrapidi.
Malantaŭ tiu grupo venis Reĝo Kru-el, portante
sian juvelitan kronon kaj svingante en sia mano
nedikan oran bastonon sur kiu estis pilko el
kunmetitaj gemoj ĉe unu finaĵo.
“Kien ili iras?” demandis Trot.
“Mi timas ke al la domo de la Fisorĉistino,” Pon
179
La Birdotimigilo de Oz
respondis. “Venu, ni sekvu ilin, ĉar mi certas ke ili
intencas damaĝi mian karan Glorian.”
“Ĉu ili ne vidos nin?” ŝi demandis timide.
“Ni neebligos tion. Mi konas pli rektan vojon tra
la arboj al la domo de Palpebrumnjo,” diris li.
Do ili forrapidis tra la arboj kaj atingis la domon
de la sorĉistino antaŭ la Reĝo kaj liaj soldatoj. Kaŝinte
sin inter la arbustoj, ili rigardis la alproksimiĝon de
povra Gloria kaj ŝia eskorto, kiuj ĉiuj tiom apude pasis
ilin ke Pon povus elmeti manon kaj tuŝi sian amatinon
se li kuraĝus.
La domo de Palpebrumnjo havis ok flankojn, kun
pordo kaj fenestro en ĉiu flanko. Fumo leviĝis el la
kamentubo kaj dum la gardistoj kondukis Glorian al
unu el la pordoj ĝin malfermis la olda sorĉistino mem.
Ŝi ridis pro fiĝojo kaj kunfrotis siajn maldikajn
manojn por montri kiom plezurige al ŝi estas saluti
sian viktimon, ĉar al Palpebrumnjo plaĉis havi
oportunon fari siajn firitojn kontraŭ persono tiel bela
kaj dolĉa kiel la Princino.
Gloria baraktis reziste kiam ili ordonis ke ŝi eniru
la domon, do la soldatoj puŝis ŝin tra la pordejon kaj
eĉ la Reĝo ekpuŝis ŝin dum li sekvis tutmalantaŭ ŝi.
Ponon tiom kolerigis la krueleco kontraŭ Gloria ke li
180
Ĉapitro Dek Kvar
forgesis esti singarda kaj antaŭenkuris por ankaŭ eniri
la domon; sed unu el la soldatoj malebligis tion, kaj
forpuŝis la knabon de la ĝardenisto perforte kaj
batfermis la pordon kontraŭ lian vizaĝon.
“Ne gravas,” diris Trot komfortige, dum Pon levis
sin de la loko kien li falis. “Vi malmulte povus helpi
la povran Princinon se vi estus interne. Kiom
misfortune ke vi amas ŝin!”
“Vere,” li respondis malfeliĉe, “ja estas misfortuno
por mi. Se mi ne amus ŝin, tute ne gravus al mi kion
farus la Reĝo al sia nevino Gloria; sed pro la
misfortuna cirkonstanco ke mi amas ŝin mia devo estas
defendi ŝin.”
“Mi ne komprenas kiel vi povos fari tion, ĉu aŭ ne
estas via devo,” komentis Trot.
“Ne; mi estas senpova, ĉar ili estas pli fortaj ol mi.
Sed ni povos rigardi tra la fenestro kaj vidi kion ili
faras.”
Ankaŭ Trot estis iom scivolema, do ili kaŝe marŝis
al unu el la fenestroj kaj enrigardis, kaj hazarde la
homoj en la domo de la sorĉistino tiom okupis sin ke
ili ne rimarkis ke Pon kaj Trot rigardas ilin.
Gloria estis ligita al firma stango en la centro de
la ĉambro kaj la Reĝo donis al la Fisorĉistino
181
La Birdotimigilo de Oz
amason da mono kaj juveloj, kiujn provizis kiel
pagon Gugli-Gu. Kiam tio estis farita la Reĝo diris
al ŝi:
“Ĉu vi estas plene certa ke vi povas glaciigi la koron
de ĉi tiu junulino, tiel ke ŝi ne plu amos tiun vulgaran
knabon de la ĝardenisto?”
“Certa kiel la sorĉarto mem, Moŝto,” la ulo
respondis.
“Do eklaboru,” diris la Reĝo. “Eble estos kelkaj
malagrablaj aspektoj de la ceremonio kiuj ĉagrenus
min, do mi diras al vi adiaŭ kaj lasas vin por ke vi
plenumu vian kontrakton. Tamen unu averto: Se vi
malsukcesos, mi bruligos vin ĉe la ŝtupo!” Post tio li
gestis al siaj soldatoj ke ili sekvu lin, kaj ĵetmalfermis
la pordon de la domo kaj elmarŝis.
Tiu ago estis tiom subita ke Reĝo Kru-el preskaŭ
trovis Troton kaj Ponon subaŭskultantaj, sed ili
sukcesis kuri malantaŭ la domon antaŭ ol li vidis ilin.
Li formarŝis, laŭ la vojo, sekvate de siaj soldatoj,
senkore lasante Glorian al la malkomplezemo de olda
Palpebrumnjo.
Kiam ili denove rampis al la fenestro, Trot kaj Pon
vidis Palpebrumnjon fanfaronanta al si pro sia viktimo.
Kvankam preskaŭ svenante pro timo, la fiera Princino
182
!(images/000022.png)
La Birdotimigilo de Oz
rigardadis per aŭdaca defio la vizaĝon de la fiulino;
sed ŝi estis tiel strikte ligita al la stango ke ŝi nenion
pli povis fari por esprimi sian haton.
Baldaŭ
Palpebrumnjo
paŝis
al
kaldrono
balanciĝanta per ĉeno super la fajro kaj ĵetis en ĝin
plurajn magiajn kombinaĵojn. La kaldrono ekflagris
trifoje, kaj je ĉiu flagro plia sorĉistino ekaperis en la
ĉambro.
Tiuj oldulinaĉoj estis ege hidaj, sed kiam unuokula
Palpebrumnjo flustris siajn ordonojn al ili ili grimacis
pro ĝojo dum ili komencis dancadi ĉirkaŭ Gloria.
Uuu post la alia ili ĵetis ion en la kaldronon, kaj
surprizege al la rigardantoj ĉe la fenestro ĉiuj tri
maljunulinoj tuj transformiĝis en junulinojn ege
belajn, vestitajn per la plej delikataj kostumoj
imageblaj. Nur iliaj okuloj ne estis maskeblaj, kaj
firigardaĉo ankoraŭ brilis en iliaj profundoj. Sed kiam
la okuloj malsuprenrigardis aŭ estis kaŝitaj oni nur
povis admiri tiujn belulinojn, eĉ kvankam oni sciis
ke ili estas nur sorĉiluzioj.
Trot certe admiris ilin, ĉar neniam antaŭe ŝi vidis
ion tiel delikatan kaj ĉarman, sed ŝian atenton rapide
altiris iliaj agoj anstataŭ iliaj aspektoj, kaj tiam
teruriĝo anstataŭis admiron.
184
Ĉapitro Dek Kvar
En la kaldronon olda Palpebrumnjo verŝis plian
kvanton el granda latuna botelo kiun ŝi prenis el kesto,
kaj tio kaŭzis ke la kaldrono ekbobeladu kaj fumadu
forte. Unu post la alia la belaj sorĉistinoj proksimiĝis
por kirli la enhavon de la kaldrono kaj murmuri
magian sorĉparolon. Iliaj moviĝoj estis graciaj kaj
ritmaj kaj la Fisorĉistino kiu vokis ilin helpi ŝin gapis
ilin firidetante per sia ĉifa vizaĝo.
Fine la sorĉago estis kompleta. La kaldrono ĉesis
bobeladi kaj kune la sorĉistinoj levis ĝin de la fajro.
Palpebrumnjo portis lignan ĉerpkuleron kaj plenigis
ĝin per la enhavo de la kaldrono. Irinte kun la kulero
al Princino Gloria ŝi kriis:
“Ne plu amu! Pro magioro
Glaciiĝu la homa koro!”
Dirinte tion ŝi verŝis la enhavon de la ĉerpkulero
plene sur la bruston de Gloria.
Trot vidis la korpon de la Princino travidebliĝi, tiel
ke ŝia batanta koro montriĝis klare. Sed nun la koro
ŝanĝiĝis de vivruĝo al grizo, kaj post tio al blanko.
Tavolo el frosto formiĝis ĉirkaŭ ĝi kaj etaj glacipecoj
kroĉiĝis al ĝia surfaco. Post tio, nerapide la korpo de
la knabino refariĝis videbla kaj la koro estis kaŝita kaj
185
La Birdotimigilo de Oz
ne plu videbla. Ŝajnas ke Gloria svenis, sed nun ŝi
rekonsciiĝis kaj, malferminte siajn belajn okulojn, ŝi
gapis malvarme kaj senemocie la grupon de sorĉistinoj
frontantaj ŝin.
Palpebrumnjo kaj la aliaj sciis per tiu unu frida
rigardo ke ilia sorĉo sukcesis. Ĥore ili ekridis sovaĝe
kaj la tri belulinoj rekomencis dancadi, dum Palpe-
brumnjo malligis la Princinon kaj liberigis ŝin.
Trot frotis siajn okulojn por pruvi al si ke ŝi estas
veka kaj klare vidanta, ĉar multege surprizis ŝin kiam
la tri belaj junulinoj reŝanĝiĝis en hidajn nerektajn
oldulinaĉojn apogantajn sin per balailoj kaj bastonoj.
Ili mokkriis al Gloria, sed la Princino rigardis ilin fride
malestime. Estante nun libera, ŝi marŝis al pordo,
malfermis ĝin kaj eliris. Kaj la sorĉistinoj permesis ŝin
foriri.
Trot kaj Pon tiom intense rigardis tiun scenon ke
pro sia fervoro ili tre forte premis la fenestron. Ĝuste
dum Gloria eliris el la domo la fenestroklapo rompe
liberiĝis de siaj ligiloj kaj falis kraŝe en la ĉambron.
La sorĉistinoj aĉkriis ĥore kaj poste, rimarkante ke ilia
sorĉagado estis observita, ili kuris al la malferma
fenestro kun levitaj balailoj kaj bastonoj. Sed Pon
forkuris kiel la vento, kaj Trot sekvis ĉe liaj kalkanoj.
186
!(images/000025.png)
La Birdotimigilo de Oz
Timego donis al ili kurforton, por ke ili saltu trans
fosaĵojn kaj rapidu supren laŭ montetoj kaj transsaltu
la nealtajn barilojn same kiel cervo.
La bando de sorĉistinoj kuris tra la fenestro por
sekvi; sed Palpebrumnjo estis tiom olda, kaj la aliaj
tiom kurbiĝintaj kaj mallertaj, ke ili baldaŭ komprenis
ke ili ne povos atingi la fuĝintojn. Do la trio alvokita
de la Fisorĉistino metis siajn bastonojn kaj balailojn
inter siajn krurojn kaj forflugis tra la aero, rapide
malaperante
kontraŭ
la
blua
ĉielo.
Tamen
Palpebrumnjo tiom koleris kontraŭ Pon kaj Trot ke
ŝi lamiris cele ilian direkton, firme intencante kapti
ilin fine, kaj puni ilin ege pro spionado al ŝia
sorĉagado.
Kiam Pon kaj Trot jam kuris tiom longe ke ili certis
ke ili sukcese eskapis, ili sidiĝis proksime al la rando
de arbaro por reprovi spiradi, ĉar ambaŭ anheladis
forte pro siaj agoj. Trot la unua rekapablis paroli, kaj
ŝi diris al sia akompananto:
“Ho! Estis terure!”
“Neniam mi vidis ion pli teruran,” konsentis Pon.
“Kaj ili glaciigis la koron de Gloria; tiel ke nun ŝi
ne povos ami vin.”
“Nu, ili glaciigis ŝian koron, estas vere,” agnoskis
188
Ĉapitro Dek Kvar
Pon, “sed mi esperas povi degeligi ĝin per mia amo.”
“Kie estas Gloria, laŭ via supozo?” demandis la
knabino, post paŭzo.
“Ŝi foriris el la domo de la sorĉistino tuj antaŭ ni.
Eble ŝi reiris al la kastelo de la Reĝo,” li diris.
“Mi estas preskaŭ certa ke ŝi komencis marŝi laŭ
alia direkto,” deklaris Trot. “Mi rigardis trans mian
ŝultron dum mi kuris, por vidi kiom proksimaj estas
la sorĉistinoj, kaj mi estas certa ke mi vidis Glorian
paŝadi malrapide norden.”
“Do ni cirkliru tiudirekten,” proponis Pon, “kaj eble
ni renkontos ŝin.”
Trot konsentis al tio kaj ili foriris de la arbareto
kaj komencis cirkle iri norden, kaj tiel ili
reproksimiĝis pli kaj pli al la domo de olda
Palpebrumnjo. La Fisorĉistino ne suspektis tiun
direktoŝanĝon, do kiam ŝi atingis la arbareton ŝi
trairis kaj plumarŝis.
Pon kaj Trot atingis lokon malpli ol kilometron for
de la domo de la sorĉistino kiam ili ekvidis Glorian
marŝi ilidirekten. La Princino moviĝis tre digne kaj
tute ne montris haston, ŝi tenis sian kapon alta kaj
rigardis nek dekstren nek liven.
Pon antaŭenkuris, eltenante siajn brakojn kvazaŭ
189
La Birdotimigilo de Oz
por ĉirkaŭbraki ŝin kaj kriante dolĉajn nomojn al ŝi.
Sed Gloria rigardis lin fride kaj forpuŝis lin per
aroganta gesto. Je tio la povra knabo de l’ ĝardenisto
surgenuiĝis kaj kaŝis sian vizaĝon per siaj brakoj,
larmante amare; sed la Princinon tute ne kortuŝis lia
mizero. Preterpasante lin ŝi altiris siajn jupojn, kvazaŭ
por malebligi ke ili tuŝos lin, kaj poste ŝi marŝis iom
laŭ la vojo kaj ekhezitis, kvazaŭ necerta pri kien poste
iri.
Troton malfeliĉigis la plorado de Pon kaj ŝi
indignis ĉar Gloria tiel mistraktis lin. Sed ŝi memoris
la kialon.
“Mi kredas ke via koro tutcerte glaciiĝis,” ŝi diris al
la Princino. Gloria kapjesis solene, kvazaŭ responde,
kaj post tio turnis sian dorson al la knabineto. “Ĉu vi
ne povas eĉ iomete ami min?” demandis Trot,
duonplede.
“Ne,” diris Gloria.
“Via voĉo sonas kvazaŭ fridujo,” ĝemis la
knabineto. “Mi ege bedaŭras pro vi, ĉar vi estis dolĉa
kaj afabla al mi antaŭ ol ĉi ĉio okazis. Vi mem ne
kulpas, kompreneble; sed estas aĉe, malgraŭ tio.”
“Mia koro glaciiĝis kontraŭ ĉia homamo,” anoncis
Gloria trankvile. “Mi eĉ ne amas min.”
190
!(images/000028.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Domaĝe,” diris Trot, “ĉar, se vi ne povas ami
aliulon, ne eblas ke aliulo amu vin.”
“Mi amas!” kriis Pon. “Mi ĉiam amos ŝin.”
“Nu, vi estas nur knabo de ĝardenisto,” respondis
Trot, “kaj mi neniam alte estimis vin, jam dekomence.
Mi povas ami la malnovan Princinon Glorian, kiu
havis varman koron kaj bonan konduton, sed ĉi tiu
frosttremigas min.”
“Nur pro sia glacia koro,” diris Pon.
“Sufiĉas,” insistis Trot. “Ĉar ŝia koro ne estas sufiĉe
granda por surglitludoj, ŝajnas al mi ke ŝi ne povus
esti utila por io ajn. Miaflanke, mi penos trovi Buton-
Brilon kaj Kap’tanon Vilĉjon.”
“Mi akompanos vin,” decidis Pon. “Estas evidente
ke Gloria ne plu amas min kaj ke ŝia koro estas tro
rigide glaciigita por ke mi povu degeligi ĝin per mia
propra amo; tial estos pli bone ke mi helpu vin trovi
viajn amikojn.”
Dum Trot ekkomencis, Pon denove rigardetis petege
al la Princino, kiu reciprokis per frida gapado. Do li
sekvis la knabineton.
Kaj la Princino? Nu, ŝi dummomente hezitis kaj
poste turnis sin laŭ la sama direkto kiel la aliaj, sed
marŝis multe pli lante. Baldaŭ ŝi aŭdis piedpaŝojn
192
Ĉapitro Dek Kvar
malantaŭ si, kaj jen venis Gugli-Gu, iom senspira pro
kurado.
“Haltu, Gloria!” li kriis. “Mi venis rekonduki vin al
mia domego, kie ni geedziĝos.”
Ŝi rigardis lin miroplene dum momento, poste
malestime gestis per sia kapo kaj plu marŝis. Sed
Gugli-Gu restis apud ŝi.
“Kion tio signifas?” li kolere diris. “Ĉu vi ne trovis
ke vi ne plu amas tiun knabon de ĝardenisto, kiu staris
inter ni?”
“Jes; mi trovis tion,” ŝi respondis. “Mia koro estas
glaciigita kontraŭ ĉiaj homamoj. Mi ne povas ami vin,
nek Ponon, nek la kruelan Reĝon mian onklon, nek
eĉ min. Foriru, Gugli-Gu, ĉar mi tute ne edziniĝos
kun iu ajn.”
Li haltis pro senespero aŭdinte tion, sed post plia
minuto li kriis kolerege:
“Vi devas edziniĝi kun mi, Princino Gloria, negrave
ĉu aŭ ne vi volas! Mi pagis glaciigi vian koron; mi
ankaŭ pagis la Reĝon por ke li permesu nian
geedziĝon. Se vi nun rifuzos min, tio signifos ke mi
estas rabita—rabita—ke miaj valoregaj mono kaj
juveloj estas ŝtelitaj!”
Li preskaŭ ploris pro malespero, sed ŝi ridis per
193
!(images/000031.png)
La Birdotimigilo de Oz
frida amara rido kaj pluiris. Gugli-Gu penis kapti ŝian
brakon, eble por reteni ŝin, sed ŝi ekturnis sin kaj batis
lin tiel forte ke li renversiĝis en fosaĵon apud la vojo.
Tie li kuŝis longatempe, duone kovrite de kota akvo,
kun la kapo turniĝanta pro surprizo.
Fine la maljuna kortegano stariĝis, gutante, kaj
grimpis el la fosaĵo. La Princino estis for; do,
murmurante venĝajn minacojn kontraŭ ŝi, kontraŭ la
Reĝo, kaj kontraŭ olda Palpebrumnjo, maljuna Gugli-
Gu lamis reire al sia domego por ke oni purigu la
koton de liaj multekostaj veluraj vestoj.
194
!(images/000034.png)
ĈAPITRO 15
Trot Renkontas la Birdotimigilon
Trot kaj Pon transiris multajn kilometrojn da tero,
serĉante tra arbaroj, en kampoj kaj en multaj el la
vilaĝetoj de Omenlando, sed ili ne povis trovi eĉ
spureton de Kap’tano Vilĉjo nek de Buton-Brilo. Fine
ili paŭzis apud maizkampo kaj sidiĝis sur mur-
ŝtupetaron por ripozi. Pon prenis kelkajn pomojn el
sia poŝo kaj donis unu el ili al Trot. Li komencis mem
manĝi alian, ĉar estis la horo por ilia lunĉo. Kiam lia
pomo estis finmanĝita Pon ĵetis la kernon en la
kampon.
“Ĉuk-ĉuk! diris nekonata voĉo. “Pro kio vi batas
195
La Birdotimigilo de Oz
mian okulon per pomkerno?”
Stariĝis la formo de la Birdotimigilo, kiu kaŝis sin
en la maizkampo dum li ekzamenis Ponon kaj Troton
kaj decidis ĉu aŭ ne ili estas helpindaj.
“Pardonu min,” diris Pon. “Mi ne sciis ke vi estas
tie.”
“Sed kial vi estis tie?” demandis Trot.
La Birdotimigilo antaŭenpaŝis per mallertaj paŝoj
kaj staris antaŭ ili.
“Ha, vi estas la knabo de l’ ĝardenisto,” li diris al
Pon. Li turnis sin al Trot. “Kaj vi estas la knabineto
kiu venis al Omenlando rajdante sur granda birdo, kaj
kiu misfortune perdis sian amikon Kap’tanon Vilĉjon,
kaj sian amikon Buton-Brilon.”
“Sed kiel vi sciis ĉion ĉi?” ŝi demandis.
“Mi scias multon,” respondis la Birdotimigilo,
palpebrumante al ŝi komike. “Miaj cerbaĵoj estas de la
Zorge-Miksita, Duoble-Distilita, Alt-Efika speco kiun
faras la Sorĉisto de Oz. Li mem agnoskas ke mia cerbo
estas la plej bona kiun iam li faris.”
“Mi kredas ke mi aŭdis pri vi,” diris Trot malrapide,
dum ŝi okulekzamenis la Birdotimigilon tre interesate;
“sed antaŭe vi loĝis en la Lando Oz.”
“Ankoraŭ nun,” li respondis gaje. “Mi ĵus transiris
196
Ĉapitro Dek Kvin
la montojn el la Kvelula Lando por trovi ĉu mi povos
iel helpi vin.”
“Ĉu min?” demandis Pon.
“Ne, la fremdulojn el la granda mondo. Ŝajnas ke
ili bezonas prizorgon.”
“Mi mem faras tion,” diris Pon, iomete sengracie.
“Se vi pardonos mian diron, mi ne komprenas kiel
Birdotimigilo kun pentritaj okuloj povas prizorgi iun.”
“Se vi ne komprenas tion, vi estas pli blinda ol la
Birdotimigilo,” asertis Trot. “Li estas feulo, Pon, kaj
venis el la felando Oz, do li povas fari preskaŭ ĉion.
Mi esperas,” ŝi pludiris, turnante sin al la
Birdotimigilo, “ke vi povos trovi Kap’tanon Vilĉjon por
mi.”
“Nu, mi nepre provos,” li promesis. “Sed kiu estas
tiu maljunulino kiu kuras cele nin kaj minacas nin
per sia bastono?”
Trot kaj Pon turnis sin kaj ambaŭ eligis krion pro
timo. La sekvan momenton ili levis siajn kalkanojn kaj
kuregis laŭ la pado. Ĉar olda Palpebrumnjo, la
Fisorĉistino, jam fine sekvis ilin al ĉi tiu loko. Ŝia
kolero estis tiel granda ke ŝi firme intencis ne ĉesi ĉasi
Ponon kaj Troton antaŭ ol kapti kaj puni ilin.
La Birdotimigilo tuj komprenis ke la maljuna virino
197
!(images/000036.png)
La Birdotimigilo de Oz
intencas damaĝi liajn novajn amikojn, do dum ŝi
proksimiĝis li paŝis antaŭ ŝin. Lia ekapero estis tiel
subita kaj neanticipita ke Palpebrumnjo koliziis kun li
kaj renversis lin, sed ŝi stumblis pro lia pajla korpo
kaj ekruliĝis en la pado apud li.
La Birdotimigilo sidiĝis kaj diris: “Bonvolu
pardoni!” sed ŝi bategis lin per sia bastono kaj resternis
lin. Post tio, furioze kolera, la olda sorĉistino saltis sur
sian viktimon kaj komencis tiri la pajlon el lia korpo.
La kompatinda Birdotimigilo estis nekapabla rezisti
kaj post kelkaj momentoj restis el li nur malplena
198
Ĉapitro Dek Kvin
vestokompleto kaj amaso da pajlo apud ĝi. Bonfortune
Palpebrumnjo ne damaĝis lian kapon, ĉar ĝi ruliĝis en
kaveton kaj ŝi ne rimarkis ĝin. Timante ke Pon kaj
Trot eskapos de ŝi, ŝi haste rekomencis ĉasi kaj
malaperis trans monteton, sekvante la direkton laŭ kiu
ŝi vidintis ilin marŝantaj.
Nur mallonga tempo pasis antaŭ ol griza akrido kun
ligna kruro saltetadis tiudirekte kaj saltis rekte sur la
suprenturnitan vizaĝon de la kapo de la Birdotimigilo.
“Bonvolu pardoni, sed vi ripozigas vin sur mia
nazo,” komentis la Birdotimigilo.
“Ho! Ĉu vi vivas?” demandis la akrido.
“Pri la respondo al tiu demando mi neniam
sukcesis decidi,” diris la kapo de la Birdotimigilo.
“Kiam mia korpo estas konvene plenigita mi kapablas
movi min same bone kiel ĉiu vivanto. La cerbo en la
kapo kiun vi nun okupas kiel tronon estas tre
superkvalita kaj mi faras multan tre lertan pensadon.
Sed ĉu aŭ ne tio signifas ke mi vivas, mi ne povas
pruvi al vi; ĉar vivanto kapablas morti, sed mi nur
kapablas detruiĝi.”
“Ŝajnas al mi,” diris la akrido, frotante sian nazon
per siaj antaŭaj kruroj, “ke rilate al vi vere ne gravas—
krom se vi jam detruiĝis.”
199
La Birdotimigilo de Oz
“Tio ne; mi nur bezonas replenigon,” deklaris la
Birdotimigilo; “kaj se Pon kaj Trot eskapos de la
sorĉistino, kaj revenos ĉi tien, mi certas ke ili kompleze
faros tion por mi.”
“Diru al mi! Ĉu Trot kaj Pon estas proksimaj?”
demandis la akrido, kaj ĝia voĉeto tremis pro
ekscitiĝo.
La Birdotimigilo ne tuj respondis, ĉar ambaŭ liaj
okuloj rigardis rekte supren al bela vizaĝo kiu estis
iomete klinita super lia kapo. Estis, tute vere, Princino
Gloria, kiu vagis al ĉi tiu loko, multe surprizate kiam
ŝi aŭdis la kapon de la Birdotimigilo paroli kaj la etan
grizan akridon respondi.
“Ĉi tiu persono,” diris la Birdotimigilo, ankoraŭ
rigardante ŝin, “nepre estas la Princino kiu amas
Ponon, la knabon de l’ ĝardenisto.”
“Ĉu vere!” kriis la akrido—kiu kompreneble estis
Kap’tano Vilĉjo—ekzamenante la junulinon scivole.
“Ne,” diris Gloria fride, “mi ne amas Ponon, nek
iun alian, ĉar la Fisorĉistino glaciigis mian koron.”
“Domaĝe!” kriis la Birdotimigilo. “Tiel soleca
persono devus povi ami. Sed bonvolu, kara, replenigi
mian korpon per pajlo denove.”
La delikata Princino rigardetis la pajlon kaj la
200
!(images/000039.jpg)
!(images/000042.png)
Ĉapitro Dek Kvin
trivitajn bluajn Manĝtulajn vestojn kaj retiris sin
malestime. Sed ne necesis ke ŝi rifuzu la peton de la
Birdotimigilo ĉar ekalvenis Trot kaj Pon, kiuj estis
kaŝintaj sin tuj preter la pinto de la monteto kaj
atendis ĝis olda Palpebrumnjo preterpasis ilin. Ilia
kaŝejo estis samflanke kiel la blinda okulo de la
sorĉistino, kaj ŝi pluhaste ĉasadis la knabinon kaj
junulon tute sen konscii ke ili trompis ŝin.
Troton ŝokis la mizera stato de la Birdotimigilo kaj
tuj ŝi komencis remeti la pajlon en lian korpon. Pon,
tuj kiam li vidis Glorian, denove pledis al ŝi ke ŝi
201
La Birdotimigilo de Oz
kompatu lin, sed la glacikora Princino turnis sin for
de li fride kaj ĝemante la knabo de l’ ĝardenisto
komencis helpi Troton.
Unue neniu el ili rimarkis la malgrandan akridon,
kiu kiam ili alvenis forsaltis de la nazo de la
Birdotimigilo kaj nun kroĉis sin al ero da herbo apud
la pado, kie oni ne verŝajne surtretos lin. Nur kiam la
Birdotimigilo estis tute replenigita kaj restarigita—kiam
li estis riverencinta al siaj replenigintoj kaj espriminta
sian dankon—nur tiam la akrido movis sin de sia
starejo. Tiam li saltetis leĝere sur la padon kaj kriis:
“Trot—Trot! Rigardu min. Mi estas Kap’tano Vilĉjo!
Vidu kion faris al mi la Fisorĉistino.”
La voĉo estis eta, certe, sed ĝi atingis la orelojn de
Trot kaj multe alarmis ŝin. Ŝi rigardis intense la
akridon, kun okuloj malfermaj pro timo unue; post tio
ŝi surgenuiĝis kaj rimarkante la lignan kruron ŝi
komencis lamente ploradi.
“Ho, Kap’tano Vilĉjo—kara Kap’tano Vilĉjo! Kiel
kruele ŝi agis!” ŝi ploregis.
“Ne ploru, Trot,” petis la akrido. “Ne doloris, kaj
ankaŭ nun ne doloras. Sed estas ege malhelpe kaj
humilige, kaj multe pli.”
“Se nur,” diris la knabino indigne, penegante reteni
202
!(images/000082.png)
Ĉapitro Dek Kvin
siajn larmojn, “se nur mi estus s’fiĉe granda kaj s’fiĉe
forta por forte batadi tiun fisorĉistinaĉon. Oni devus
fari ŝin bufo pro tiu fiago al vi, Kap’tano Vilĉjo!”
“Ne gravas,” urĝis la Birdotimigilo, per komfortiga
voĉo, “tia transformo ne ĉiam daŭras, kaj plejofte
ekzistas ia rimedo por nuligi la sorĉon. Mi estas certa
ke Glinda povus fari tion senhezite.”
“Kiu estas Glinda?” demandis Kap’tano Vilĉjo.
Post tio la Birdotimigilo rakontis al ili plene pri
Glinda, ne forgesante mencii ŝiajn belecon kaj
bonecon kaj ŝiajn mirindajn magipovojn. Li ankaŭ
klarigis ke la Reĝa Sorĉistino sendis lin al Omenlando
specife por helpi la fremdulojn, kiuj laŭ ŝia scio estas
en danĝero pro la ruzoj de la kruela Reĝo kaj la
Fisorĉistino.
203
!(images/000018.png)
ĈAPITRO 16
Pon Vokas la Reĝon Cedi
Gloria proksimiĝis al la grupo por aŭskulti ilian
konversacion, kaj ĝi ŝajnis interesi ŝin malgraŭ ŝia frida
mieno. Ili sciis, kompreneble, ke la kompatinda
Princino ne kulpis pri siaj frideco kaj sinreteno, do ili
penis ne kulpigi ŝin.
“Mi devus esti veninta ĉi tien iom pli baldaŭ,” diris
la Birdotimigilo bedaŭrante; “sed Glinda sendis min
tuj kiam ŝi trovis ke vi estas ĉi tie kaj verŝajne
renkontos embarasojn. Kaj nun ĉar ni ĉiuj estas
kunaj—escepte de Buton-Brilo, pri kiu ne utilus
malkvietadi—mi proponas ke ni interkonsiliĝu por
204
Ĉapitro Dek Ses
decidi kion ni prefere faru.”
Tio ŝajnis saĝa propono, do ili ĉiuj sidiĝis sur la
herbo, inkluzive de Gloria, kaj la akrido staris sur
ŝultro de Trot kaj lasis ŝin karesi lin per sia mano.
“Unuavice,” komencis la Birdotimigilo, “tiu Reĝo
Kru-el estas uzurpulo kaj ne rajtas regi la Regnon
Omenlando.”
“Estas vere,” diris Pon fervore. “Mia patro estis
Reĝo antaŭ ol li, kaj mi—”
“Vi estas knabo de ĝardenisto,” interrompis la
Birdotimigilo. “Ankaŭ via patro ne rajtis regi, ĉar la
laŭrajta Reĝo de ĉi tiu lando estis la patro de Princino
Gloria, kaj nur ŝi rajtas sidi sur la trono de
Omenlando.”
“Bone!” kriis Trot. “Sed kion ni faru pri Reĝo
Kru-el? Mi supozas ke li ne cedos la tronon
volonte.”
“Ne, kompreneble ne,” diris la Birdotimigilo. “Tial
nia devo estos devigi lin cedi la tronon.”*
“Kiel?” demandis Trot.
“Donu al mi sufiĉan tempon por pensado,” estis la
respondo. “Por tio ekzistas miaj cerbaĵoj. Mi ne scias
ĉu aŭ ne vi homoj kelkfoje pensas, sed mia cerbo estas
la plej bona kiun iam faris la Sorĉisto de Oz, kaj se
205
La Birdotimigilo de Oz
mi donas al ĝi sufiĉan tempon, la rezulto kutime
surprizas min.”
“Uzu kiom da tempo vi bezonas,” sugestis Trot.
“Ne necesas hasti.”
“Dankon,” diris la pajlulo, kaj li sidis plene kviete
dum duono da horo. Dum tiu intervalo la akrido
flustris en orelon de Trot, al kiu li estis tre proksima,
kaj Trot responde flustris al la akrido kiu sidas sur ŝia
ŝultro. Pon ameme rigardis Glorian, kiu tute ne atentis
tion.
Fine la Birdotimigilo laŭte ridis.
“Cerbo funkcias?” demandis Trot.
“Jes. Ĝi tre bone funkcias hodiaŭ. Ni konkeros
Reĝon Kru-el kaj metos Glorian sur lian tronon kiel
Reĝinon de Omenlando.”
“Bonege!” kriis la knabineto, kunfrapante siajn
manojn ĝoje. “Sed kiel?”
“Lasu min pritrakti la kiel-on,” diris la
Birdotimigilo fiere. “Kiel konkeristo mi estas mirinda.
Ni, unue, skribos mesaĝon sendotan al Reĝo Kru-el,
petante lin cedi. Se li rifuzos, ni devigos lin cedi.”
“Kial peti lin, kiam ni scias ke li rifuzos?” demandis
Pon.
“Nu, ni devas ĝentile agi, negrave kion alian ni
206
!(images/000027.png)
Ĉapitro Dek Ses
faros,” klarigis la Birdotimigilo. “Estus tre malĝentile
konkeri Reĝon sen deca antaŭaverto.”
Ili trovis ke estas malfacile skribi mesaĝon sen
papero, plumo kaj inko, kiuj ne estis haveblaj; do ili
decidis sendi Ponon kiel mesaĝiston, kun instrukcio
peti la Reĝon, ĝentile sed firme, cedi.
Pon ne fervoris esti la mesaĝisto. Efektive, li
207
La Birdotimigilo de Oz
sugestis ke eble la tasko montriĝos danĝera. Sed la
Birdotimigilo nun estis la agnoskata ĉefo de la Armeo
de Konkero, kaj li rifuzis atenti rifuzon. Do Pon ekiris
al la kastelo de la Reĝo, kaj la aliaj akompanis lin ĝis
lia kabano, kie ili decidis atendi la revenon de la
knabo de l’ ĝardenisto.
Mi kredas ke al Pon mankis fido al la saĝeco de la
pajlulo ĉar li konis la Birdotimigilon nur tre mallonge.
Estis facile diri: “Ni konkeros Reĝon Kru-el,” sed
kiam Pon proksimiĝis al la granda kastelo li komencis
dubi ke pajloplenigita homo, knabino, akrido kaj
frostakora Princino povos fari tion. Kaj rilate al li
mem, lin neniam antaŭe trafis la ideo defii la Reĝon.
Tial la knabo de l’ ĝardenisto ne estis tre kuraĝa
kiam li eniris la kastelon kaj trairis al la enfermita korto
kie la Reĝo ĝuste tiam sidis, ĉirkaŭate de siaj favorataj
korteganoj. Neniu malebligis la eniron de Pon, ĉar li
estis konata kiel la knabo de la ĝardenisto, sed kiam la
Reĝo vidis lin li komencis feroce sulki la frunton. Li
kredis Ponon respondeca pri la multaj problemoj rilate
al Princino Gloria, kiu post la frostiĝo de sia koro
eskapis al iu nekonata loko, anstataŭ reveni al la kastelo
por edzigi Gugli-Gun kiel anticipite. Do la Reĝo
nudigis siajn dentojn kolere dum li demandis:
208
!(images/000024.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Kien vi metis Princinon Glorian?”
“Nenie, via Moŝto! Mi nenien metis ŝin,” respondis
Pon per febla voĉo. “Ŝi ne plu amas min kaj eĉ rifuzas
paroli al mi.”
“Do kial vi estas ĉi tie, fripono?” muĝis la Reĝo.
Pon rigardis unudireken kaj alidirekten, sed vidis
nenian metodon eskapi; do li ekkuraĝigis sin.
“Mi venis voki vian Moŝton cedi.”
“Kion!” kriis la Reĝo. “Cedi? Cedi al kiu?”
La koro de Pon descendis al liaj botoj.
“Al la Birdotimigilo,” li respondis.
Kelkaj el la korteganoj komencis ridi, sed Reĝo
Kru-el multe ĉagreniĝis. Li eksaltis kaj komencis
batadi povran Ponon per la ora bastono kiun li portis.
Pon kriegis kaj forkurus se du el la soldatoj ne tenus
lin ĝis lia Moŝto laciĝis pro punado al la knabo. Post
tio ili lasis lin kaj li foriris de la kastelo kaj reiris laŭ
la vojo, plorante ĉiupaŝe ĉar lia korpo estis tiel
doloroplena.
“Nu,” diris la Birdotimigilo, “ĉu la Reĝo cedis?”
“Ne; sed li fortege batadis min!” ploris povra
Pon.
Trot vere kompatis Ponon, sed ŝajne la angoro de
ŝia amanto tute ne tuŝis Glorian. La akrido saltis sur
210
Ĉapitro Dek Ses
ŝultron de la Birdotimigilo kaj demandis al li kion li
sekve faros.
“Konkeros,” estis la respondo. “Sed mi iros sola,
ĉifoje, ĉar batado tute ne povas dolorigi min; nek
lancoj—nek glavoj—nek sagoj.”
“Kial?” demandis Trot.
“Ĉar mi ne havas nervojn, malsimile al vi la
vianduloj. Eĉ akridoj havas nervojn, sed ne pajlo; do
negrave kion ili faros—escepte de unu ebleco—ili ne
povos damaĝi min. Tial mi anticipas facile konkeri
Reĝon Kru-el.”
“Kiu estas tiu unusola escepto?” demandis Trot.
“Ili neniam elpensos ĝin, do ne gravas. Kaj nun,
bonvolu pardoni mian foreston dum kelka tempo dum
mi iros al la kastelo kaj konkeros.”
“Vi ne havas armilojn,” Pon memorigis lin.
“Estas vere,” diris la Birdotimigilo. “Sed se mi
portus armilojn mi eble damaĝus iun—eble grave—
kaj tio malfeliĉigus min. Mi nur prunteprenos tiun
rajdvipon, kiun mi vidas en la angulo de via kabano,
se ne malplaĉos al vi. Ne estas tute konvene marŝadi
portante rajdvipon, sed mi opinias ke vi pardonos la
malkongruecon.”
Pon transdonis al li la vipon kaj la Birdotimigilo
211
!(images/000047.png)
La Birdotimigilo de Oz
riverencis al la tuta grupo kaj foriris el la kabano,
marŝante senhaste survoje al la kastelo de la Reĝo.
212
!(images/000049.png)
ĈAPITRO 17
La Orko Savas Buton-Brilon
Nun mi devas informi vin pri kio okazis al Buton-
Brilo post lia forvago dum la mateno kaj perdiĝo. Tiu
knabeto, kiel eble vi jam trovis, estis preskaŭ tiel
sennerva kiel la Birdotimigilo. Nenio multe mirigis
lin; nenio ĉagrenis lin aŭ malfeliĉigis lin. Bonan
fortunon aŭ misfortunon li akceptis trankvile ridetante,
li neniam plendis, negrave kio okazis. Parte pro tio
Buton-Brilo estis amata de ĉiu kiu konis lin—kaj eble
tial li tiel ofte trafis embarasojn, aŭ trovis sin
perdiĝinta.
Hodiaŭ, dum li vagis tien kaj tien, trans
213
La Birdotimigilo de Oz
montetojn kaj valetojn, li sentis la mankon de Trot
kaj Kap’tano Vilĉjo, kiujn li multe amis, tamen li
ne estis malfeliĉa. La birdoj kantadis gaje kaj la
sovaĝaj floroj estis belaj kaj la venteto odoris kiel
nove falĉita fojno.
“La sola mavaĵo en ĉi tiu lando estas ĝia Reĝo,” li
pensis; “sed la lando ne kulpas pri tio.”
Kojoto etendis sian rondan kapon el amaseto da
tero kaj rigardis la knabon per brilaj okuloj.
“Bonvolu marŝi ĉirkaŭ mian domon,” ĝi diris, “kaj
tiel vi ne damaĝos ĝin nek ĝenos la bebojn.”
“Bone,” respondis Buton-Brilo, kaj li atentis ne paŝi
sur la amaseton. Li plumarŝis, gaje fajfante, ĝis
kverelema voĉo kriis:
“Ho ĉesu! Bonvolu ĉesigi tiun bruon. Ĝenas miajn
nervojn.”
Buton-Brilo vidis oldan grizan strigon sidanta en
la forko de arbo, kaj li respondis ridetante: “Bone,
olda Ĝenemulo,” kaj li ĉesis fajfi ĝis li estis tro
distance de la strigo por esti aŭdebla. Ĉirkaŭ la
tagmezo li atingis domon de agristo kie loĝis maljuna
paro. Ili donis al li bonan manĝon, sed la viro estis
surda kaj la virino estis muta, tiel ke ili ne povis
respondi demandojn por gvidi lin laŭ la vojo al la
214
!(images/000008.png)
Ĉapitro Dek Sep
domo de Pon. Kiam li foriris de ili li restis tiom
perdiĝinta kiom antaŭe.
Li vizitis ĉiun arbareton kiun li vidis el for, ĉar li
memoris ke la kastelo de la Reĝo estas proksima al
arbareto kaj ke la kabano de Pon estas proksima al
la kastelo de la Reĝo; sed ĉiam liaj esperoj fiaskis.
Fine, trapasinte unu el tiuj arbaretoj, li venis en
malferman spacon kaj trovis sin vizaĝ-al-vizaĝe kun
la Orko.
“Saluton!” diris Buton-Brilo. “El kie vi venis?”
215
La Birdotimigilo de Oz
“El Orklando,” estis la respondo. “Mi trovis mian
propran landon, fine, kaj ĝi ja ne estas tre distance de
ĉi tie. Mi estus reveninta al vi pli frue, por trovi kiel
vi sukcesas, se miaj familio kaj amikoj ne bonvenigus
min tiel reĝe ke grandan festenon ili okazigis honore
al mi. Do mi ja ne povis foriri denove el Orklando
ĝis la fino de la ekscitiĝo.”
“Ĉu vi povos denove trovi la vojon hejmen?”
demandis la knabo.
“Jes, facile; ĉar nun mi scias precize kie ĝi estas.
Sed kie estas Trot kaj Kap’tano Vilĉjo?”
Buton-Brilo rakontis al la Orko iliajn aventurojn
post kiam ĝi forlasis ilin en Omenlando, li parolis pri
la timo de Trot ke la Reĝo faris ion fian al Kap’tano
Vilĉjo, kaj pri la amo de Pon al Gloria, kaj pri la
forpelo de Trot kaj Buton-Brilo el la kastelo de la Reĝo.
La knabo ne povis pli informi, sed tio sufiĉis por
maltrankviligi la Orkon pri la sekureco de liaj amikoj.
“Ni devos tuj iri al ili, ĉar eble ili bezonas nin,” li
diris.
“Mi ne scias kien iri,” konfesis Buton-Brilo. “Mi
perdiĝis.”
“Nu, mi povas reporti vin al la kabano de la knabo
de l’ ĝardenisto,” promesis la Orko, “ĉar kiam mi
216
Ĉapitro Dek Sep
flugas alte en la aero mi povas malsupren rigardi kaj
facile vidi la kastelon de la Reĝo. Tiel mi ekvidis vin
ĝuste kiam vi eniris la arbareton; do mi suben flugis
kaj atendis vian eliron.”
“Kiel vi povos porti min?” demandis la knabo.
“Vi devos ĉirkaŭkruri miajn ŝultrojn kaj meti viajn
brakojn ĉirkaŭ mian kolon. Ĉu vi kredas ke vi povos
eviti falon?”
“Mi provos,” diris Buton-Brilo. Do la Orko kaŭriĝis
kaj la knabo sidiĝis kaj firme tenis. La vosto de la
maldikulo komencis kirliri kaj supren ili iris, alte
supren super ĉiuj arbosuproj.
Post kiam la Orko cirkle iris unu-dufoje, ĝiaj akraj
okuloj trovis la turojn de la kastelo kaj foren ĝi flugis,
rekte cele la lokon. Dum ĝi ŝvebis en la aero, proksime al
la kastelo, Buton-Brilo indikis la kabanon de Pon, do ili
surteriĝis tuj antaŭ ĝi kaj Trot elvenis kurante saluti ilin.
Oni konigis Glorian al la Orko, kiun surprizis trovi
Kap’tanon Vilĉjon tranformita en akridon.
“Kiel plaĉas al vi?” demandis la ulo.
“Nu, multe maltrankviligas min,” respondis
Kap’tano Vilĉjo, starante sur ŝultro de Trot. “Mi
konstante timas surtretiĝi, kaj al mi ne plaĉas la gusto
de herbo kaj ŝajne mi ne povas kutimiĝi al ĝi. Laŭ
217
La Birdotimigilo de Oz
mia naturo mi manĝas herbon, sciu, sed mi komencas
suspekti ke oni devas lerni ami la guston.”
“Ĉu vi povas haki?” demandis la Orko.
“Mi supozas ke mi ne estas tia akr-ido,” respondis
Kap’tano Vilĉjo. “Sed mi ne povus diri kion mi eble
farus se oni batus per mi—espereble tio ne okazos.”
“Nu,” diris la Orko, “estas tre domaĝe, kaj volonte
mi renkontus tiun kruelan Reĝon kaj lian Fisorĉistinon
kaj severe punus ilin. Vi estas ege malgranda,
Kap’tano Vilĉjo, sed mi kredas ke mi rekonus vin ĉie
ajn pro via ligna kruro.”
La aliaj diris al la Orko kaj Buton-Brilo ĉion pri la
glaciigita koro de Gloria kaj pri kiel la Birdotimigilo
venis el la Lando Oz por helpi ilin. La Orkon ŝajne
maltrankviligis informiĝi ke la Birdotimigilo iris sola
por konkeri Reĝon Kru-el.
“Mi timas ke li fuŝos la provon,” diris la maldikulo,
“kaj ne konjekteblas kion tiu terura Reĝo farus al la
kompatinda Birdotimigilo, kiu ŝajnas tre interesa
persono. Do mi opinias ke mi mem partoprenos en la
konkero.”
“Kiel?”
“Atendu kaj vi vidos,” estis la respondo. “Sed, unue,
mi devos reflugi hejmen—ree al mia propra lando—do
218
!(images/000017.png)
Ĉapitro Dek Sep
bonvolu pardoni ke mi forlasas vin tiel baldaŭ, mi foriros
tuj. Staru distance de mia vosto, mi petas, tiel ke la vento
de ĝi, kiam ĝi rivoluos, ne renversen batos vin.”
Ili lasis multan spacon por la ulo kaj ĝi ekforis tuj
kiel fulmo kaj baldaŭ malaperis en la ĉielon.
“Mi demandas al mi,” diris Buton-Brilo, perokule
sekvante la foriron de la Orko, “ĉu efektive li revenos.”
“Kompreneble li revenos!” respondis Trot. “La Orko
estas bonulo, kaj ni povas dependi de li. Kaj atentu miajn
vortojn, Buton-Brilo, kiam nia Orko ja revenos, estas unu
kruela Reĝo en Omenlando kiu volegos ke tio ne okazis.”
219
!(images/000023.png)
ĈAPITRO 18
La Birdotimigilo Renkontas Malamikon
La Birdotimigilo tute ne timis Reĝon Kru-el. Male,
li iom ĝuis la anticipon konkeri la mavan Reĝon kaj
anstataŭigi lin per Gloria sur la trono de Omenlando.
Do li antaŭeniris aŭdace al la reĝa kastelo kaj postulis
eniri.
Vidante ke li estas fremdulo, la soldatoj permesis
lin eniri. Li paŝis rekte al la tronĉambro, kie tiutempe
lia Moŝto juĝis disputojn inter siaj regatoj.
“Kiu vi estas?” kolere demandis la Reĝo.
“Mi estas la Birdotimigilo de Oz, kaj mi ordonas
ke vi cedu kaj fariĝu mia kaptito.”
220
!(images/000029.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Kial mi faru tion?” demandis la Reĝo, kiun multe
surprizis la aŭdaco de la pajlulo.
“Ĉar mi decidis ke vi estas tro kruela Reĝo por regi
tiel belan landon. Memoru ke Omenlando estas parto
de Oz, kaj sekve vi devas obei Ozman de Oz, kies
amiko kaj servanto mi estas.”
Nu, kiam li aŭdis tion, la menso de Reĝo Kru-el
tre ĉagreniĝis, ĉar li sciis ke la Birdotimigilo parolas
vere. Sed neniu antaŭ nun iam venis al Omenlando
el la Lando Oz kaj la Reĝo ne intencis peliĝi de sia
trono se li povos malhelpi tion. Tial li faris severan
firidon mokan kaj diris:
“Mi estas nuntempe okupata. Flanken paŝu,
Birdotimigilo, kaj mi parolos al vi poste.”
Sed la Birdotimigilo turnis sin al la kunvenintaj
korteganoj kaj regatoj kaj vokis per laŭta voĉo:
“Mi nun deklaras, nome de Ozma de Oz, ke ĉi
tiu viro ne plu estas la reganto de Omenlando. Ekde
nun Princino Gloria estas via laŭrajta Reĝino, kaj mi
petas ke ĉiu el vi lojalu al ŝi kaj obeu ŝiajn
ordonojn.”
La homoj rigardis time sian Reĝon, kiun en siaj
koroj ĉiuj malamis sed ankaŭ timis. Kru-el nun
ege furiozis kaj li levis sian oran sceptron kaj batis
222
Ĉapitro Dek Ok
la Birdotimigilon tiom forte ke li falis sur la
plankon.
Sed li tuj restariĝis, kaj per la rajdovipo de Pon li
batis la Reĝon tiel forte ke la fimonarko muĝis pro
doloro tiom kiom pro furiozo, vokante siajn soldatojn
kapti la Birdotimigilon.
Ili penis fari tion, kaj puŝis siajn lancojn kaj glavojn
en la pajlan korpon, sen fari ian damaĝon escepte de
truoj en la vestoj de la Birdotimigilo. Tamen, ili estis
multaj kontraŭ unu kaj fine olda Gugli-Gu alportis
ŝnuregon kiun li vindis ĉirkaŭ la Birdotimigilon,
ligante liajn krurojn kaj brakojn al liaj flankoj, kaj tiel
la batalo finiĝis.
La Reĝo ŝtormis kaj ĉirkaŭdancis ege furioze, ĉar
li neniam estis tiel forte batita ekde kiam li estis
knabo—kaj eble ne tiam. Li ordonis ĵeti la
Birdotimigilon en la karceron de la kastelo, kio ja ne
estis malfacila tasko ĉar unu viro facile portis lin,
ligitan.
Eĉ post la forigo de la kaptito la Reĝo ankoraŭ ne
povis regi sian koleron. Li penis elpensi metodon venĝi
sin kontraŭ la pajlulon, sed li povis elpensi nenion kio
damaĝus lin.
Fine, kiam la teruritaj homoj kaj la timigitaj
223
La Birdotimigilo de Oz
korteganoj jam humile foriris, olda Gugli-Gu
proksimiĝis al la Reĝo figrimacante.
“Mi scias kion fari,” diris li. “Faru grandan fajron
kaj bruligu la Birdotimigilon, kaj tiel li ekstermiĝos.”
La Reĝo tiom ĝojis pro tiu sugesto ke li ĉirkaŭbrakis
oldan Gugli-Gun pro sia ĝojo.
“Kompreneble!” li kriis. “Ĝuste tiel. Kial mi mem
ne elpensis tion?”
Do li alvokis siajn soldatojn kaj servistojn kaj
ordonis ke ili preparu grandan fajron en malferma
spaco en la parko de la kastelo. Ankaŭ li sendis
mesaĝon al sia tuta popolo ke oni grupiĝu kaj rigardu
la detruiĝon de la Birdotimigilo kiu aŭdacis defii lian
potencon. Post nelonge vasta amaso da personoj
grupiĝis en la parko kaj la servistoj stakis sufiĉan
fuelon por fari fajron videblan multajn kilometrojn
for—eĉ dumtage.
Kiam ĉio estis preta, la Reĝo elportigis sian
tronon por sidi sur ĝi kaj ĝui la spektaklon, kaj
post tio li sendis siajn soldatojn alporti la
Birdotimigilon.
Nu, nur unusolan aferon en la tuta mondo vere
timis la pajlulo: fajron. Li sciis ke li tre facile ekbrulus,
kaj ke liaj cindroj malmulte valorus poste. Ne ĝenus
224
!(images/000035.png)
La Birdotimigilo de Oz
lin tiel detruiĝi, sed li komprenis ke multaj personoj
en la Lando Oz, precipe Doroteo kaj la Reĝa Ozma,
malfeliĉus se ili informiĝus ke ilia malnova amiko la
Birdotimigilo ne plu ekzistas.
Malgraŭ tio, la pajlulo estis brava kaj frontis sian
fajran faton kiel heroo. Marŝigite antaŭ la amason
da homoj li turnis sin al la Reĝo tre trankvile kaj
diris:
“Ĉi fiago kostos al vi vian tronon, kaj ankaŭ
multan suferadon, ĉar miaj amikoj venĝos mian
detruiĝon.”
“Viaj amikoj ne estas ĉi tie, nek ili scios kion
mi faris al vi, post via pereo kiam vi ne povos
informi ilin,” respondis la Reĝo per malrespekto-
plena voĉo.
Post tio li ordonis ligi la Birdotimigilon al dika
paliso kiun li marteligis en la teron, kaj la materialoj
por la fajro estis amasigitaj tute ĉirkaŭ lin. Kiam tio
estis jam farita, la latuna bando de la Reĝo komencis
viglan melodion kaj olda Gugli-Gu antaŭenvenis kun
flamanta alumeto kaj ardigis la ŝtipojn.
Tuj la flamoj ekleviĝis kaj rampis pli kaj pli
proksimen al la Birdotimigilo. La Reĝo kaj lia tuta
popolo tiom intense rigardis tiun teruran spektaklon
226
Ĉapitro Dek Ok
ke neniu el ili rimarkis ke la ĉielo subite senlumiĝas.
Eble ili supozis ke la laŭta zumsono—kian faras deko
da moviĝantaj vagonaroj—venas el la ardantaj ŝtipoj;
ke la ventoblovo estas nur venteto. Sed subite
eksubeniris amaso da Orkoj, almenaŭ duoncento da
ili, kaj la fortaj aerfluoj kaŭzitaj de iliaj rivoluantaj
vostoj disŝutis la fajron ĉiudirekten, tiel ke eĉ ne unu
ardanta ero eĉ tuŝis la Birdotimigilon.
Sed tiu estis ne la sola efekto de la subita tornado.
Reĝo Kru-el estis blovita el sia trono kaj renversiĝis
kapsuben ĝis li ekhaltis batiĝinte kontraŭ la ŝtonan
muron de sia propra kastelo, kaj antaŭ ol li povis
stariĝi granda Orko eksidis sur lin kaj tenis lin premita
al la tero. Olda Gugli-Gu ĵetiĝis en la aeron kiel
raketo kaj haltis sur arbo, kie li pendis per sia
korpomezo de alta branĉo, batante la aeron per siaj
piedoj kaj penante kapti la aeron per siaj manoj, kaj
kriegante petante kompaton kiel malkuraĝulo, ĉar tio
li ja estis.
La homoj retiris sin ĝis ili estis tute kunpremitaj,
dum ĉiuj soldatoj renversiĝis kaj sterniĝis sur la teron.
La ekscito estis granda dum pluraj minutoj, kaj ĉiu
timigita loĝanto de Omenlando rigardis respektoplene
kaj mirigite al la grandaj Orkoj kies subenflugo
227
La Birdotimigilo de Oz
efektivigis la samtempajn saviĝon de la Birdotimigilo
kaj la konkeron de Reĝo Kru-el.
La Orko, kiu estis la ĉefo de la bando, baldaŭ
liberigis la Birdotimigilon el liaj ligiloj. Kaj li diris:
“Nu, ni nur lastamomente savis vin, kio estas pli bona
ol tro malfrue. Vi nun estas la mastro ĉi tie, kaj ni
firme intencas certigi ke oni obeos viajn ordonojn.”
Dirinte tion la Orko prenis la oran kronon de
Kru-el, kiu estis defalinta de lia kapo, kaj metis ĝin
sur la kapon de la Birdotimigilo, kiu laŭ sia mallerta
maniero paŝetis al la trono kaj sidiĝis en ĝin.
Vidante tion, vigla hurao aŭdiĝis de la amaso da
homoj, kiuj suprenĵetis siajn ĉapelojn kaj gestis per
siaj poŝtukoj kaj salutis la Birdotimigilon kiel sian
Reĝon. La soldatoj partoprenis la huraadon kun la
popolo, ĉar nun ili plene komprenis ke ilia malamata
mastro estas konkerita kaj ke estas saĝe montri sian
bonvolon al la konkerinto. Kelkaj el ili ligis Kru-el-
on per ŝnuregoj kaj antaŭentrenis lin, kaj ĵetis lian
korpon sur la teron antaŭ la trono de la
Birdotimigilo. Gugli-Gu baraktis ĝis fine li glitis de
la branĉo de la arbo kaj falis sur la teron. Li tiam
provis kaŝe foriri, sed la soldatoj kaptis kaj ligis lin
apud Kru-el.
228
!(images/000040.png)
Ĉapitro Dek Ok
“Inversiĝis la situacio,” diris la Birdotimigilo,
ŝveligante sian bruston ĝis la pajlo en ĝi krakis plaĉe,
ĉar li multe plezuriĝis; “sed vi kaj via popolo
efektivigis tion, amiko Orko, kaj ekde nun vi rajtas
kalkuli min kiel vian humilan servanton.”
229
!(images/000072.png)
ĈAPITRO 19
La Sorĉistino Estas Konkerita
Tuj post la konkeriĝo de Reĝo Kru-el unu el la
Orkoj estis sendita al la domo de Pon kun la ĝojiga
informo. Tuj Gloria kaj Pon kaj Trot kaj Buton-Brilo
hastis al la kastelo. Ilin iom surprizis la vidaĵo kiu
renkontis iliajn okulojn, ĉar jen la Birdotimigilo,
kronita kiel Reĝo, kaj la tuta popolo surgenuas humile
antaŭ li. Do ili simile profunde riverencis al la nova
reganto kaj post tio ili staris apud la trono. Kap’tano
Vilĉjo, estante griza akrido, ankoraŭ staris sur ŝultro
de Trot, sed nun li saltetis sur ŝultron de la
Birdotimigilo kaj flustris en la pentritan orelon:
230
Ĉapitro Dek Naŭ
“Mi kredis ke Gloria estos Reĝino de Omenlando.”
La Birdotimigilo kapneis.
“Ankoraŭ ne,” li respondis. “Neniu Reĝino kun
glacia koro taŭgas por regi landon.” Li turnis sin al
sia nova amiko, la Orko, kiu fanfarone ĉirkaŭpaŝadis,
tre fiere pro sia suklceso, kaj diris: “Ĉu vi supozas ke
vi, aŭ viaj sekvantoj, povus trovi oldan Palpebrumnjon
la Sorĉistinon?”
“Kie ŝi estas?” demandis la Orko.
“Ie en Omenlando, mi estas certa.”
“Do,” diris la Orko, “ni certe povos trovi ŝin.”
“Tio
multe
plezurigos
min,”
deklaris
la
Birdotimigilo. “Trovinte ŝin, venigu ŝin al mi, kaj mi
tiam decidos kion fari pri ŝi.”
La Orko kunvokis siajn sekvantojn kaj parolis
kelkajn vortojn al ili per nelaŭta voĉo. Momenton
poste ili altiĝis en la aeron—tiel subite ke la
Birdotimigilo, kiu estis tre malmultepeza, estis tute
forblovita el sia trono kaj en la brakojn de Pon, kiu
remetis lin zorge sur lian seĝon. Ankaŭ estis aerkirlo
de polvo kaj cindroj, kaj la akrido savis sin el
kirloĵetiĝo en la amason da homoj per salto en arbon,
el kie serio de saltetoj baldaŭ revenigis lin al la ŝultro
de Trot.
231
La Birdotimigilo de Oz
La Orkoj jam estis ekster onia vidpovo, do la
Birdotimigilo parolis al la popolo kaj prezentis Glorian
al ili, kiun ili jam bone konis kaj amis. Sed ne ĉiuj
el ili sciis pri ŝia glaciigita koro, kaj kiam la
Birdotimigilo rakontis la misagojn de la Fisorĉistino,
kiujn kuraĝigis kaj pagis Kru-el kaj Gugli-Gu, la
popolo multe indignis.
Intertempe la kvindek Orkoj disiris tra la tuta
Omenlando, kiu ne estas tre granda lando, kaj iliaj
akrevidaj okuloj rigardis en ĉiun valon kaj arbareton
kaj ravinon. Fine unu el ili ekvidis paron da kalkanoj
etendiĝantaj de el sub kelkaj arbustoj, kaj farinte
akran fajfon por averti siajn kamaradojn ke la
sorĉistino estas trovita la Orko suben flugis kaj trenis
oldan Palpebrumnjon el ŝia kaŝejo. Post tio du tri
Orkoj prenis la vestojn de la fiulino per siaj fortaj
krifoj kaj, levinte ŝin alten en la aeron, kie ŝi baraktis
kaj kriis senrezulte, ili flugportis ŝin rekte al la reĝa
kastelo kaj metis ŝin antaŭ la tronon de la
Birdotimigilo.
“Bone!” kriis la pajlulo, gestjesante kontente per sia
plenigita kapo. “Nun ni povas eklabori. Sinjorino
Sorĉistino, mi devas peti, milde sed firme, ke vi
malfaru la misagojn faritajn de vi per sorĉado.”
232
!(images/000081.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Pa!” kriis olda Palpebrumnjo per malestima voĉo.
“Mi defias vin ĉiujn! Per miaj magiaj fortoj mi povas
ŝanĝi vin ĉiujn en porkojn, serĉantajn manĝaĵojn en
la koto, kaj mi faros tion se vi ne zorgos.”
“Mi kredas ke vi eraras tiurilate,” diris la Birdo-
timigilo, kaj stariĝinte el sia trono li marŝis ŝanceliĝe
al la flanko de la Fisorĉistino. Antaŭ mia foriro el la
Lando Oz, Glinda la Reĝa Sorĉistino donis al mi
skatolon, kiun mi malfermu nur se urĝas. Sed mi
opinias preskaŭ certe ke nun urĝas; ĉu vi akordas,
Trot?” li demandis, turnante sin al la knabineto.
“Nu, ni nepre devas fari ion,” respondis Trot
serioze. “Ĝuste nun ĉio ŝajnas ege konfuzita ĉi tie, kaj
fariĝos eĉ pli malbone se ni ne devigos tiun sorĉistinon
ĉesi fari malbonon al oni.”
“Precize tion mi opinias,” diris la Birdotimigilo, kaj
preninte malgrandan skatolon el sia poŝto li malfermis
ĝin kaj ĵetis la enhavon cele Palpebrumnjon.
La maljunulo retiris sin, palan kaj tremantan, dum
fajna blanka polvo falis tute ĉirkaŭ ŝin. Pro ĝia influo
ŝi videble velkis kaj malgrandiĝis, kion vidis ĉiuj
rigardantoj.
“Ho ve—ho ve!” ŝi plorkriis, tordante siajn manojn
pro timo. “Ĉu vi ne havas la antidoton, Birdo-
234
Ĉapitro Dek Naŭ
timigilo? Ĉu la granda Sorĉistino ne donis al vi duan
skatolon?”
“Ŝi ja donis,” respondis la Birdotimigilo.
“Do donu ĝin al mi—tuje!” petegis la sorĉistino.
“Donu ĝin al mi—kaj mi faros kion ajn vi petos!”
“Unue vi faros kion mi petos,” deklaris la Birdo-
timigilo firme.
La sorĉistino ŝrumpis kaj malpligrandiĝis ĉiu-
momente.
“Hastu, do!” ŝi kriis. “Diru al mi kion mi faru kaj
mi faru ĝin, alie estos tro malfrue!”
“Vi faris el amiko de Trot, Kap’tano Vilĉjo, akridon.
Mi ordonas ke vi redonu al li lian naturan formon,”
diris la Birdotimigilo.
“Kie li estas? Kie estas la akrido? Rapidu—rapidu!”
ŝi kriegis.
Kap’tano Vilĉjo, kiun multe interesis tiu
konversacio, saltegis de la ŝultro de Trot kaj stariĝis
sur tiun de la Birdotimigilo. Palpebrumnjo vidis lin
surŝultriĝi kaj tuj komencis fari magiajn gestojn kaj
murmuri magiajn sorĉojn. Ŝi fervorege rapidis, sciante
ke mankas tempo malŝparebla, kaj la akrido tiel
subite transformiĝis en la maljunan veliston, Kap’tano
Vilĉjo, ke li ne havis oportunon desalti de la ŝultro
235
La Birdotimigilo de Oz
de la Birdotimigilo; do lia granda pezo premis la
plenigitan Birdotimigilon al la tero. Tamen nenia
damaĝo fariĝis kaj la pajlulo levis sin kaj forbrosis la
polvon de siaj vestoj dum Tot ĝoje ĉirkaŭbrakis
Kap’tanon Vilĉjon.
“La alian skatolon! Rapidu! Donu al mi la alian
skatolon,” petegis Palpebrumnjo, kiu nun jam ŝrumpis
ĝis duono de sia antaŭa grandeco.
“Ankoraŭ ne,” diris la Birdotimigilo. “Unue vi devos
degeligi la glacian koron de Princino Gloria.”
“Mi ne povas; estas terure malfacile fari tion! Mi
ne povas,” asertis la sorĉistino, agoniante pro timo—
ĉar ankoraŭ ŝi plu malgrandiĝis.
“Vi devas!” deklaris la Birdotimigilo, firme.
La sorĉistino sagace rigardis lin kaj vidis ke li
firmas pri tio; do si komencis dancadi ĉirkaŭ Glorian
kvazaŭ-freneze. La Princino gapis fride, kvazaŭ ŝin
tute ne interesas la agado, dum Palpebrumnjo ŝiris
manplenon da haroj el sia propra kapo kaj ŝiris strion
da ŝtofo el la malsupro de sia robo. Post tio la
sorĉistino eksurgenuis, prenis purpuran pulvoron el sia
nigra sako kaj ŝutis ĝin sur la harojn kaj ŝtofon.
“Mi malvolontas fari tion—mi malvolontas fari
tion!” ŝi plorkriis, “ĉar neniom pli da ĉi tiu magia
236
!(images/000085.jpg)
!(images/000090.png)
Ĉapitro Dek Naŭ
pulvoro ekzistas en la tuta mondo. Sed mi devas oferi
ĝin por savi mian propran vivon. Alumeton! Donu al
mi alumeton, rapidu!” kaj anhelante pro manko de
spiro ŝi rigardis de unu al la alia petege.
Kap’tano Vilĉjo estis la sola persono kun alumeto,
sed li ne hezitis transdoni ĝin al Palpebrumnjo, kiu
rapide ardigis la harojn kaj la ŝtofon kaj la purpuran
pulvoron. Tuj purpura nubo ĉirkaŭis Glorian, kaj ĝi
iom post iom fariĝis roz-palruĝa—brilanta kaj plene
diafana. Tra la roza nubo ili ĉiuj povis vidi la belan
237
La Birdotimigilo de Oz
Princinon, starantan fiere kaj rekte. Kaj ŝia koro fariĝis
videbla, unue ĝi estis frosta pro glacio sed iom post
iom ĝi fariĝis pli brila kaj pli varma ĝis ĉia frosto
malaperis kaj ĝi batadis mole kaj regule kiel ĉiu alia
koro. Kaj nun la nubo malaperis kaj montris Glorian,
kies vizaĝo estis plena de ĝojo, ridetantan tenere al la
amikoj grupiĝintaj ĉirkaŭ ŝi.
Povra Pon antaŭenpaŝis—timide, timante forpuŝon,
sed kun pledantaj okuloj kaj brakoj ame etenditaj al
sia antaŭa amatino—kaj la Princino vidis lin kaj ŝia
dolĉa koro eklumis pro radianta rideto. Tute sen
momento da hezito ŝi ĵetis sin en la brakojn de Pon
kaj tiu rekuniĝo de du amantaj koroj tiom emociigis
ke oni forturnis sin kaj malaltigis sian rigardon por ne
ĝeni la sanktan ĝojon de la fidelaj amantoj.
Sed la voĉeto de Palpebrumnjo kriadis petante
helpon de la Birdotimigilo.
“La antidoton!” ŝi kriegis. “Donu al mi la alian
skatolon—rapide!”
La Birdotimigilo rigardis la sorĉistinon per siaj
kuriozaj pentritaj okuloj kaj vidis ke ŝi nun ne estas
pli alta ol lia genuo. Do li prenis el sia poŝo la duan
skatolon kaj ŝutis ĝian enhavon sur Palpebrumnjon. Ŝi
ĉesis plimalgrandiĝi, sed ŝi neniam povos reakiri sian
238
!(images/000099.png)
La Birdotimigilo de Oz
antaŭan grandecon, kaj tion la fia oldulino bone sciis.
Tamen ŝi ne sciis ke la dua pulvoro detruis ŝian
tutan magipovon, kaj dezirante venĝi sin kontraŭ la
Birdotimigilo kaj liaj amikoj ŝi tuj komencis murmuri
sorĉon tiel terurefikan ke ĝi detruus duonon de la
loĝantaro de Omenlando—se ĝi sukcesus. Sed ĝi tute
ne sukcesis, mirigante oldan Palpebrumnjon. Kaj jam
la Birdotimigilo rimarkis kion penas fari la malgranda
sorĉistino, kaj diris al ŝi:
“Hejmeniru, Palpebrumnjo, kaj kondutu dece. Vi
ne plu estas sorĉistino, sed nur ordinara maljunulino,
kaj ĉar vi ne kapablas pli fiagadi mi konsilas ke vi
provu fari iom da bono en la mondo. Kredu min, estas
pli distre efektivigi bonan agon ol fian, kiel vi trovos
kiam unue vi provos tion.”
Sed Palpebrumnjo tiumomente estis plena de
malĝojo kaj ĉagreno pro la perdo de siaj magiaj povoj.
Ŝi komencis marŝi hejmen, plorante kaj lamentante
pro sia sorto, kaj neniu kiu vidis ŝin foriri simpatiis
kun ŝi.
240
!(images/000102.png)
ĈAPITRO 20
Reĝino Gloria
La sekvan matenon la Birdotimigilo vokis ĉiujn
korteganojn kaj regatojn kunveni en la tronĉambro de
la kastelo, kie estis sufiĉa spaco por ĉiuj kiuj povis
veni. Ili trovis la pajlulon sidantan sur la veluraj
kusenoj de la trono, kun la scintilanta krono de la
Reĝo ankoraŭ sur sia plenigita kapo. Unuflanke de la
trono, en malpli alta seĝo, sidis Gloria, aspektante
radiante bela kaj freŝa kiel novnaskita rozo. Aliflanke
sidis Pon, la knabo de l’ ĝardenisto, ankoraŭ vestita
per sia malnova kitelrobo kaj aspektanta senĝoja kaj
solena; ĉar Pon ne povis kredigi sin ke tiel grandioza
241
La Birdotimigilo de Oz
Princino degnos ami lin post sia restariĝo kaj reveno
al sia trono. Trot kaj Kap’tano Vilĉjo sidis ĉe la piedoj
de la Birdotimigilo kaj ilin multe interesis la evento.
Buton-Brilo perdis sin antaŭ la matenmanĝo, sed li
revenis en la tronĉambron antaŭ la fino de la
ceremonioj. Malantaŭ la trono staris vico de la grandaj
Orkoj, kun sia ĉefo en la centro, kaj la enirejon de la
palaco gardis pli da Orkoj, kiujn oni rigardis mirante
kaj respektoplene.
Kiam ĉiuj ĉeestis, la Birdotimigilo stariĝis kaj faris
paroladon. Li informis ke la patro de Gloria, la bona
Reĝo Amem, kiu iam regis ilin kaj kiun ĉiu amis, estis
detruita de Reĝo Feroc, la patro de Pon, kaj ke Reĝo
Feroc estis detruita de Reĝo Kru-el. Ĉi Reĝo estis mava
reganto, kiel ili tre bone sciis, kaj la Birdotimigilo
deklaris ke la sola persono en la tuta Omenlando kiu
rajtas sidi sur la trono estas Princino Gloria, la filino
de Reĝo Amem.
“Sed,” li pludiris, “ne estas mia rajto, ĉar mi estas
fremdulo, diri kiu regos vin. Vi mem devos decidi, alie
vi ne estos kontentaj. Do elektu nun: kiu estos via
reganto?”
Kaj ĉiuj kriis: “La Birdotimigilo! La Birdotimigilo
regu nin!”
242
Ĉapitro Dudek
Kio pruvis ke la plenigita viro multe popularigis sin
konkerante Reĝon Kru-el, kaj oni kredis ke ili deziras
lin kiel sian Reĝon. Sed la Birdotimigilo tiel fervore
kapneis ke lia kapo deligiĝis, kaj Trot devis firme
repingli ĝin al lia korpo.
“Ne,” diris li, “mi apartenas al la Lando Oz, kie
mi estas humila servanto de la bela knabino kiu regas
nin ĉiujn—la reĝa Ozma. Vi devas elekti iun el viaj
propraj loĝantoj por regi Omenlandon. Kiu estu?”
Ili hezitis dummomente, kaj pluraj kriis: “Pon!” sed
multe pli da ili kriis: “Gloria!”
Do la Birdotimigilo prenis manon de Gloria kaj
gvidis ŝin al la trono, kie li unue sidigis ŝin kaj poste
prenis la scintilantan kronon de sia propra kapo kaj
metis ĝin sur tiun de la junulino, kie ĝi kuŝis bele
inter ŝiaj molaj bukloj. La popolo hurais kaj kriis tiam,
genuante antaŭ sia nova Reĝino; sed Gloria klinis sin
kaj prenis manon de Pon per ambaŭ siaj manoj kaj
levis lin al la seĝo apud si.
“Vi havos kaj Reĝon kaj Reĝinon por zorgi pri vi
kaj protekti vin, karaj regatoj,” ŝi diris per dolĉa voĉo,
dum ŝia vizaĝo brilis pro feliĉeco; “ĉar Pon estis filo
de Reĝo antaŭ ol esti knabo de ĝardenisto, kaj ĉar mi
amas lin li estos mia Reĝa Edzo.”
243
La Birdotimigilo de Oz
Tio plaĉis al ĉiuj, precipe al Pon, kiu komprenis ke
ĉi tiu momento estas la plej grava en lia vivo. Trot kaj
Buton-Brilo kaj Kap’tano Vilĉjo ĉiuj gratulis lin pro
lia fianĉiĝo kun bela Gloria; sed la Orko dufoje ternis
kaj diris ke liaopinie la junulino povus pli bonan
elekti.
Post tio la Birdotimigilo ordonis al la gardistoj ke
ili enkonduku fi-Kru-el-on, kiu ne plu estas Reĝo, kaj
kiam li aperis, ligita per ĉenoj kaj vestita per fusteno,
la popolo malhurais lin kaj retiris sin dum li pasis tiel
ke iliaj vestoj ne tuŝu lin.
Kru-el ne plu estis aroganta aŭ fierega; male, li
aspektis tre humila kaj multe timanta la sorton kiun
destinis al li liaj konkerintoj. Sed Gloria kaj Pon
estis tro feliĉaj por esti venĝemaj kaj ili proponis
nomumi Kru-el-on knabo de l’ ĝardenisto ĉe la
kastelo ĉar Pon rezignis tiun postenon kiam li fariĝis
Reĝo. Sed ili diris ke li devos promesi reformi sian
fikonduton kaj fidele plenumi sian devon, kaj li
devos ŝanĝi sian nomon de Kru-el al Gru-el. Ĉion
ĉi la viro fervore promesis, do kiam Pon foriris en
ĉambron en la kastelo por surmeti princvestojn, la
malnova bruna kitelo kiun li antaŭe surhavis estis
donita al Gru-el, kiu post tio eliris en la ĝardenon
244
!(images/000011.png)
Ĉapitro Dudek
por akvumi la rozojn.
La cetero de tiu fama tago, kiun oni longe memoris
en Omenlando, estis dediĉita al festado kaj ĝojado.
Vespere okazis grandioza danco en la korto, kie la
latuna bando ludis novan muzikaĵon nomitan la
“Orka Troto” kiun oni dediĉis al “Nia Glora Gloria,
la Reĝino.”
Dum la Reĝino kaj Pon gvidis tiun dancon, kaj la
tuta Omenlanda popolo distris sin, la fremduloj
grupiĝis en la parko ekster la kastelo. Kap’tano Vilĉjo,
245
La Birdotimigilo de Oz
Trot, Buton-Brilo kaj la Birdotimigilo ĉeestis, ankaŭ
ilia malnova amiko la Orko; sed el la tuta granda
amaso da Orkoj helpintaj en la konkero restis nur tri
en Omenlando, krom ilia ĉefo, ĉar la aliaj reiris al sia
propra lando tuj kiam Gloria kroniĝis Reĝino. Al la
juna Orko kiu akompanis ilin dum iliaj aventuroj
Kap’tano Vilĉjo diris:
“Vi certe estis helpoplena amiko, kaj ni multege
dankas vin pro via helpo. Mi eble restus akrido se vi
ne helpus min, kaj mi povas komenti ke ne estas tre
plaĉe esti akrido.”
“Sen vi, amiko Orko,” diris la Birdotimigilo, “mi
timas ke mi ne venkus Reĝon Kru-el.”
“Ne,” akordis Trot, “vi estus jam nur amaso da
cindroj.”
“Kaj eble mi estus plu perdiĝinta,” aldonis Buton-
Brilo. “Mi multe dankas, S-ro Orko.”
“Ho, ne dankindas,” respondis la Orko. “Amikoj
devas kunhelpi unu la alian, sciu, alie ili ne estus
amikoj. Sed nun mi devas foriri de vi kaj forflugi al
mia propra lando, kie estos surprizfesto por mia onklo,
kaj mi promesis partopreni.”
“Ve,” diris la Birdotimigilo, bedaŭroplene. “Estas tre
misfortune.”
246
Ĉapitro Dudek
“Kial?” demandis la Orko.
“Mi esperis ke vi konsentos porti nin trans tiujn
montojn en la Landon Oz. Mia tasko ĉi tie estas nun
finita kaj mi volas reiri al la Smeralda Urbo.”
“Kiel vi antaŭe transiris la montojn?” demandis la
Orko.
“Mi grimpis la klifojn per ŝnurego, kaj transiris la
Grandan Abismon per fadeno el araneŝpinaĵo.
Kompreneble mi povus reiri sammaniere, sed la veturo
estus malfacila—kaj povas esti ke neebla—por Trot kaj
Buton-Brilo kaj Kap’tano Vilĉjo. Do mi pensis ke se
vi havus sufiĉan tempon vi kaj via popolo portus nin
trans la montojn kaj surterigus nin sekuraj aliflanke,
en la Lando Oz.”
La Orko penseme konsideris la aferon dum kelka
tempo. Poste li diris:
“Mi nepre ne rompu mian promeson ĉeesti en la
surprizfesto; sed, diru al mi, ĉu vi povus iri al Oz
ĉinokte?”
“Ĉu jam nun?” kriis Trot.
“La nokto estas bela kaj lunluma,” diris la Orko,
“kaj per mia sperto mi trovis ke ne estas momento
tiel favora kiel tuj. Efektive,” li klarigis, “la flugo al
Orklando estas longa kaj mi kaj ĉi tiuj miaj kuzoj
247
La Birdotimigilo de Oz
estas iom lacaj pro nia tago da laboro. Sed se vi
komencos nun, kaj se kontentigos vin ke ni portos
vin trans la montojn kaj lasu vin aliflanke, nur diru
tion—kaj ni foriros!”
Kap’tano Vilĉjo kaj Trot rigardis unu la alian
demandeme. La knabineto fervoris viziti la faman
felandon Oz kaj la maljuna velisto spertis tiom da
embarasoj en Omenlando ke volonte li estos ekster
ĝi.
“Estas iom malĝentile ke ni ne adiaŭas la novajn
Reĝon kaj Reĝinon,” komentis la Birdotimigilo, “sed
mi estas certa ke ili tro ĝojas por senti nian foreston,
kaj mi certigas al vi ke estos multe pli facile flugi
sur la dorsoj de la Orkoj trans tiujn krutajn montojn
ol grimpi ilin kiel mi devis.”
“Konsentite; ni foriru!” Trot decidis. “Sed, kie
estas Buton-Brilo?”
Ĝuste tiun gravan momenton Buton-Brilo estis
denove perdiĝinta, kaj ili ĉiuj disiris serĉi lin. Li staris
apud ili antaŭ nur kelkaj minutoj, sed liaj amikoj
devis ekscitite serĉi lin antaŭ ol trovi la knabon sidanta
inter la membroj de la bando, batanta la finaĵon de la
latuna tamburo per la osto de meleagra kruro kiun li
prenis de la tablo en la bankedoĉambro.
248
Ĉapitro Dudek
“Saluton, Trot,” li diris, supren rigardante al la
knabineto kiam ŝi trovis lin. “Mi neniam antaŭe havis
oportunon bati tamburon per vera bastono. Kaj mi
mem manĝis la viandon de la osto.”
“Venu rapide. Ni iras al la Lando Oz.”
“Ho, kial tiom da rapido?” diris Buton-Brilo; sed
ŝi kaptis lian brakon kaj fortrenis lin al la parko, kie
atendas la aliaj.
Trot grimpis sur la dorson de sia malnova amiko,
la ĉefo de la Orkoj, kaj la aliaj okupis siajn sidejojn
sur la dorsoj de liaj tri kuzoj. Tuj kiam ili estis en
sia loko kaj kroĉiĝis al la maldikaj koloj de la uloj,
la rivoluantaj vostoj komencis kirliri kaj supren
leviĝis la kvar monstraj Orkoj kaj forvelis cele la
montojn. Ili estis tiom altaj en la aero ke kiam ili
transiris la kreston de la plej alta pinto ĝi aspektis
multe malsuper ili. Tuj kiam ili estis tute trans la
bariero la Orkoj flugis suben kaj surterigis siajn
pasaĝerojn.
“Jen ni, sekuraj en la Lando Oz!” kriis la
Birdotimigilo ĝojoplene.
“Ho, ĉu?” demandis Trot, ĉirkaŭrigardante scivole.
Ŝi povis vidi la ombrojn de majestaj arboj kaj la
skizojn de ondantaj montetoj; sub ŝiaj piedoj estis
249
!(images/000043.png)
La Birdotimigilo de Oz
mola tero, sed alie la pala lumo de la luno montris
nenion klare.
“Aspektas tute same kiel ĉiu alia lando,” estis la
komento de Kap’tano Vilĉjo.
“Sed tia ĝi ne estas,” la Birdotimigilo certigis al li.
“Vi nun estas inter la limoj de la plej glora felando
en la tuta mondo. Ĉi tiu parto de ĝi estas nur angulo
250
!(images/000120.png)
Ĉapitro Dudek
de la Kvelula Lando, kaj la plej seninteresa parto de
ĝi. Ĝi ne estas dense loĝata, ĉi tie, mi agnoskas,
sed—”
Lin interrompis subita zumo kaj kirliĝo de la aero
dum la kvar Orkoj flugis en la ĉielon.
“Bonan nokton!” kriis la akraj voĉoj de la strangaj
uloj, kaj kvankam Trot kriis “Bonan nokton!” laŭeble
251
La Birdotimigilo de Oz
laŭte, la knabino estis preskaŭ preta plori ĉar la Orkoj
ne atendis por esti dece dankataj pro sia multa
komplezado al ŝi kaj al Kap’tano Vilĉjo.
Sed la Orkoj estis for, kaj dankoj pro bonaj agaoj
ne multe utilas krom por pruvi onian ĝentilecon.
“Nu, amikoj,” diris la Birdotimigilo, “ni ne restu
ĉi tie en la kampoj dum la tuta nokto, do ni trovu
plaĉan dormolokon. Ja ne multe gravas al mi, ĉar mi
neniam dormas; sed mi scias ke al vianduloj plaĉas
fermi la okulojn kaj kuŝi trankvile dum la senlumaj
horoj.”
“Mi ja estas laca,” agnoskis Trot, oscedante dum
ŝi sekvis la pajlulon laŭ nelarĝa pado, “do, se vi
ne trovos oportunan domon, Kap’tano Vilĉjo kaj mi
dormos sub la arboj, aŭ eĉ sur ĉi tiu mola
herbaro.”
Sed domo ne estis tre malproksima, kvankam kiam
la Birdotimigilo ektrovis ĝin tute ne estis lumo en ĝi.
Kap’tano Vilĉjo frapis sur la pordon plurfoje, kaj ĉar
ne estis respondo la Birdotimigilo aŭdace levis la
riglilon kaj eniris, sekvate de la aliaj. Kaj tuj kiam ili
eniris mola lumo plenigis la ĉambron. Trot ne povis
vidi el kie ĝi venas, ĉar tute nenia lampo estis videbla,
sed ŝi ne malŝparis multan tempon pri tiu problemo,
252
!(images/000077.jpg)
Ĉapitro Dudek
ĉar precize en la centro de la ĉambro staris tablo
pretigita por tri personoj, kun multaj bonaj manĝaĵoj
sur si kaj pluraj el la manĝaĵoj estis varmegaj.
La knabineto kaj Buton-Brilo ambaŭ faris krietojn
de plezuro, sed ili serĉis vane ian fornelon aŭ
kamenon, aŭ personon kiu kuiris por ili tiun
bongustegan festenon.
“Estas felando,” murmuris la knabo, ĵetante sian
ĉapon en angulon kaj sidiĝante ĉe la tablo. “Ĉi tiu
manĝo odoras preskaŭ tiel bone kiel tiu meleagra
kruro kiun mi manĝis en Omenlando. Bonvolu
transdoni la kukpanetojn, Kap’tano Vilĉjo.”
Trot opiniis ke estas strange ke neniuj aliaj homoj
ol ili mem estas en la domo, sed sur la muro kontraŭ
la pordo estis ora kadro kiu enhavis grandliteran
vorton:
“BONVENON.”
Do ŝi ne plu hezitis manĝi la manĝaĵojn tiel
mistere preparitajn por ili.
“Sed estas lokoj nur por tri!” ŝi kriis.
“Tio tute sufiĉas,” diris la Birdotimigilo. “Mi
neniam manĝas, ĉar mi jam estas plenplena, kaj mi
preferas mian netan puran pajlon al manĝaĵoj.”
253
La Birdotimigilo de Oz
Trot kaj la velisto estis malsataj kaj multe manĝis,
ĉar ne post sia foriro el sia hejmo ili gustumis tiel
bonajn manĝaĵojn. Estis surprize ke Buton-Brilo povis
manĝi tiel baldaŭ post sia festeno en Omenlando, sed
la knabo ĉiam manĝis kiam ajn estis oportuno. “Se mi
ne manĝas nun,” li diris, “kiam venontfoje mi
malsatos mi bedaŭros ne esti manĝinta.”
“Vere, Kap’tano,” komentis Trot, kiam ŝi trovis
pladon da glaciaĵo ekaperinta apud ŝia telero, “mi
tutvere kredas ke ni estas en felando.”
“Tute sendube, Trot,” li respondis serioze.
“Mi jam antaŭe estis ĉi tie,” diris Buton-Brilo, “do
mi scias tion.”
Post la manĝo ili trovis tri etajn dormoĉambrojn
apud la granda salono de la domo, kaj en ĉiu ĉambro
estis komforta blanka lito kun lanugaj kusenoj. Estu
certa ke la lacaj mortipovuloj ne prokrastis diri bonan
nokton al la Birdotimigilo kaj rampi en siajn litojn,
kie ili dormis profunde ĝis la mateno.
La unuan fojon post sia ekvido de la terura
kirlakvo, Trot kaj Kap’tano Vilĉjo estis liberaj de
maltrankvilo kaj zorgoj. Buton-Brilon neniam ĝenis io
ajn. La Birdotimigilo, kiu ne povis dormi, rigardis el
la fenestro kaj penis kalkuli la stelojn.
254
!(images/000107.png)
ĈAPITRO 21
Doroteo, Betinjo kaj Ozma
Mi supozas ke multaj el miaj legantoj jam legis
priskribojn de la bela kaj grandioza Smeralda Urbo de
Oz, do mi ne bezonas priskribi ĝin ĉi tie, krom diri
ke neniam urbo en felando egalis tiun pro ĝia solena
gloro. Ĝi situas preskaŭ precize en la centro de la
Lando Oz, kaj en la centro de la Smeralda Urbo
leviĝas la muro el brilantaj smeraldoj kiu ĉirkaŭas la
palacon de Ozma. La palaco estas preskaŭ mem urbo
kaj estas loĝata de multaj el la precipaj amikoj de la
Reganto kaj tiuj kiuj akiris ŝiajn fidon kaj favoron.
Rilate al Ozma mem, ne estas vortoj en iu vortaro
255
La Birdotimigilo de Oz
kiun mi povas trovi, taŭgaj por priskribi la belecon de
la menso kaj persono de tiu junulino. Nur vidi ŝin
estas ami ŝin pro ŝiaj ĉarmaj vizaĝo kaj mienoj; koni
ŝin estas ami ŝin pro ŝiaj tenera simpatio, ŝia sindona
naturo, ŝiaj veremo kaj honoro. Naskite en longa
genealogio de Fereĝinoj, Ozma estas tiel preskaŭ
perfekta kiel povas esti feo, kaj ŝi estas konata pro sia
saĝeco kiel ankaŭ pro siaj aliaj kvalitoj. Ŝiaj feliĉaj
regatoj amas sian knabinan Reganton kaj ĉiu opinias
ŝin kamarado kaj protektanto.
En tiu tempo pri kiu mi verkas, la plej bona amiko
kaj plej konstanta kompano estis malgranda knabino
el Kansas nomata Doroteo, mortipovulo kiu venis al
la Lando Oz tre kuriozmetode kaj al kiu estis donita
hejmo en la palaco de Ozma. Krome, Doroteo fariĝis
Princino de Oz, kaj estis tiel ĉehejme en la reĝa palaco
kiel la afabla Reganto. Ŝi konis preskaŭ ĉiun parton
de la granda lando kaj preskaŭ ĉiujn ĝiajn multajn
loĝantojn. Post Ozma ŝi estis pli multe amata ol ĉiu
alia persono en la tuta Oz, ĉar Doroteo estis simpla
kaj dolĉa, malofte koleriĝis kaj havis tiel amikeman
afablan manieron ke ŝi akiris amikojn negrave kien ŝi
vagis. Ŝi estis la unua kiu venigis la Birdotimigilon kaj
la Stanan Lignohakiston kaj la Malkuraĝan Leonon al
256
Ĉapitro Dudek Unu
la Smeralda Urbo. Doroteo ankaŭ kondukis en Ozon
la Vilulon kaj la Malsatan Tigron, ankaŭ Vilĉinjon la
Flava Kokino, Heŭrekan la Palruĝa Katido, kaj
multajn aliajn plaĉegajn ulojn kaj bestojn. Ĉar ŝi venis
el nia mondo, Doroteo estis tre simila al multaj aliaj
knabinoj kiujn ni konas, do ja kelkfoje ŝi ne estis ege
saĝa, kaj alifoje ŝi estis obstinema kaj trafis
problemojn. Sed la vivo en felando instruis al la
knabineto akcepti ĉiajn surprizojn kiel ordinarajn, ĉar
kvankam Doroteo ne estis feino—ŝi estis same
mortipova kiel ni mem—ŝi vidis pli da mirindaĵoj ol
iam ajn kutimas la plej multaj mortipovuloj.
Alia knabineto el nia ekstera mondo ankaŭ loĝis en
la palaco de Ozma. Tiu estis Betinjo Bobin, kies
strangaj aventuroj kondukis ŝin al la Smeralda Urbo,
kie Ozma elkore bonvenigis ŝin. Betinjo estis
timidulineto kaj neniam kutimiĝis al la mirindaĵoj
ĉirkaŭantaj ŝin, sed ŝi kaj Doroteo estis intimaj amikoj
kaj opiniis sin tre bonfortunaj pro sia kunesto en ĉi
plaĉega lando.
Unu tagon Doroteo kaj Betinjo vizitis Ozman en
la privata ĉambraro de la knabina Reganto, kaj inter
la aferoj kiuj precipe interesis ilin estis la Magia Bildo
de Ozma, muntita en bela kadro kaj pendanta sur la
257
La Birdotimigilo de Oz
muro de la ĉambro. Tiu bildo estis magia ĉar ĝi
konstante ŝanĝis siajn scenojn kaj montris eventojn kaj
aventurojn okazantajn en ĉiuj partoj de la mondo.
Sekve ĝi vere estis “moviĝanta filmo” de la vivo, kaj
kiam la persono staranta antaŭ ĝi volis scii kion faras
iu neĉeestanto, la bildo tuj montris tiun personon, kun
ties ĉirkaŭaĵoj.
La du knabinoj ne volis vidi iun specifan, ĉifoje,
sed nur ĝue rigardis la ŝanĝiĝantajn scenojn, el kiuj
kelkaj estis ege kuriozaj kaj rimarkindaj. Subite
Doroteo kriis: “Ho, jen Buton-Brilo!” kaj tio logis
Ozman ankaŭ rigardi la bildon, ĉar ŝi kaj Doroteo
bone konis la knabon.
“Kiu estas Buton-Brilo?” demandis Betinjo, kiu
neniam renkontis lin.
“Nu, li estas la knabeto kiu nun deiras de la dorso
de tiu stranga fluganto,” kriis Doroteo. Ŝi turnis sin al
Ozma kaj demandis: “Kio estas tiu fluganto, Ozma?
Ĉu birdo? Mi neniam antaŭe vidis tiaĵon.”
“Ĝi estas Orko,” respondis Ozma, ĉar ili rigardis la
scenon en kiu la Orko kaj la tri grandaj birdoj unue
surterigas siajn pasaĝerojn en Omenlando, post la
longa flugo trans la dezerton. “Mi demandas al mi,”
pludiris la knabina Reganto mediteme, “kial tiuj
258
!(images/000110.png)
La Birdotimigilo de Oz
fremduloj aŭdacas eniri tiun misfortunan landon kiun
regas fireĝo.”
“Tiu knabino, kaj la unukrura viro, aspektas morti-
povuloj el la ekstera mondo,” diris Doroteo.
“La viro ne estas unukrura,” korektis Betinjo; “li
havas unu lignan kruron.”
“Estas preskaŭ egale malbone,” deklaris Doroteo,
rigardante Kap’tanon Vilĉjon lamiradi.
“Ili estas tri mortipovaj aventurantoj,” diris Ozma,
“kaj ili aspektas indaj kaj honestaj. Sed mi timas ke
ili estos mistraktataj en Omenlando, kaj se ilin trafos
ia misfortuno tie mi mem kulpos, ĉar Omenlando
estas parto de mia regno.”
“Ĉu ni ne povas iel helpi ilin?” demandis Doroteo.
“Tiu aspektas plaĉa knabineto. Mi bedaŭrus se io
malbona okazus al ŝi.”
“Ni rigardu la bildon dum kelka tempo,” proponis
Ozma, do ili ĉiuj tiris seĝojn antaŭ la Magian Bildon
kaj sekvis la aventurojn de Trot kaj Kap’tano Vilĉjo
kaj Buton-Brilo. Baldaŭ la sceno ŝanĝiĝis kaj montris
ilian amikon la Birdotimigilo transiranta la montojn
en Omenlandon, kaj tio iom forprenis la maltrankvilon
de Ozma, ĉar ŝi tuj komprenis ke Glinda la Bona
sendis la Birdotimigilon protekti la fremdulojn.
260
!(images/000116.png)
Ĉapitro Dudek Unu
La aventuroj en Omenlando montriĝis tre interesaj
al la tri knabinoj en la palaco de Ozma, kiuj dum la
sekvaj tagoj uzis multan tempon rigardante la bildon.
Ĝi estis kvazaŭ rakonto por ili.
“Tiu knabino estas vera vagistino!” kriis Doroteo,
parolante pri Trot, kaj Ozma respondis:
261
La Birdotimigilo de Oz
“Ŝi estas kara ulineto, kaj mi certas ke nenio tre
malbona okazos al ŝi. La maljuna velisto ankaŭ estas
vera bonulo, ĉar li eĉ ne unufoje grumblis pro sia
transformiĝo en akridon, malsimile al multaj personoj.”
Kiam la Birdotimigilo estis tiel preskaŭ bruligita la
knabinoj ĉiuj tremetis, kaj ili kunfrapis la manojn ĝoje
kiam la amaso da Orkoj venis kaj savis lin.
Sekve, kiam ĉiuj ekscitaj aventuroj en Omenlando
estis finitaj kaj la kvar Orkoj komencis sian flugon
transmonten portante la mortipovulojn en la Landon
Oz, Ozma alvokis la Sorĉiston kaj petis lin prepari
dormolokon por la fremduloj.
La fama Sorĉisto de Oz estis kurioza vireto kiu
loĝis en la reĝa palaco kaj prizorgis ĉiujn magiagojn
kiujn volas Ozma. Li ne estis egale potenca kiel
Glinda, certe, sed li povis fari multajn mirindaĵojn. Li
pruvis tion metante domon en la neloĝatan parton de
la Kvelula Lando kie la Orkoj surterigis Kap’tanon
Vilĉjon kaj Troton kaj Buton-Brilon, kaj provizis al ĝi
ĉiujn komfortaĵojn kiujn mi priskribis en la antaŭa
ĉapitro.
La sekvan matenon Doroteo diris al Ozma:
“Ĉu ni ne devus iri renkonti la fremdulojn, tiel ke
ni povos montri al ili la vojon al la Smeralda Urbo?
262
!(images/000119.png)
Ĉapitro Dudek Unu
Mi certas ke tiu knabineto sentos timidecon en ĉi bela
lando, kaj mi scias ke se estus mi mi volus ke iu
bonvenigu min.”
Ozma ridetis al sia amiketo kaj respondis:
“Vi kaj Betinjo rajtas iri renkonti ilin, se vi deziras,
sed mi ne povas foriri de mia palaco ĝuste nun, ĉar
mi konferencos kun Joĉjo Kukurbokapo kaj Profesoro
Ŝancelinsekto pri gravaj aferoj. Vi rajtas preni la
Segĉevalon kaj la Ruĝan Ĉaregon, kaj se vi komencos
baldaŭ vi povos renkonti la Birdotimigilon kaj la
fremdulojn ĉe la palaco de Glinda.”
“Ho, dankon!” kriis Doroteo, kaj ŝi foriris informi
Betinjon kaj prepari por la veturo.
263
!(images/000074.png)
ĈAPITRO 22
La Akvofalo
La kastelo de Glinda estis longan distancon for de
la montoj, sed la Birdotimigilo komencis la veturon
gaje, ĉar tempo ne multe gravas en la Lando Oz kaj
li antaŭ nelonge spertis tiun veturon kaj konis la
vojon. Al Buton-Brilo neniam multe gravis kie li estas
aŭ kion li faras; la knabo kontentis esti vivanta kaj
havi bonajn kompanojn partoprenantajn en liaj
vagadoj. Rilate al Trot kaj Kap’tano Vilĉjo, ili nun
trovis sin tiel komfortaj kaj liberaj de danĝero, en ĉi
tiu bela felando, kaj ilin tiel superfortis kaj mirigis la
aventuroj kiujn ili spertas, ke la veturo al la kastelo
264
Ĉapitro Dudek Du
de Glinda pli similis plezurveturon ol malfacilaĵon,
pro la multaj mirindaĵoj videblaj.
Buton-Brilo jam antaŭe estis en Oz, sed neniam en
tiu parto de ĝi, do la Birdotimigilo estis la sola persono
kiu konis la padojn kaj povis gvidi ilin. Ili manĝis
grandan matenmanĝon, kiun ili trovis jam preparita
por ili kaj atendanta ilin sur la tablo kiam ili vekiĝis
el sia freŝiga dormo, do ili foriris de la magia domo
kontentaj kaj kun koroj pli leĝeraj kaj pli feliĉaj ol ili
havis dum multaj antaŭaj tagoj. Dum ili marŝis tra la
kampoj la suno brilis hele kaj la venteto portis
bongustan odoron, ĉar ĝi kunportis la spiron de
milionoj da sovaĝaj floroj.
Je la tagmezo, kiam ili haltis ripozi apud la bordo
de bela rivero, Trot didis per longigita spiro kiu estis
tre simila al ĝemo:
“Ho ke ni estu kunportantaj kelkajn manĝaĵojn
restintajn post nia matenmanĝo, ĉar denove mi
malsatiĝas.”
Apenaŭ ŝi parolis kiam tablo leviĝis antaŭ ili,
kvazaŭ de la tero mem, kaj ĝi estis plenplena de
fruktoj kaj nuksoj kaj kuketoj kaj multaj bongustaj
manĝaĵoj. La okuloj de la knabineto larĝe malfermiĝis
pro tiu montro de magio, kaj Kap’tano Vilĉjo ne certis
265
La Birdotimigilo de Oz
ke la aĵoj vere troviĝas tie kaj estas manĝeblaj ĝis li
prenis ilin per sia mano kaj gustumis ilin. Sed la
Birdotimigilo diris ridante:
“Iu prizorgas vian bonfarton, tute certe, kaj laŭ
la aspekto de ĉi tablo mi suspektas ke mia amiko
la Sorĉisto priatentas nin. Mi trovis lin faranta
similaĵojn jam antaŭ nun, kaj se la Sorĉisto
priatentas nin ne necesas maltrankvili pri la
estonteco.”
“Kiu maltrankvilas?” demandis Buton-Brilo, jam ĉe
la tablo kaj fervore manĝanta.
La Birdotimigilo ĉirkaŭrigardis la lokon dum la
aliaj festenis, kaj trovinte multajn aferojn nefamiliaraj
li kapneis kaj komentis:
“Nepre mi elektis la malĝustan padon, en tiu lasta
valo, ĉar survoje al Omenlando mi memoras ke mi
ĉirkaŭiris la piedon de ĉi rivero, kie estis granda
akvofalo.”
“Ĉu la rivero kurbiĝis, post la akvofalo?” demandis
Kap’tano Vilĉjo.
“Ne, la rivero malaperis. Nur lageto de kirlakvo
montris kien foriris la rivero; sed mi supozas ke ĝi
estas ie sub la tero, kaj resurfaciĝos en alia parto de
la lando.”
266
Ĉapitro Dudek Du
“Nu,” sugestis Trot, finante sian lunĉon, “ĉar ne
eblas transiri ĉi tiun riveron, mi supozas ke ni devos
trovi tiun akvofalon kaj ĉirkaŭiri ĝin.”
“Precize,” respondis la Birdotimigilo; do ili baldaŭ
rekomencis sian veturon, sekvante la riveron
longatempe ĝis la muĝo de la akvofalo sonis en iliaj
oreloj. Post iom pli da tempo ili atingis la akvofalon
mem, akvan deklivon malsuprenirantan tre suben,
suben en etan lageton kiu laŭaspekte ne havas elirejon.
De la supro de la falo, kie ili staris, la bordoj iom post
iom fordeklivis, tiel ke la subiro sur tero estis tre facila,
kvankam la rivero nur povis glisi trans randon el roko
kaj fali rekte en la fundojn.
“Jen,” diris la Birdotimigilo, klinante sin super la
randon, “ĉi tion nomas niaj Ozanoj la Granda
Akvofalo, ĉar certe ĝi estas la plej alta en la tuta lando;
sed laŭ mia opinio—Helpu!”
Li perdis sian ekvilibron kaj falis kapantaŭe en la
riveron. Ili vidis brileton de pajlo kaj bluaj vestoj, kaj
la pentrita vizaĝo rigardanta surprizite supren. La
sekvan momenton la Birdotimigilo estis fortrenita trans
la akvofalon kaj plonĝis en la suban basenon.
La akcidento okazis tiel subite ke dum momento ili
ĉiuj estis tro hororplenaj por paroli aŭ moviĝi.
267
La Birdotimigilo de Oz
“Ek! Ni helpu lin, alie li dronos,” Trot kriis.
Eĉ dum ŝi parolis ŝi komencis subiri la deklivon al
la suba lageto, kaj Kap’tano Vilĉjo sekvis tiel rapide
kiel permesis lia ligna kruro. Buton-Brilo venis malpli
rapide, vokante al la knabino:
“Li ne povas droni, Trot; li estas Birdotimigilo.”
Sed ŝi ne estis certa ke Birdotimigilo ne povas
droni kaj ŝi neniam malgrandigis sian rapidon ĝis ŝi
staris rande de la lageto, kie la ŝpruco flugis en ŝian
vizaĝon. Kap’tano Vilĉjo, spiregante kaj anhelante,
havis nur sufiĉan voĉon por demandi, dum li venis
al ŝia flanko:
“Ĉu vi vidas lin, Trot?
“Eĉ ne eron de li. Ho, Kap’tano, kio okazis al li,
laŭ via s’pozo?”
“Mi s’pozas,” respondis la velisto, “ke li estas en tiu
akvo, pli-malpli for, kaj mi timas ke lia pajlo fariĝos
tre akvoplena. Sed rilate al drono, mi akordas kun
Buton-Brilo ke ne estas eble.”
Malmulte konsolis tiu certigo kaj Trot staris
kelkatempe priserĉante per siaj okuloj la bobelantan
akvon, esperante ke la Birdotimigilo fine alsurfaciĝos.
Baldaŭ ŝi aŭdis Buton-Brilom voki: “Venu ĉi tien,
Trot!” kaj ĉirkaŭrigardante ŝi vidis ke la knabo rampis
268
!(images/000086.jpg)
Ĉapitro Dudek Du
trans la malsekajn rokojn al la rando de la akvofalo
kaj laŭaspekte penas rigardi preteren. Paŝante al li ŝi
demandis:
“Kion vi vidas?”
“Kavon,” li respondis. “Ni eniru. Eble ni trovos la
Birdotimigilon tie.”
Ŝi iom dubis pri tio, sed la kavo interesis ŝin, kaj
ankaŭ Kap’tanon Vilĉjon. Estis ĝuste sufiĉa spaco ĉe
la rando de la deklivakvo por ke ili puŝu sin malantaŭ
ĝin, sed post tiu danĝera enirejo ili trovis sufiĉan
spacon por marŝi rekte kaj post kelka tempo ili atingis
malfermaĵon en la muro roka. Proksimiĝante al tiu
malfermaĵo, ili enrigardis kaj trovis serion de ŝtupoj,
tiel ĉizitaj ke ili povis facile subiri en la kavernon.
Trot turnis sin por demandeme rigardi siajn
akompanantojn. La falanta akvo tiom bruegis kaj
muĝis ke ŝia voĉo ne estis aŭdebla. Kap’tano Vilĉjo
kapjesis, sed antaŭ ol li povis eniri la kavon Buton-
Brilo jam estis antaŭ li, subgrimpante la ŝtupojn sen
eĉ ereto da timo. Do la aliaj sekvis la knabon.
La unuaj ŝtupoj estis malsekaj pro la ŝpruco, kaj
glitigaj, sed la ceteraj estis tute sekaj. Roza lumo ŝajne
venis el la interno de la kavo, kaj tio lumigis ilian
vojon. Post la ŝtupoj estis nelonga tunelo, sufiĉe alta
269
!(images/000097.png)
Ĉapitro Dudek Du
por ke ili povu rekte marŝi tra ĝi, kaj post tio ili
atingis la kavon mem kaj paŭzis mirante kaj
admirante.
Ili staris sur la rando de vasta kaverno, kies muroj
kaj kupola tegmento estis kovritaj de sennombraj
rubioj, belege ĉizitaj kaj flagrantaj scintilantajn radiojn
de unu al la alia. Tio kaŭzis radiantan lumon kiu
ebligis vidi la tutan kavernon, kaj la efekto estis tiel
eksterordinara ke Trot enspiris kvazaŭ sufoke, kaj staris
tute senmove pro mirado.
Sed la muroj kaj la tegmento de la kaverno estis
nur fono por pli mirinda sceno. En la centro estis
bobelanta kaldrono de akvo, ĉar tie la rivero releviĝis,
ondante kaj disiĝante ĝis ĝia ŝpruco leviĝis alten en la
aeron, kie ĝi akiris la rubian koloron de la juveloj kaj
aspektis bolanta amaso da flamoj. Kaj dum ili gapis
la falantan ĵetiĝantan akvon, la korpo de la
Birdotimigilo subite leviĝis en la centro, baraktante kaj
piedbatante, kaj la sekvan momenton ĝi plene
malaperis el onia vidpovo.
“Jadi, li malsekas!” kriis Buton-Brilo; sed neniu el
la aliaj aŭdis lin.
Trot kaj Kap’tano Vilĉjo trovis ke larĝa breto—
kovrita, kiel la muroj, per scintilantaj rubioj—
271
!(images/000104.png)
La Birdotimigilo de Oz
ĉirkaŭiras la tutan muron de la kaverno; do ili sekvis
tiun belegan padon malantaŭen kaj trovis la lokon kie
la akvo finplonĝis sub la teron, antaŭ ol ĝi plene
malaperis. Kie ĝi plonĝis en tiun senluman abismon
la rivero estis nigra kaj seninspiraspekta, kaj ili staris
rigardante pro miro ĝis tuj apud ili la korpo de la
Birdotimigilo eksaltis denove el la akvo.
272
!(images/000114.png)
ĈAPITRO 23
La Lando Oz
La ekapero de la pajlulo sur la akvo estis tiel subita
ke ĝi alarmis Troton, sed Buton-Brilo estis sufiĉe saĝa
por etendi sian lignan kruron super la akvon kaj la
Birdotimigilo penege kaptis la kruron per ambaŭ
manoj. Li sukcesis teni firme ĝis Trot kaj Buton-Brilo
surgenuiĝis kaj kaptis liajn vestojn, sed la infanoj tute
ne kapablus treni la akvoplenan Birdotimigilon sur la
teron sen la helpo de Kap’tano Vilĉjo. Kiam ili sternis
lin sur la breton el rubioj li estis la plej senutilaspekta
Birdotimigilo imagebla—lia pajlo estis malsekega,
gutante akvon, liaj vestoj estis malsekaj kaj ĉifitaj, eĉ
273
La Birdotimigilo de Oz
la sako sur kiu lia vizaĝo estis pentrita fariĝis tiel ĉifa
ke la malnova gaja mieno de la vizaĝo de ilia plenigita
amiko tute mankis. Sed li ankoraŭ povis paroli, kaj
kiam Trot klinis sian orelon ŝi aŭdis lin diri:
“Portu min el ĉi tie tuj kiam eble.”
Tio ŝajnis saĝa konsilo, do Kap’tano Vilĉjo levis
liajn kapon kaj ŝultrojn, kaj Trot kaj Buton-Brilo
prenis po kruron; kune ili parte portis kaj parte trenis
la malsekan Birdotimigilon el la Rubia Kaverno,
laŭlonge de la tunelo, kaj supren laŭ la rokaj ŝtupoj.
Estis iom malfacile treni lin preter la randon de la
akvofalo, sed ili sukcesis, per multa klopodado, kaj
kelkajn minutojn poste ili metis sian povran
kamaradon sur herbokovritan bordon kie la suno brilis
sur lin libere kaj lin ne povis atingi la ŝpruco.
Kap’tano Vilĉjo nun klinis sin kaj ekzamenis la
pajlon per kiu la Birdotimigilo estis plenigita.
“Mi kredas ke ĝi ne multe pli utilos al li,” diris li,
“ĉar ĝi estas plena de ranidoj kaj fiŝovoj, kaj la akvo
forprenis la rigidecon el la pajlo kaj ruinigis ĝin. Mi
opinias, Trot, ke plej bone estos ke ni malplenigu lian
tutan korpon kaj portu liajn kapon kaj vestojn
laŭlonge de la vojo ĝis ni atingos kampon aŭ domon
kie ni povos akiri freŝan pajlon.”
274
Ĉapitro Dudek Tri
“Jes, Kap’tano,” ŝi akordis, “nenio alia fareblas. Sed
kiel ni ja povos trovi la vojon al la palaco de Glinda,
sen la Birdotimigilo kiu gvidis nin?”
“Estos facile,” diris la Birdotimigilo, parolante per
iom febla sed klara voĉo. “Se Kap’tano Vilĉjo portos
mian kapon sur siaj ŝultroj, kun miaj okuloj rigardantaj
antaŭen, mi povos indiki kiun vojon preni.”
Do ili plenumis tiun planon kaj elprenis la tutan
malnovan malsekan pajlon el la korpo de la
Birdotimigilo. Post tio la velisto tordis la vestojn por
elgutigi la akvon kaj metis ilin en la sunlumon ĝis ili
estis tute sekaj. Trot prizorgis la kapon kaj elpremis la
ĉifojn de la vizaĝo dum ĝi sekiĝis, tiel ke post nelonge
la mieno de la Birdotimigilo refariĝis natura, kaj gaja
kiel antaŭe.
Tiu laboro necesigis iom da tempo, sed kiam ĝi
estis kompleta ili rekomencis sian veturon, kaj Buton-
Brilo portis la botojn kaj ĉapelon, Trot la vestojn, kaj
Kap’tano Vilĉjo la kapon. La Birdotimigilo, kiu
regajnis sian spiritan ekvilibron kaj nun estis
bonhumora, malgraŭ siaj ĵusaj misfortunoj, distris ilin
dum la irado per rakontoj pri la Lando Oz.
Nur la sekvan matenon, tamen, ili trovis pajlon per
kiu ili povis replenigi la Birdotimigilon. Tiun vesperon
275
La Birdotimigilo de Oz
ili atingis la saman dometon en kiu ili antaŭe dormis,
sed nun ĝi estis magie transportita al nova loko. La
sama abunda manĝo troviĝis varmega sur la tablo kaj
la samaj komfortaj litoj estis pretaj por ilia dormado.
Ili ellitiĝis frue kaj post la matenmanĝo eliris, kaj
tie, kuŝanta tuj apud la domo, estis amaso da pura
firma pajlo. Ozma rimarkis la akcidenton de la
Birdotimigilo en sia Magia Bildo kaj petis la Sorĉiston
provizi la pajlon, ĉar ŝi sciis ke la aventurantoj
verŝajne ne trovos pajlon en la regiono tra kiu ili
nun veturas.
Ili ne perdis tempon antaŭ ol replenigi la Birdo-
timigilon per pajlo, kaj al li multe plaĉis kapabli
denove remarŝadi kaj refoje gvidi la grupeton.
“Vere,” diris Trot, “mi opinias ke vi estas pli bona
ol antaŭe, ĉar vi estas plene freŝa kaj dolĉa kaj vi
susuras bele kiam vi moviĝas.”
“Dankon, kara,” li respondis dankeme. “Mi ĉiam
sentas min kiel novan homon kiam mi estas freŝe
replenigita. Al neniu plaĉas malfreŝiĝi, sciu, kaj eĉ
bona pajlo degeneras kiam ĝi malnoviĝas.”
“Akvo ruinigis vin lastafoje,” komentis Buton-Brilo,
“kaj tio pruvas ke tro da banado estas egale detrua
kiel malsufice da ĝi. Sed, efektive, Birdotimigilo, akvo
276
!(images/000075.png)
Ĉapitro Dudek Tri
ne estas tiel danĝera por vi kiel fajro.”
“Ĉio estas bona se ĝi ne estas troa,” deklaris la
Birdotimigilo. “Sed nun ni hastu, alie ne ne atingos
la palacon de Glinda antaŭ la noktiĝo.”
277
!(images/000053.png)
ĈAPITRO 24
La Reĝa Akcepto
Ĉirkaŭ la kvaran horon de tiu sama tago la Ruĝa
Ĉarego haltis ĉe la enirejo de la palaco de Glinda kaj
Doroteo kaj Betinjo elsaltis. La Ruĝa Ĉarego de Ozma
estis preskaŭ kaleŝo, inkrustita per rubioj kaj perloj,
kaj ĝin tiris la plejamata tirbesto de Ozma, la ligna
Segĉevalo.
“Ĉu mi maljungu vin,” demandis Doroteo, “tiel ke
vi povos enveni kaj viziti?”
“Ne,” respondis la Segĉevalo. “Mi nur staros ĉi tie
kaj pensos. Ne rapidu. Pensado ŝajne tute ne tedas
min.”
278
Ĉapitro Dudek Kvar
“Pri kio vi pensos?” demandis Betinjo.
“Pri la glano el kiu kreskis la arbo el kiu mi fariĝis.”
Do ili lasis la lignan beston kaj eniris por viziti
Glindan, kiu bonvenigis le knabinetojn plej elkore.
“Mi sciis ke vi estas survoje,” diris la bona
Sorĉistino kiam ili estis sidiĝintaj en ŝia biblioteko,
“ĉar mi sciiĝis per mia Arkivlibro ke vi intencis
renkonti Troton kaj Buton-Brilon kiam ili alvenos ĉi
tien.”
“Ĉu la fremda knabineto nomiĝas Trot?” demandis
Doroteo.
“Jes; kaj ŝia kunulo, la maljuna velisto, nomiĝas
Kap’tano Vilĉjo. Mi kredas ke ni multe amos ilin, ĉar
ili estas ĝuste tiaj kiaj estas homoj por ĝui kaj bone
taksi nian felandon kaj mi ne vidas ian metodon, nun,
per kiu ili povus reiri al la ekstera mondo.”
“Nu, estas sufiĉa spaco ĉi tie por ili, certe,” diris
Doroteo. “Betinjo kaj mi jam fervoras bonvenigi
Troton. Ni bezonos almenaŭ jaron por montri al ŝi
ĉiujn mirindaĵojn de Oz.”
Glinda ridetis.
“Mi loĝas ĉi tie jam de multaj jaroj,” diris ŝi, “kaj
mi ankoraŭ ne vidis ĉiujn mirindaĵojn de Oz.”
Intertempe la veturantoj proksimiĝis al la palaco,
279
La Birdotimigilo de Oz
kaj kiam ili unue ekvidis ĝiajn turojn Trot konsciis ke
ĝi estas multe pli grandioza kaj impona ol la kastelo
de la Reĝo en Omenlando. Ju pli ili proksimiĝis, des
pli bela aspektis la palaco, kaj kiam fine la
Birdotimigilo gvidis ilin laŭ la grandaj marmoraj
ŝtupoj, eĉ Buton-Brilo pleniĝis per mirego.
“Mi ne vidas soldatojn por gardi la lokon,” diris la
knabineto.
“Ne necesas gardi la palacon de Glinda,” respondis
la Birdotimigilo. “Ne estas fiuloj en Oz, laŭ nia scio,
kaj eĉ se ili ekzistus, la magio de Glinda estus sufiĉe
potenca por protekti ŝin.”
Buton-Brilo nun staris sur la plejsupraj ŝtupoj de
la enirejo, kaj li subite kriis:
“Ho, jen la Segĉevalo kaj la Ruĝa Ĉarego! Hura!”
kaj la sekvan momenton li kuris ĵeti siajn brakojn
ĉirkaŭ la kolon de la ligna ĉevalo, kiu bonnature
permesis tiun intiman agon fare de la knabo kiun ĝi
konis kiel malnovan amikon.
La krio de Buton-Brilo aŭdiĝis interne de la palaco,
do nun elkuris Doroteo kaj Betinjo por ĉirkaŭbraki
sian amatan amikon la Birdotimigilon, kaj bonvenigi
Troton kaj Kap’tanon Vilĉjon al la Lando Oz.
“Ni rigardas vin de tre longe en la Magia Bildo de
280
!(images/000058.jpg)
Ĉapitro Dudek Kvar
Ozma,” diris Doroteo, “kaj Ozma sendis nin inviti vin
al ŝia propra palaco en la Smeralda Urbo. Mi ne scias
ĉu vi komprenas kiel bonfortunaj vi estas, ricevante
tiun inviton, sed vi pli bone komprenos kiam vi vidos
la reĝan palacon kaj la Smeraldan Urbon.”
Nun Glinda mem aperis por gvidi la tutan grupon
en sian Lazuran Akceptoĉambron. Trot iom timis la
solenan Sorĉistinon, sed kuraĝiĝis firme tenante la
manojn de Betinjo kaj Doroteo. Kap’tano Vilĉjo havis
neniun kiu povus helpi lin senti malformalecon, do la
maljuna velisto sidis rigide sur la rando de sia seĝo
kaj diris: “Jes, sinjorino,” aŭ “Ne, sinjorino,” kiam li
estis alparolita, kaj multe embarasiĝis pro tiom da
grandiozeco.
La Birdotimigilo loĝis tiom en palacoj ke li sentis
sin tute ĉehejme, kaj li babiladis al Glinda kaj la
knabinoj de Oz gaje kaj leĝerkore. Li rakontis ĉiujn
siajn aventurojn en Omenlando, kaj ĉe la Granda
Akvofalo, kaj dum la veturo ĉi tien—kiujn plejparte
liaj aŭskultantoj jam konis—kaj poste li demandis
Doroteon kaj Betinjon pri kio okazis en la Smeralda
Urbo post lia foriro.
Ili ĉiuj pasigis la vesperon kaj la nokton en la palaco
de Glinda, kaj la Sorĉistino estis tiom kompleza al
281
La Birdotimigilo de Oz
Kap’tano Vilĉjo ke la maljunulo iom post iom reakiris
sian memfidon kaj komencis ĝui la eventon. Trot jam
konkludis ke Doroteon kaj Betinjon ŝi trovas du
plezuregaj kamaradoj, kaj Buton-Brilo estis tiom
ĉehejme ĉi tie kiel en la kampoj de Omenlando aŭ
kiam li estis sub la pufmaiza neĝo en la Lando Mo.
La sekvan matenon ili ellitiĝis frue kaj gaje kaj post
la matenmanĝo ili adiaŭis la afablan Sorĉistinon, kiun
Trot kaj Kap’tano Vilĉjo fervore dankis pro ŝia sendo
de la Birdotimigilo en Omenlandon por savi ilin. Post
tio ili ĉiuj grimpis en la Ruĝan Ĉaregon.
Estis sufiĉa spaco por ĉiuj sur la larĝaj benkoj, kaj
kiam ĉiuj prenis siajn lokojn—Doroteo, Trot kaj
Betinjo sur la malantaŭa benko kaj Kap’tano Vilĉjo,
Buton-Brilo kaj la Birdotimigilo sur la antaŭa—ili
kriis “Ek!” al la Segĉevalo kaj la ligna tirbesto movis
sin vigle, tirante la Ruĝan Ĉaregon facile.
Nun la fremduloj komencis percepti la verajn
belaĵojn de la Lando Oz, ĉar ili trapasis pli dense
loĝatan parton de la lando kaj la loĝantaro pli densiĝis
ju pli ili proksimiĝis al la Smeralda Urbo. Ĉiu
renkontata gaje parolis aŭ ridetis al la Birdotimigilo,
Doroteo kaj Betinjo Bobin, kaj kelkaj el ili memoris
Buton-Brilon kaj rebonvenigis lin al sia lando.
282
Ĉapitro Dudek Kvar
La grupo estis ja tre feliĉa, veturante en la Ruĝa
Ĉarego al la Smeralda Urbo, kaj Trot jam komencis
esperi ke Ozma permesos ke ŝi kaj Kap’tano Vilĉjo
loĝu ĉiam en la Lando Oz.
Atinginte la grandan urbon ili eĉ pli miregis, kaj
pro la amaso da homoj en siaj kuriozaj kaj pitoreskaj
kostumoj, kaj pro la grandiozeco de la urbo mem. Sed
la grandiozeco de la Reĝa Palaco plene senspirigis ilin,
ĝis Ozma akceptis ilin en sia propra bela ĉambraro kaj
per sia ĉarma konduto kaj certigaj ridetoj sentigis al
ili ke ili ne plu estas fremduloj.
Al Trot doniĝis bela ĉambreto apud tiu de Doroteo,
kaj Kap’tano Vilĉjo ricevis plej komfortan ĉambron
apud tiu de Trot kaj apud la ĝardenoj. Tiun vesperon
Ozma faris grandajn bankedon kaj akcepton honore
al la novaj alvenintoj. Kvankam Trot jam legis pri
multaj el la personoj kiujn ŝi renkontis tie, Kap’tano
Vilĉjo estis malpli familiara kun ili kaj multaj el la
nekutimaj uloj konigitaj al li tiuvespere devigis la
maljunan veliston larĝe malfermi siajn okulojn pro
mirego.
Li ĝis tiam supozis la Birdotimigilon preskaŭ tiel
kurioza kiel povas ekzisti, sed nun li renkontis la
Stanan Lignohakiston, konsistantan plene el stano, eĉ
283
!(images/000046.png)
!(images/000065.png)
La Birdotimigilo de Oz
lia koro, kaj kiu portis brilantan hakilon trans sia
ŝultro kien ajn li iris. Kaj jen Joĉjo Kukurbokapo,
kies kapo estis vera kukurbo kun enĉizita vizaĝo; kaj
Profesoro Ŝancelinsekto, kiu forme estis giganta
insekto sed kiu estis vestita per bone taŭgaj vestaĵoj.
La Profesoro estis interesa konversacianto kaj tre
ĝentila, sed lia vizaĝo estis tiel komika ke ridetigis
Kap’tanon Vilĉjon rigardi ĝin. Granda amiko de
Doroteo kaj Ozma evidente estis maŝinulo nomata
Tiktoko, kies risortoj malstreĉiĝis plurfoje dum la
vespero kaj estis restreĉendaj de iu antaŭ ol li povis
movi sin aŭ paroli.
En la akcepto aperis la Vilulo kaj lia frato, ambaŭ
tre popularaj en Oz, ankaŭ la Onklo Henriko kaj
Onklino Em de Doroteo, du feliĉaj olduloj kiuj loĝis
en bela dometo apud la palaco.
Sed kio eble ŝajnis plej surpriza al kaj Trot kaj
Kap’tano Vilĉjo estis la kvanto da kuriozaj bestoj kiuj
rajtis eniri la salonojn de Ozma, kie ili ne nur tre dece
kondutis sed povis paroli egale bone kiel ĉiuj aliaj
personoj.
Jen la Malkuraĝa Leono, giganta besto kun tre bela
kolhararo; kaj la Malsata Tigro, kiu ridetis daŭre; kaj
Heŭreka la Palruĝa Katido, kiu kuŝis kunruliĝinte sur
286
Ĉapitro Dudek Kvar
kuseno kaj kondutis iom arogante; kaj la ligna
Segĉevalo; kaj naŭ porkidetoj kiuj apartenis al la
Sorĉisto; kaj mulo nomata Hanĉjo, kiu apartenis al
Betinjo Bobin. Malgranda vila terhundo, nomata Toto,
kuŝis ĉe la piedoj de Doroteo sed malofte partoprenis
en la konversacio, kvankam li aŭskultis ĉiun vorton
diratan. Sed plej miriga, laŭ Trot, estis kvadrata besto
kun amikema rideto, kiu kaŭris en angulo de la
ĉambro kaj gestis per sia kvadrata kapo al ĉiuj tre gaje.
Betinjo diris al Trot ke tiu unika besto nomiĝas la
Vuzo, kaj ke ekzistas neniu alia simila al li en la tuta
mondo.
Kap’tano Vilĉjo kaj Trot ambaŭ ĉirkaŭrigardis
anticipante la Sorĉiston de Oz, sed la vespero jam estis
malnova kiam la fama vireto eniris la ĉambron. Sed li
tuj iris al la fremduloj kaj diris:
“Mi konas vin, sed vi ne konas min; do ni
interkonatiĝu.”
Kaj ili ja interkonatiĝis, tre rapide, kaj antaŭ la fino
de la vespero Trot opiniis ke ŝi konas ĉiujn personon
kaj beston ĉeestantan la akcepton, kaj ke ili ĉiuj estas
ŝiaj bonaj amikoj.
Subite ili ĉirkaŭrigardis por trovi Buton-Brilon, sed
li estis nenie trovebla.
287
!(images/000066.png)
La Birdotimigilo de Oz
“Ve!” kriis Trot. “Denove li perdiĝis.”
“Ne gravas, kara,” diris Ozma, ĉarme ridetante,
“neniu povas longe erarvagi en la Lando Oz, kaj se
Buton-Brilo ne fojfoje perdiĝas, li ne estas feliĉa.”
288
!(images/000096.png)
!(images/000109.png)
- Kovrilo
-
- La Granda Kirlakvo
-
- La Kaverno sub la Maro
-
- La Orko
-
- Fine la Taglumo
-
- La Malgranda Oldulo de la Insulo
-
- La Flugo de la Etuloj
-
- La Bululo
-
- Buton-Brilo Perdighas kaj Retrovighas
-
- La Regno Omenlando
-
- Pon, la Knabo de l' Ghardenisto
-
- La Fia Regho kaj Gugli-Gu
-
- La Lignokrura Akrido
-
- Glinda la Bona kaj la Birdotimigilo de Oz
-
- La Glaciigita Koro
-
- Trot Renkontas la Birdotimigilon
-
- Pon Vokas la Reghon Cedi
-
- La Orko Savas Buton-Brilon
-
- La Birdotimigilo Renkontas Malamikon
-
- La Sorchistino Estas Konkerita
-
- Reghino Gloria
-
- Doroteo, Betinjo kaj Ozma
-
- La Akvofalo
-
- La Lando Oz
-
- La Regho Akcepto